Một nghiên cứu mới trên các loài gặm nhấm cho thấy sự thay đổi mức độ của hóa chất dopamine, hóa chất liên quan nhiều nhất đến động lực, có thể giúp giải thích tại sao những trải nghiệm căng thẳng trong thời kỳ sơ sinh có thể dẫn đến các vấn đề hành vi lâu dài.

Từ lâu, các chuyên gia đã hiểu rằng những trải nghiệm tiêu cực sớm trong cuộc sống của loài gặm nhấm và các loài động vật có vú khác, bao gồm cả con người, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển xã hội sau này. Ví dụ, những nghiên cứu trước đây ở trên chuột đã phát hiện ra rằng chỗ nằm ngủ bị hạn chế khiến chuột mẹ xử lý thô bạo với chuột con, làm ảnh hưởng đến hành vi xã hội của chuột con về sau này.

Trong nghiên cứu tại Trường Y NYU Grossman, họ đã gắn căng thẳng lặp đi lặp lại trong thời kỳ sơ sinh với mức dopamine tăng lên ở hạch hạnh nhân (BLA) - là vùng não đóng vai trò trong việc hình thành trí nhớ. Khi nhốt chuột mẹ và chuột con trong điều kiện căng thẳng khi nuôi con non, những con chuột con bị căng thẳng có hoạt động BLA nhiều hơn khoảng gấp đôi so với những con được nuôi trong một cái ổ thoải mái hơn.

Tác giả chính của nghiên cứu, Tiến sĩ Maya Opendak, cho biết: “Phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng sự giải phóng dopamine lặp đi lặp lại trong hạch hạnh nhân đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển xã hội của trẻ sơ sinh. Kết quả là, vùng não này có thể là một mục tiêu đầy hứa hẹn để hiểu hoặc thậm chí điều trị các rối loạn tâm thần có thể cản trở tương tác xã hội, chẳng hạn như tự kỷ, lo âu và trầm cảm”.

Là một phần của nghiên cứu, các tác giả đã chặn giả tạo sự giải phóng dopamine trong BLA ở trẻ sơ sinh bị căng thẳng và nhận thấy rằng hành vi xã hội trở lại bình thường. Ngược lại, mức dopamine ngày càng tăng ở chuột con được nuôi trong điều kiện không căng thẳng sẽ làm giảm hành vi xã hội của chúng.

Nhà nghiên cứu sau tiến sĩ Opendak, tại Khoa Tâm thần Trẻ em và Vị thành niên tại NYU Langone Health, lưu ý rằng hoạt động BLA tăng cao và suy giảm chức năng xã hội chỉ xảy ra ở những chú chuột con bị căng thẳng khi có sự hiện diện của mẹ chúng. Nếu gặp căng thẳng một mình, chúng không có dấu hiệu của những vấn đề này. Opendak gợi ý rằng việc kích hoạt lặp đi lặp lại BLA, vốn đã được biết là đóng một vai trò quan trọng trong việc tìm hiểu về các mối đe dọa, khiến trẻ sơ sinh liên tưởng mẹ của chúng với mối nguy hiểm.

Tác giả của nghiên cứu, Tiến sĩ Regina Sullivan, cho biết: "Cuộc điều tra của chúng tôi đã cho chúng tôi cái nhìn rõ ràng hơn về cách các cơ chế não cụ thể liên kết những trải nghiệm căng thẳng trong thời kỳ sơ sinh với vấn đề về hành vi xã hội suốt đời. Chúng ta có thể áp dụng phương pháp tương tự này để khám phá các lĩnh vực phát triển khác của não, chẳng hạn như trí nhớ, học tập và nhận dạng mối đe dọa”.

Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2021-10-chemical-dopamine-infant-brains-early.html, 26/10/2021