Công trình nghiên cứu bởi các nhà nghiên cứu tại Mount Sinai đã phát hiện thấy chiến lược điều chỉnh cảm xúc được gọi là “đánh giá lại nhận thức” có thể giúp giảm thiểu sự tập trung chú ý cao độ và thường xuyên (như thói quen) đến các dấu hiệu và bối cảnh liên quan đến sử dụng ma túy ở những người nghiện cocaine.

Trong một bài báo được xuất bản trên tạp chí PNAS, nhóm nghiên cứu cho rằng hình thức làm gián đoạn thói quen này, điều khiển bởi vùng vỏ não trước trán (PFC) của não bộ, có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc làm giảm hành vi nghiện ma túy không thể cưỡng lại được và tái nghiện ở người nghiện, vốn là những dấu hiệu và là thách thức lâu dài của chứng nghiện ma túy.

Tiến sỹ Muhammad A. Parvaz, phó giáo sư về tâm thần và khoa học thần kinh tại Trường Đại học Y Icahn, Mount Sinai, chuyên nghiên cứu các dấu hiệu hành vi và dựa trên não có thể thông báo và theo dõi việc điều trị cai nghiện và kết quả điều trị, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Tái nghiện thông thường là do có sự tập trung cao độ vào các dấu hiệu liên quan đến ma túy, có thể bao gồm cảnh tượng, mùi vị, cuộc trò chuyện hay bất cứ điều gì gợi nhớ đến ai đó mà có sự liên quan đến việc sử dụng ma túy trước đây của họ. Nghiên cứu này là nghiên cứu đầu tiên cho thấy việc nâng cao khả năng tự điều chỉnh những kích thích liên quan đến các dấu hiệu liên quan đến ma túy thông qua phương pháp đánh giá lại nhận thức có thể giúp làm gián đoạn sự chú ý tự động của não bộ đối với các dấu hiệu này, dẫn đến làm giảm hành vi nghiện ma túy khó cưỡng lại ở những người bị rối loạn sử dụng chất gây nghiện”.

Cocain là một chất kích thích hệ thần kinh trung ương mạnh mẽ. Việc sử dụng sai cách gây ra các tác dụng phụ và những nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Nghiện cocain được công nhận là một chứng rối loạn kháng điều trị, đã trở thành “đại dịch” ở các quốc gia và toàn thế giới. Chỉ riêng tại Hoa Kỳ, hàng trăm nghìn người phải điều trị trong các phòng cấp cứu mỗi năm sau khi có các triệu chứng nghiêm trọng (chủ yếu là tim mạch) liên quan đến việc sử dụng cocaine. Việc lạm dụng lâu dài các chất gây nghiện, bao gồm cả cocaine, làm sai lệch hệ thống chú ý của não bộ theo hướng tăng cường chú ý đến các dấu hiệu liên quan đến ma túy trong môi trường (còn được gọi là thiên kiến chú ý - attention-bias), một yếu tố nguy cơ gây tái nghiện.

Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu Mount Sinai đã cho thấy rằng việc sử dụng phương pháp đánh giá lại nhận thức có thể làm gián đoạn sự phân bổ chú ý nâng cao theo thói quen đối với các dấu hiệu liên quan đến ma túy ở những người mắc chứng rối loạn sử dụng cocaine. Đánh giá lại nhận thức là một kỹ thuật điều chỉnh cảm xúc, trong đó các cá nhân được đào tạo để tự điều chỉnh phản ứng cảm xúc đối với một tín hiệu hoặc bối cảnh bằng cách diễn giải lại ý nghĩa của nó.

Các nghiên cứu trước đây cũng đã sử dụng kỹ thuật đánh giá nhận thức để giảm phản ứng đối với các tín hiệu ma túy của người tham gia. Nghiên cứu của Mount Sinai là nghiên cứu đầu tiên sử dụng kỹ thuật điều chỉnh cảm xúc này ở những người nghiện cocaine bởi vì nó có tác động lên khuynh hướng chú ý tự phát (không có cấu trúc và theo thói quen) đối với các tín hiệu liên quan cocaine.

“Việc sửa đổi khuynh hướng chú ý là mục tiêu cơ bản, mặc dù rất khó nắm bắt, nhằm giảm tái nghiện trong những năm qua. Chúng tôi phát hiện ra rằng đánh giá lại nhận thức, một chức năng kiểm soát của vùng não bộ trước trán, có thể làm giảm sự chú ý tự phát đối với các dấu hiệu liên quan đến ma túy ở những người nghiện cocaine. Nói cách khác, việc tăng cường kiểm soát nhận thức qua PFC dẫn đến việc tự động nâng cao quy định đến các quá trình chú ý tự động (khó kiểm soát) ở người nghiện ma túy”. Tiến sĩ Parvaz, giám đốc phòng thí nghiệm Motivational and Affective Psychopathologies tại Mount Sinai, cho biết.

“Dựa trên những lợi ích của vùng vỏ não trước đối với việc đánh giá lại nhận thức, chúng tôi đã cung cấp một khuôn khổ đầy hứa hẹn giúp người nghiện có thể tự điều chỉnh hành vi tự động chống lại phản ứng với các tín hiệu của ma túy. Ngoài ra có thể áp dụng phương pháp này cho những người nghiện các loại ma túy khác ngoài cocaine. Những kết quả này có thể góp phần vào việc phát triển một chiến lược can thiệp hành vi nhận thức và cá nhân hóa dễ dàng cho những người sử dụng ma tuy chiến đấu với chứng nghiện ma túy. Đây cũng là một mục tiêu quan trọng trong phòng thí nghiệm của chúng tôi”, tiến sỹ Rita Z. Goldstein, giáo sư tâm thần học và khoa học thần kinh tại Mount Sinai, tác giả cấp cao của bài báo nói.

P.T.T (NASATI) theo https://medicalxpress.com/news/2021-05-emotional-technique-effective-disrupting-compulsive.html, 7/6/2021