Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm của các nhà khoa học Viện Ung thư Dana-Farber cho thấy một loại kháng sinh được phát triển vào những năm 1950 và được thay thế phần lớn bằng các loại thuốc mới hơn, nhắm mục tiêu và tiêu diệt hiệu quả những tế bào ung thư có khiếm khuyết di truyền phổ biến. Phát hiện này đã thúc đẩy các nhà điều tra mở một cuộc thử nghiệm lâm sàng về loại thuốc, novobiocin, cho những bệnh nhân có khối u bất thường.

Nghiên cứu được công bố tạp chí Nature Cancer, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng trong những dòng tế bào phòng thí nghiệm và mô hình khối u, novobiocin đã tiêu diệt một cách chọn lọc tế bào khối u có gen BRCA1 hoặc BRCA2 bất thường, giúp sửa chữa các DNA bị hư hỏng. Thuốc có hiệu quả ngay cả với những khối u kháng lại các tác nhân được gọi là chất ức chế PARP, trở thành liệu pháp điều trị chính cho bệnh ung thư có sự cố trong quá trình sửa chữa DNA.

Giám đốc của Trung tâm Susan F. Smith tại Dana-Farber, Bác sĩ Alan D'Andrea, cho biết: "Các chất ức chế PARP đại diện cho một bước tiến quan trọng trong việc điều trị bệnh ung thư có khiếm khuyết ở BRCA1, BRCA2 hoặc các gen khác liên quan đến việc sửa chữa DNA. Bằng cách cho phép tế bào khối u tích lũy thêm nhiều tổn thương di truyền, chúng về cơ bản làm mất khả năng sinh sản của tế bào và khiến chúng chết. Chúng có hiệu quả với nhiều bệnh nhân, nhưng cuối cùng ung thư trở nên kháng thuốc và bắt đầu phát triển trở lại. Các loại thuốc có khả năng khắc phục tình trạng kháng thuốc đó là cần thiết”.

Đột biến BRCA dù là do di truyền hay mắc phải, đều được tìm thấy trong tỷ lệ phần trăm đáng kể các bệnh ung thư vú, buồng trứng, tuyến tiền liệt và tuyến tụy. Việc phát hiện ra hiệu quả của novobiocin trong khối u kháng thuốc ức chế PARP nảy sinh khi hai nhóm nghiên cứu hội tụ vào một loại enzym quan trọng trong các tế bào khối u.

Trong một nghiên cứu được công bố vào năm 2015, D'Andrea và các đồng nghiệp của ông đã phát hiện ra rằng các khối u có gen BRCA1 và -2 hoạt động kém phụ thuộc quá mức vào sự phát triển và tồn tại của chúng vào một loại enzym được gọi là POLθ, hoặc POLQ. Đối với nghiên cứu mới, họ đã sàng lọc hàng nghìn phân tử - một số mới, một số được sử dụng trong các loại thuốc đã được phê duyệt; trong các khối u thiếu BRCA để xem liệu có ảnh hưởng đến sự phát triển của khối u hay không. Việc sàng lọc được tiến hành trong các dòng tế bào trong phòng thí nghiệm, trong chất hữu cơ - nuôi cấy mô khối u ba chiều - và trên các mô hình động vật.

Trong số vô số các phân tử và thuốc được thử nghiệm, novobiocin nổi bật về khả năng tiêu diệt tế bào khối u trong khi vẫn giữ các tế bào bình thường không bị tổn thương. Protein mà novobiocin nhắm mục tiêu trong tế bào đã rất quen thuộc với các nhà nghiên cứu- cụ thể là POLQ, một phần được gọi là miền ATPase.

D'Andrea nhận xét: Mặc dù được phát triển và sử dụng như một loại thuốc kháng sinh, nó đã được thử nghiệm vào đầu những năm 1990 trong thử nghiệm lâm sàng cho bệnh nhân mắc bệnh ung thư khó chữa. Trong khi hầu hết bệnh nhân không được hưởng lợi từ thuốc, một số ít bệnh ung thư của họ đã thuyên giảm hoặc ổn định. Vào thời điểm đó, không ai biết mục tiêu của loại thuốc này là gì. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, các nhà điều tra Dana-Farber sẽ tiến hành thử nghiệm lâm sàng novobiocin cho bệnh nhân ung thư thiếu BRCA đã kháng thuốc ức chế PARP. Vì nó là một loại thuốc uống an toàn và được chấp thuận để điều trị một bệnh khác, novobiocin tạo ra lợi thế như một tác nhân để nghiên cứu. Chúng tôi đang mong muốn thử nghiệm novobiocin, một mình và kết hợp với các tác nhân khác, ở những bệnh nhân có khối u có đặc điểm phân tử cho thấy khả năng đáp ứng với thuốc.

Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2021-06-antibiotic-novobiocin-tumor-cells-dna-repair.html, 17/6/2021