Ngày 16/9/2019, Khóa họp lần thứ 63 Đại hội đồng Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đã chính thức khai mạc tại thủ đô Viên, Cộng hòa Áo. Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Khóa họp.

Đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Phạm Công Tạc làm Trưởng đoàn tham dự Khóa họp lần thứ 63 Đại Hội đồng IAEA

Cùng tham gia Đoàn có: Đại sứ Lê Dũng, Trưởng phái đoàn thường trực của Việt Nam tại IAEA; ông Nguyễn Tuấn Khải, Cục trưởng Cục ATBXHN; bà Trần Bích Ngọc - Phó Cục trưởng Cục ATBXHN, Điều phối viên quốc gia của Việt Nam trong hợp tác với IAEA; ông Nguyễn Hào Quang, Phó Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam; bà Nguyễn Thị Thu Trang, Phó Cục trưởng Cục Năng lượng nguyên tử; ông Nguyễn Tiến Quang, Phó Giám đốc Bệnh viện K và một số cán bộ đại diện của các đơn vị năng lượng nguyên tử, Vụ Hợp tác quốc tế thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, Vụ Các tổ chức quốc tế thuộc Bộ Ngoại giao và cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Áo.

Trong phiên toàn thể của Hội nghị diễn ra vào sáng ngày 16/9/2019, Hội nghị đã thống nhất bầu bà Alicia Buenrostro Massieu, Đại sứ Mexico tại Áo làm Chủ tịch Đại hội đồng lần thứ 63.

Ông Cornel Feruta, Quyền Tổng Giám đốc IAEA đã có bài phát biểu khai mạc Đại hội. Mở đầu bài phát biểu, ông đã thông báo việc IAEA thành lập hệ thống Phòng thí nhiệm Yukiya Amano Laboratories để ghi nhận sự cống hiến và đóng góp của Ts Amano, nguyên Tổng Giám đốc IAEA trước khi qua đời vào tháng 7/2019 vừa qua. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của hoạt động thanh sát đã được IAEA thực hiện ở 182 quốc gia góp phần đảm bảo hoà bình và an ninh quốc tế. Ông xác nhận trong năm vừa qua, Iran đã tuân thủ thực hiện các cam kết liên quan đến hạt nhân theo Kế hoạch hành động toàn diện chung. IAEA sẽ tiếp tục xác minh việc không chuyển hướng vật liệu hạt nhân do Iran tuyên bố theo Hiệp định Thanh sát.

Bên cạnh đó, ông cũng bày tỏ mối quan ngại Chương trình hạt nhân của Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên đã và đang vi phạm các các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, đồng thời cũng khẳng định IAEA tiếp tục sẵn sàng đóng vai trò quan trọng trong việc xác minh chương trình hạt nhân của quốc gia này.

Ông cũng điểm qua một số những kết quả quan trọng đã đạt được kể từ kỳ họp Đại hội đồng lần thứ 62, bao gồm: việc triển khai cam kết về hạt nhân của Iran trong khuôn khổ Kế hoạch hành động chung toàn diện; đóng góp trực tiếp của IAEA vào việc đạt được 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững và nhiều mục tiêu khác; vai trò của IAEA trong nâng cao sức khoẻ cộng đồng và sự thịnh vượng cho các quốc gia thành viên thông qua các dự án trong các lĩnh vực điện hạt nhân, y tế, công nghiệp, nông nghiệp, cung cấp nước sạch, chiến đấu với dịch bệnh; kiểm soát không phổ biến hạt nhân v.v…

Ông nhắc lại Hội nghị cấp bộ trưởng đầu tiên của IAEA về khoa học và công nghệ hạt nhân vào tháng 11/2018 như một điểm sáng trong hoạt động của IAEA trong năm qua với việc khẳng định được vai trò của khoa học và công nghệ hạt nhân đối với sự phát triển.

Ông Cornel Feruta thông báo về những hoạt động ưu tiên của IAEA trong thời gian tới, bao gồm: tiếp tục duy trì và thúc đẩy các chương trình hợp tác kỹ thuật (TC) vào sức khỏe và dinh dưỡng, an toàn hạt nhân, và thực phẩm và nông nghiệp, triển khai các giải pháp tầm soát ung thư, tiếp tục nâng cao hiệu quả và hiệu lực của các đoàn đánh giá và tư vấn về an toàn và an ninh hạt nhân để có thể hỗ trợ tốt hơn nữa cho các quốc gia thành viên trong việc ứng dụng các hướng dẫn về an toàn, an ninh và thanh sát hạt nhân của IAEA.

Ông Cornel Feruta chủ trì Phiên họp toàn thể Đại Hội đồng lần thứ 623

Một trong những hoạt động quan trọng bên lề của đoàn Việt Nam tại Đại hội lần này là lễ ký kết Dự án hợp tác ba bên giữa Việt Nam - IAEA - Lào và Việt Nam - IAEA - Campuchia nhằm cùng phối hợp hỗ trợ hai nước Lào và Campuchia phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử, góp phần tăng cường cơ chế hợp tác kỹ thuật giữa các quốc gia đang phát triển (TCDC) cũng như thúc đẩy hợp tác Nam - Nam (South - South cooperation) theo đúng tinh thần hội nhập quốc tế mà Nhà nước đã đề ra.

Ngoài ra, Đoàn Việt Nam sẽ có các cuộc gặp và làm việc song phương với các đối tác, tham gia các sự kiện bên lề có liên quan. Trong đó, Đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Phạm Công Tạc làm trưởng đoàn sẽ làm việc với Tập đoàn Năng lượng nguyên tử Nga (ROSATOM), Cơ quan An toàn hạt nhân Trung Quốc (NNSA), đoàn Myanmar, gặp xã giao bà Mokhtar Najat, Phó Tổng giám đốc IAEA, v.v... Đoàn Việt Nam có kế hoạch làm việc với Vụ Hợp tác kỹ thuật, tham dự sự kiện bên lề: Diễn đàn khoa học về Thập kỷ hành động kiểm soát ung thư và phương hướng trong tương lai v.v…

Đoàn Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, do Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải làm trưởng đoàn, dự kiến tham dự các họp song phương với Vụ trưởng Vụ An ninh hạt nhân, Cơ quan Pháp quy hạt nhân Nhật Bản (NRA), Cơ quan Giám sát an toàn hạt nhân và môi trường Liên bang Nga (Rostechnadzor), Cơ quan Thanh sát hạt nhân và không phổ biến Úc (ASNO), v.v…

Nguồn: Cục An toàn bức xạ và hạt nhân