Nhiều công trình khoa học đã góp phần quan trọng thay đổi cơ cấu kinh tế, tăng năng suất lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở mức cao, các công trình nghiên cứu khoa học cơ bản, khoa học ứng dụng, khoa học xã hội đã để lại nhiều dấu ấn trong tiến trình của đất nước, trong đời sống xã hội và góp phần vào sự phát triển của khoa học thế giới.

Đ/c Võ Văn Thưởng nhấn mạnh: “Đảng, Nhà nước và nhân dân luôn đánh giá cao những đóng góp to lớn của đội ngũ trí thức, nhà khoa học”

Đảng, Nhà nước và nhân dân luôn đánh giá cao những đóng góp to lớn của đội ngũ trí thức, nhà khoa học, những người không quản ngày đêm khắc phục những khó khăn, thử thách, luôn miệt mài nghiên cứu, sáng tạo, có những đóng góp to lớn đối với xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước. Đ/c Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương cho biết tại buổi “Gặp mặt trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2019”, ngày 14/5/2019 tại Hà Nội, do Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức nhân dịp kỷ niệm Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5.

Tới dự và chủ trì buổi gặp mặt có đ/c Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; đ/c Vũ Đức Đam, Ủy viên trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; đ/c Chu Ngọc Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ; đ/c Đặng Vũ Minh Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.

Buổi gặp mặt có sự tham dự của 100 đại biểu là các nhà trí thức, khoa học đã đạt các giải thưởng KH&CN trong nước, quốc tế (giải thưởng Hồ Chí Minh, giải thưởng Kovalevskaia…); các nhà giáo, nhà khoa học hoạt động trong khối viện, trường có nhiều thành tích đóng góp cho sự phát triển của KH&CN… cùng các đại biểu các cơ quan có liên quan.

Phát huy vai trò tiên phong của đội ngũ trí thức

Đ/c Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh: “Đảng, Nhà nước và nhân dân luôn đánh giá cao những đóng góp to lớn của đội ngũ trí thức, nhà khoa học, những người không quản ngày đêm khắc phục những khó khăn, thử thách, luôn miệt mài nghiên cứu, sáng tạo, có những đóng góp to lớn đối với xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước”.

Đ/c Võ Văn Thưởng cho biết thêm, trong những năm qua, nhiều chủ trương đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển đội ngũ trí thức đã đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả. Đảng, Nhà nước luôn coi KH&CN là quốc sách hàng đầu, luôn quan tâm đầu tư và đặt nhiều kì vọng vào đội ngũ trí thức, đội ngũ KH&CN. Nhiều cơ chế chính sách ưu tiên phát triển đội ngũ trí thức, đội ngũ cán bộ khoa học được Đảng và Nhà nước ban hành, thực thi đem lại hiệu quả tốt góp phần thu hút các đội ngũ trí thức, trong đó có đội ngũ trí thức là người Việt Nam ở nước ngoài.

Nhiều công trình khoa học đã góp phần quan trọng thay đổi cơ cấu kinh tế, tăng năng suất lao động, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở mức cao, các công trình nghiên cứu khoa học cơ bản, khoa học ứng dụng, khoa học xã hội đã để lại nhiều dấu ấn trong tiến trình của đất nước, trong đời sống xã hội và góp phần vào sự phát triển của khoa học thế giới.

Dù vậy, đ/c Võ Văn Thưởng cho rằng việc huy động tiềm năng tri thức vào sự nghiệp phát triển đất nước vẫn còn thấp so với nhu cầu. Đồng chí mong muốn giới trí thức đóng góp nhiều hơn nữa, đáp ứng kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và yêu cầu thực tiễn.

Tại buổi gặp mặt, đ/c Vũ Đức Đam khẳng định: Đảng, Chính phủ, và nhân dân rất trân trọng những đóng góp của các trí thức đối với sự phát triển của đất nước. Điểm lại những thành công trong hai cuộc kháng chiến và trong giai đoạn đổi mới, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định vai trò của đoàn kết, tinh thần dân tộc và những đóng góp trí tuệ của đội ngũ trí thức.

Đ/c Vũ Đức Đam khẳng định: “Đảng, Chính phủ, và nhân dân rất trân trọng những đóng góp của các trí thức đối với sự phát triển của đất nước”.

Theo đ/c Vũ Đức Đam, trong các văn kiện của Đảng, Nhà nước đều khẳng định KH&CN là quốc sách hàng đầu. Để thúc đẩy KH&CN phát triển hơn nữa trong thời gian tới, theo Phó Thủ tướng cần có chính sách để các doanh nghiệp thấy được lợi ích khi đầu tư cho KH&CN; Tiếp tục khai thông, đổi mới mạnh mẽ hơn nữa cơ chế quản lý thu chi trong khoa học; Thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa cơ chế tự chủ trong các trường đại học, đưa các trường đại học trở thành các trung tâm nghiên cứu lớn.

“Khoa học là phải chấp nhận tính rủi ro, phải tin tưởng vào các nhà khoa học. Do đó, cần phải tiếp tục xây dựng các chính sách đãi ngộ cả về vật chất lẫn tinh thần cho các trí thức khoa học”.

Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh, trong thời gian qua, nhiều chủ trương của Đảng và Chính phủ luôn trân trọng người tài và đội ngũ tri thức khoa học như một tiềm năng vô giá của đất nước. Đầu tư cho con người, cho chất xám cũng như chính sách đãi ngộ người tài là đầu tư chiến lược cho sự phát triển thịnh vượng và phát triển bền vững của đất nước. Bộ KH&CN luôn ý thức sâu sắc trách nhiệm của mình trong việc khuyến khích, phát huy và phát triển nguồn tiềm năng quý giá của lực lượng cán bộ khoa học để phục vụ có hiệu quả nhất cho công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Do vậy, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Bộ là tham mưu cho Chính phủ xây dựng, hoạch định cơ chế, chính sách thúc đẩy KH&CN phát triển tạo môi trường và điều kiện làm việc thuận lợi nhất cho hoạt động sáng tạo của các nhà khoa học.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh cho biết: “Trong thời gian qua, nhiều chủ trương của Đảng và Chính phủ luôn trân trọng người tài và đội ngũ tri thức khoa học như một tiềm năng vô giá của đất nước”

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh khẳng định: các nhà khoa học Việt Nam, bằng trí tuệ, tài năng và lao động sáng tạo nghiêm túc của mình đã đóng góp cho đất nước nhiều thành quả KH&CN có giá trị. Nhiều tập thể khoa học đã mạnh dạn theo đuổi các hướng nghiên cứu mới đạt trình độ quốc tế, nhiều cán bộ khoa học trẻ người Việt đã sớm có uy tín trên các diễn đàn khoa học khu vực và thế giới. Công bố quốc tế của Nhà khoa học Việt Nam tăng nhanh; công nghệ mới, công nghệ cao được ứng dụng rộng rãi hơn trong các ngành nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ. KH&CN đã có đóng góp thiết thực hơn cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng và an ninh, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Khoảng cách giữa Việt Nam và các nước trong khu vực được rút ngắn đáng kể trong xếp hạng năng lực cạnh tranh, năng lực đổi  mới sáng tạo toàn cầu và ở một số lĩnh vực KH&CN có thế mạnh. Có được kết quả đáng tự hào đó là nhờ vào phần đóng góp quan trọng của các nhà khoa học, các trí thức tiêu biểu có mặt tại hội trường ngày hôm nay.

“Để tiếp tục phát huy nguồn vốn trí tuệ đó, Bộ KH&CN hiểu rằng cần phải tạo lập được một hệ sinh thái đồng sáng tạo thực sự mạnh ở trong nước, kết hợp đồng bộ giữa hạ tầng nghiên cứu, môi trường học thuật tiên tiến, chính sách đãi ngộ thỏa đáng và các cơ hội nghề nghiệp, sinh sống thuận lợi cho nhà khoa học và gia đình họ. Việc đảm bảo một môi trường trân trọng tri thức và sự sáng tạo; tự chủ gắn với trách nhiệm giải trình; văn hóa chấp nhận rủi ro, thất bại trong khoa học, dỡ bỏ các rào cản hành chính trong quản lý nghiên cứu cũng góp phần quan trọng khuyến khích các tài năng khoa học dấn thân trên con đường học thuật đầy chông gai để phụng sự đất nước”, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh nhận định.

Cảm động trước tình cảm các đ/c lãnh đạo Đảng, Nhà nước tổ chức gặp mặt các trí thức, nhà khoa học vào đúng dịp kỉ niệm Ngày KH&CN 18/5,  GS.VS. Đặng Vũ Minh nhấn mạnh: “Tôi cảm động vì giữa lúc đang phải chỉ đạo và điều hành các hoạt động của đất nước với gần 100 triệu dân, các đ/c lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã dành thời gian gặp mặt, động viên anh chị em trí thức KH&CN”. Dẫn trường hợp những cuộc khủng hoảng trên thế giới ở các quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc vào tài nguyên nhiên nhiên, GS.VS. Đặng Vũ Minh khẳng định tầm quan trọng của Liên hiệp các Hội Khoa học - Kỹ thuật Việt Nam trong việc đề xuất, đóng góp ý kiến cho đường lối, chính sách phát triển đất nước. GS.VS. Đặng Vũ Minh nhắc lại những câu chuyện về cuộc gặp với các nhà khoa học cao tuổi, hưu trí, những nhà khoa học đã tận hiến với quê hương nhưng cuộc sống gặp khó khăn.

Từ những cuộc gặp đó, Liên hiệp các Hội Khoa học- Kỹ thuật Việt Nam thấy được trách nhiệm của mình trong việc đề xuất các chế độ, chính sách nhằm động viên các nhà khoa học trên cả nước.

Nhà khoa học hiến kế để KH&CN phục vụ phát triển kinh tế - xã hội

Tại sự kiện, các nhà khoa học cũng đưa ra kiến nghị cụ thể để thuận lợi hơn trong nghiên cứu, tiếp cận được công nghệ mới trong bối cảnh chuyển đổi số, nhanh chóng làm chủ công nghệ tạo ra các sản phẩm ứng dụng rộng.

Thiếu tướng, PGS.TS. Ngô Văn Giao - Cục trưởng Cục Khoa học Quân sự cho biết: Những năm vừa qua, Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Bộ KH&CN ủng hộ và dành sự quan tâm đặc biệt lĩnh vực khoa học, quân sự quốc phòng, tạo mọi điều kiện để các nhà khoa học tham gia đề án, chương trình nghiên cứu khoa học. Nhiều cán bộ nghiên cứu trẻ đã có nhiều đóng góp tích cực.

Để đẩy mạnh nghiên cứu lĩnh vực khoa học, quân sự quốc phòng, PGS.TS. Ngô Văn Giao cho rằng, cần có cơ chế chính sách để tạo ra nhóm nghiên cứu mạnh để giải quyết những vấn đề lớn như làm chủ thiết kế, làm chủ công nghệ, giải mã công nghệ, sáng tạo công nghệ mới có thể làm chủ được những vũ khí công nghệ cao.

Theo GS.TS. Phan Đình Tuấn, Hiệu trưởng trường Đại học Tài nguyên và Môi trường, cần cơ chế chính sách tôn vinh các nhà khoa học tạo điều kiện cho họ được cống hiến, giải quyết các vấn đề có ích cho xã hội, cần chủ động giao cho các nhà khoa học đề tài nghiên cứu để đáp ứng được nhu cầu của xã hội và đồng thời tháo gỡ khó khăn về chính sách tạo mọi điều kiện thuận lợi cho công tác nghiên cứu khoa học của đội ngũ trí thức.

Tại buổi gặp mặt GS.TS. Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết: sau hơn 30 năm đổi mới, để Việt Nam trở thành một trong những nước xuất khẩu lương thực, trong đó có sự đóng góp lớn của KH&CN. KH&CN đã đóng góp 30% giá trị gia tăng của sản xuất nông nghiệp và các mô hình ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao trong trồng trọt, chăn nuôi, thủy hải sản giúp tăng hiệu quả kinh tế từ 10 - 30%.

Trong thời gian qua, Bộ KH&CN đã trình Chính phủ ban hành nhiều chính sách để tạo hành lang chính sách thuận lợi thu hút các nguồn lực đầu tư và ứng dụng KH&CN vào nông nghiệp. Bộ KH&CN đã tham mưu xây dựng nhiều chương trình sản phẩm quốc gia như chương trình vacxin vật nuôi, chương trình bảo tồn nguồn gen, các đề án về công nghệ sinh học, các chương trình đổi mới sáng tạo, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp.

Tuy nhiên để ngành nông nghiệp tiếp tục phát triển theo hướng hiện đại và bền vững, đưa Việt Nam thành một trong 10 nước xuất khẩu nông nghiệp hàng đầu thế giới, GS.TS. Nguyễn Thị Lan đại diện đề xuất Nhà nước cần có chính sách cụ thể, khả thi trong đào tạo cán bộ khoa học công nghệ theo tinh thần "thực học, thực hành, thực danh, thực nghiệm" để có một đội ngũ các nhà khoa học nông nghiệp có đủ phẩm chất và năng lực để tiếp thu và làm chủ các công nghệ tiến tiến của thế giới, cũng như để phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, quan tâm hơn nữa đến đội ngũ trí thức ở nước ngoài.

"Gắn đào tạo, chuyển giao công nghệ với khởi nghiệp" GS.TS Nguyễn Thị Lan nói và đề xuất Nhà nước cần hỗ trợ thành lập các trung tâm ươm tạo công nghệ và khởi nghiệp nông nghiệp ở tầm quốc gia. Ở những trường đại học cũng cần có các chương trình để hỗ trợ vận hành những trung tâm này, quy tụ đội ngũ nghiên cứu khoa học tốt. Cần quan tâm nhiều hơn đến các nghiên cứu nền tảng, dẫn đường, khai sáng, các nghiên cứu đỉnh cao, tạo ra công nghệ nguồn, tạo ra đổi mới ở Việt Nam.

Buổi gặp mặt cũng là dịp để lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành gặp mặt động viên trao đổi với các trí thức, nhà khoa học tiêu biểu về nhiệm vụ của ngành KH&CN, của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ thời gian tới; giúp lãnh đạo Đảng và Nhà nước lắng nghe, tiếp thu các ý kiến đóng góp, tâm tư, nguyện vọng của đội ngũ trí thức, nhà khoa học; đồng thời, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo Đảng, Nhà nước đối với lĩnh vực KH&CN; trân trọng, tôn vinh sự đóng góp của đội ngũ trí thức Việt Nam.

Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN