Đập cao su là một loại công trình thủy lợi làm việc tương tự như đập tràn hay cống có cửa, có chức năng ngăn nước, điều tiết mực nước, lưu lượng qua đập. Bộ phận làm nhiệm vụ điều tiết mực nước, lưu lượng tràn qua là túi cao su thông qua sự tăng giảm lượng nước hoặc khí trong túi.

Tại nước ta, hệ thống điều khiển hoàn toàn bằng tay nên việc quản lý, khai thác hệ thống không đúng quy trình của người vận hành hoặc do cả đơn vị thi công, quản lý. Việc vận hành, bảo dưỡng sai kỹ thuật, không có hệ thống che chắn bảo vệ các tác nhân trôi nổi theo dòng nước như cành, que, đá… Tất cả những yếu tố đó gây ra sự xuống cấp trầm trọng của một số đập cao su hiện nay. Do vậy, cần thiết hoàn thiện công nghệ thiết kế chế tạo hệ thống điều khiển tự động cho đập cao su nhằm nâng cao tuổi thọ thiết bị và phòng chống lụt bão. Vì thế, nhóm nghiên cứu tại Viện Thủy điện và năng lượng tái tạo do ThS. Ngô Thị Thanh Nga làm chủ nhiệm, đã thực hiện đề tài: “Hoàn thiện thiết kế, chế tạo hệ thống thiết bị tự động vận hành và theo dõi quá trình làm việc cho đập cao su” từ năm 2013 đến năm 2016.

Sản phẩm đã hoàn thiện chế tạo và thử nghiệm thành công với đầy đủ tính năng điều khiển giám sát bảo vệ và khả năng mở rộng trong tương lai. Hệ thống điều khiển tự động cho đập cao su có thể điều khiển từ xa, có khả năng cảnh báo, giám sát thông qua hệ thống nhắn tin SMS, đảm bảo vận hành hệ thống an toàn, linh hoạt với độ tin cậy cao.

Đối với các đập cao su đang được tiến hành xây mới, nên đầu tư lắp đặt và vận hành hệ thống điều khiển tự động để nâng cao hiệu quả tưới tiêu, giám sát chất lượng nước hay cảnh báo lũ. Ngoài đập cao su, hệ thống điều khiển có thể ứng dụng cho các loại đập khác trong việc giám sát an toàn đập và các cửa cống, công trình thủy lợi khác.

Hệ thống điều khiển tự động đập cao su là giải pháp kỹ thuật mới phù hợp với xu hướng phát triển chung của công nghệ điều khiển hiện nay, việc thiết kế chế tạo, lắp đặt và ứng dụng các vật liệu sẵn có trên thị trường góp phần đẩy nhanh tiến độ thi công, tăng chủ động công nghệ và giảm chi phí đầu tư xây dựng công trình.

Hệ thống điều khiển tự động đập cao su thể hiện “tính mới và tính sáng tạo” bởi nguyên lý thiết kế, cấu trúc và chương trình điều khiển linh hoạt, mềm dẻo so với hệ thống điều khiển đập cao su trước đây.

Tuổi thọ hệ thống điều khiển tự động đập cao su đảm bảo bằng tuổi thọ đập cao su, có bộ tài liệu thiết kế chế tạo hệ thống điều khiển hoàn chỉnh, đồng bộ với toàn bộ các thiết bị cần thiết cho đập cao su.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 13629/2017) tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.

N.P.D (NASATI)