Chọn lọc, lai tạo và nhân giống được xác định là công tác then chốt trong việc nâng cao năng suất rừng trồng, ngoài việc tuyển chọn đưa vào sản xuất những giống năng suất cao thì việc bảo quản các nguồn gen và lưu giữ các mẫu giống tốt trong điều kiện vô trùng để giữ lại những nguồn giống sạch bệnh cho sản xuất là việc làm rất cần thiết. Việc bảo tồn và lưu giữ nguồn gen quý có thể được thực hiện bằng nhiều cách khác nhau, nhưng việc ứng dụng công nghệ sinh học - nuôi cấy mô tế bào thực vật trong lưu giữ và bảo tồn nguồn gen là việc làm mang lại nhiều lợi ích hơn so với các phương pháp khác. Ở nhiều nước trên thế giới và một số cơ sở sản xuất trong nước đã áp dụng rộng rãi phương pháp này và cho thấy hiệu quả rất cao.

Tại Việt Nam, công tác tuyển chọn giống, bảo tồn, lưu giữ và phát triển nguồn gen là không thể thiếu và tập đoàn quỹ gen câu nguyên liệu giấy cần phải được nâng cao cả về số lượng và chất lượng thì mới đáp ứng được nhu cầu thực tế hiện nay. Việc nghiên cứu tuyển chọn và đề xuất giải pháp bảo tồn nguồn gen cây nguyên liệu giấy nhằm duy trì tính đa dạng di truyền, tạo lập một lên tảng di truyền đủ lớn phục vụ cho công tác giống trước mắt và lâu dài, góp phần nâng cao năng suất, mục tiêu kinh tế và tăng khả năng chống chịu đựng của giống với các điều kiện bất lợi là vô cùng cần thiết. Chính vì lẽ đó, nhóm nghiên cứu do ThS. Phạm Văn Hải, Viện nghiên cứu cây nguyên liệu giấy, đứng đầu đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu tuyển chọn và đề xuất giải pháp bảo tồn nguồn gen cây nguyên liệu giấy”.

Sau 12 tháng (từ tháng 01-12/2018) thực hiện, đề tài cho thấy, đã chọn đúng đối tượng cần thu thập bảo tồn và lưu giữ trên cơ sở sử dụng kết quả nghiên cứu chọn tạo giống, trao đổi giống, nhập giống… của Viện nghiên cứu cây nguyên liệu giấy.

- Đã thu thập được 05 giống cây nguyên liệu giấy các loại (019 giống Keo, 01 giống Bạch đàn, 01 giống Thông và 01 loại thuộc họ Tre và Trúc)

- Đã xác định được môi trường lưu giữ giống cho 37 mẫu giống Keo (10 giống) và Bạch đàn (27 giống) bằng phương pháp in-vitro.

- Xây dựng được quy trình kỹ thuật bảo tồn in-vitro cho 5 mẫu giống mới (Bạch đàn PN108, EU16, U7, U9 và GR3) được bảo tồn in-vitro từ năm 2017 về trước.

+ Môi trường MS+ 1.5mg/l BAP + 0,3mg/l NAA thích hợp cho nhân chồi dòng bạch đàn PN108 và U9. Môi trường MS + 1.5mg/l BAP + 1,2mg/l NAA là thích hợp cho nhân chồi bạch đàn EU16, U7 và GR3)

+ Đối với các dòng Bạch đàn PN108, U7, GR3 bổ sung Vitamin B2 với nồng độ 5,0mg/l là cho hiệu quả nhất. Đối với dòng Bạch đàn EU16 và U9 thì bổ sung Vitamin B2 với nồng độ 10,0 mg/l là thích hợp nhất cho giai đoạn nhân nhanh chồi.

+ Các dòng Bạch đàn EU16, U9 công thức cho ra rễ hiệu quả nhất là môi trường 1/2MS có bổ sung 1,5 mg/l IBA + 1,0 mg/l ABT1. Ba dòng bạch đàn PN108, U7 và GR3 công thức cho ra rễ hiệu quả nhất là môi trường 1/2MS có bổ sung 2,0 mg/l IBA + 1.0 mg/l ABT1

- Đã xây dựng được cơ sở dữ liệu, lý lịch và tư liệu hóa cho 05 giống theo các tiêu chí đánh giá nguồn gen và quản lý, lưu giữ theo quy định.

Việc bảo tồn nguồn gen cây nguyên liệu giấy được coi là nhiệm vụ thường xuyên liên tục của Viện nghiên cứu cây nguyên liệu giấy, hàng năm cần phải liên tục bổ sung nguồn gen mới. Tuy nhiên do nguồn kinh phí rất hạn hẹp không thể bổ sung thêm các nghiên cứu chi tiết đánh giá chất lượng các nguồn gen do đó nhóm đề tài mong muốn được tiếp tục hỗ trợ thực hiện nhằm tuyển chọn và đề xuất được nhiều giải pháp hơn.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 15770/2018) tại Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia.

P.T.T (NASATI)