Hoạt động đổi mới sáng tạo (ĐMST) và năng lực ĐMST của các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay còn nhiều hạn chế, do đó có ảnh hưởng lớn tới năng suất, chất lượng và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Trong chiến lược phát triển nông nghiệp đến năm 2020 và tầm nhìn 2030, nông nghiệp là động lực và phát triển nông nghiệp bền vững là mục tiêu chiến lược. Để đáp ứng được yêu cầu này trong bối cảnh cách mạnh công nghiệp 4.0 đòi hỏi doanh nghiệp nông nghiệp phải có năng lực ĐMST. Tuy nhiên, năng lực công nghệ và ĐMST của doanh nghiệp nông nghiệp Viêt Nam hiện nay còn rất hạn chế. Do đó, để nâng cao năng lực ĐMST cho các doanh nghiêp trong đó có doanh nghiệp nông nghiệp thì cần thiết phải nhận dạng được các loại hình đổi mới, xây dựng các tiêu chí đánh giá năng lực ĐMST, tìm hiểu được mối tương quan giữa ĐMST, năng lực ĐMST với việc nâng cao năng suất, chất lượng và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực ĐMST cho các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và doanh nghiệp nông nghiệp nói riêng.

Vì thế, PGS. TS. Phan Tố Uyên cùng các cộng sự tại Trường Đại học kinh tế Quốc dân đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu năng lực đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp tác động đến nâng cao năng suất, chất lượng - Áp dụng thí điểm cho doanh nghiệp nông nghiệp” trong thời gian từ 2018 đến 2019.

Đề tài nhằm thực hiện các mục tiêu sau:

- Xây dựng được bộ tiêu chí và thang đo năng lực đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp và tác động của nó tới năng suất, chất lượng.

- Đào tạo và hướng dẫn 05 doanh nghiệp nông nghiệp áp dụng thí điểm bộ tiêu chí và thang đo năng lực đổi mới sáng tạo.

- Áp dụng bộ tiêu chí và thang đo năng lực đổi mới sáng tạo để đánh giá tác động của năng lực đổi mới sáng tạo tới tới năng suất, chất lượng và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp nông nghiệp.

- Hỗ trợ, kết nối 03 doanh nghiệp nông nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng thông qua hoạt động đổi mới sáng tạo.

- Đề xuất được các giải pháp nâng cao năng suất, chất lượng của doanh nghiệp Viêt Nam nói chung và doanh nghiệp nông nghiệp thông qua hoạt động đổi mới sáng tạo trong bối cảnh cuộc cách mạnh công nghiệp 4.0.

Nâng cao năng lực ĐMST là một yêu cầu quan trọng cho các doanh nghiệp Viêt Nam nói chung và cho các doanh nghiệp nông nghiệp Viêt Nam nói riêng. Đề tài có tính cấp thiết cao và đã đáp ứng đầy đủ các mục tiêu, nội dung và khối lượng sản phẩm so với đơn đặt hàng. Đăc biệt, đề tài đã xây dựng được bộ tiêu chí và thang đo năng lực ĐMST cho các doanh nghiệp nói chung và cho các doanh nghiệp nông nghiệp nói riêng; áp dụng bộ tiêu chí để đánh giá năng lực ĐMST và tác động đến năng suất, chất lượng tại 500 doanh nghiệp nông nghiệp điển hình ở 6 ngành tại 6 tỉnh thành chính trong cả nước; đề tài cũng đào tạo và hướng dẫn áp dung thí điểm bộ tiêu chí và thang đo cho 5 doanh nghiệp nông nghiệp và thực hiện hỗ trợ kết nối nâng cao năng lực ĐMST cho 3 doanh nghiệp nông nghiệp, từ đó đề xuất các giải pháp khả thi nhằm nâng cao năng lực ĐMST cho các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và doanh nghiệp nông nghiệp nói riêng.

Đề tài đã đạt được các hiệu quả kinh tế, xã hội và hiệu quả khoa học và công nghệ (KH&CN) và có những đóng góp mới cả về lý luận và thực tiễn. Thông qua kết quả nghiên cứu, đề tài cung cấp thông tin có giá trị cho các cơ quan quản lý nhà nước trong việc đề xuất các giải pháp, chính sách nâng cao năng suất, chất lượng cho doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng sáng chế, giải pháp kỹ thuật vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, qua đó nâng cao năng suất, chất lượng, thúc đẩy sự phát triển kinh tế, xã hội. Mặt khác, đề tài cũng góp phần nâng cao năng lực tư vấn, tham mưu, triển khai các hoạt động nhằm nâng cao năng suất, chất lượng cho các bên tham gia đề tài.

Bên cạnh những thành công cơ bản như trên, đề tài cũng có một số hạn chế như: cơ cấu mẫu điều tra không đáp ứng như kỳ vọng (mẫu thu được là mẫu ngẫu nhiên thuận tiện trong khi thiết kế ban đầu là mẫu ngẫu nhiên phân tầng), chất lượng một số phiếu trả lời chưa như mong muốn cũng ảnh hưởng đến kết quả xử lý và phân tích định lượng. Các lý do của hạn chế này là do nguồn lực thực hiện đề tài (thời gian, kinh phí) có hạn, đồng thời đối tượng nghiên cứu là các doanh nghiệp nông nghiệp có địa bàn xa và phân tán trên cả nước, số lượng doanh nghiệp ít, đa số là doanh nghiệp vừa và nhỏ, kiến thức và hiểu biết có hạn. Khắc phục được những hạn chế cơ bản trên, các hướng nghiên cứu tiếp theo trong tương lai sẽ tập trung cụ thể hơn xây dựng bộ tiêu chí và thang đo cho từng ngành trong nông nghiệp.

Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 17317/2020) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

N.P.D (NASATI)