Mặt trời được ví như một quả cầu lửa nóng bỏng, chói chang. Hàng phút, hàng giây nó đều bức xạ một nguồn năng lượng lớn, phát ra ánh sáng và nhiệt trong vũ trụ, trong đó có Trái đất chúng ta.

Mặt trời lúc nào cũng vậy, không to ra cũng không nhỏ đi. Nhưng Trái đất mà chúng ta đang sống không những tự quay quanh mình mà còn quay quanh cả Mặt trời. Khoảng cách từ Mặt trời tới Trái đất khoảng 150 triệu km. Trái đất quay quanh Mặt trời ở góc nghiêng 23,5 độ. Góc này gây ra việc một số vùng Trái đất xa hơn Mặt trời và một số vùng gần hơn. Tại bất kỳ thời điểm nào trong năm, bán cầu Bắc hoặc bán cầu Nam xoay nhiều hơn về phía Mặt trời. Bán cầu ở gần hơn sẽ là mùa hè. Bán cầu ở xa hơn thì là mùa đông.

Mỗi mùa, vị trí của Mặt trời trên bầu trời không giống nhau. Mùa hè, Mặt trời ở trên đỉnh đầu của chúng ta, cách chúng ta khá gần, trông có vẻ rất to. Ánh nắng mặt trời chiếu thẳng xuống khiến con người cảm thấy nhiệt độ rất cao. Mặt đất hấp thụ nhiệt nhiều khiến thời tiết nóng bức, điều này khiến những tia nắng của mùa hè trở nên gay gắt, nóng hơn hẳn.

Mùa đông, Mặt trời ở chếch trên bầu trời, cách chúng ta khá xa, trông có vẻ nhỏ hơn so với mùa hè. Vì ánh nắng mặt trời chiếu chếch mà nhiệt độ chúng ta cảm nhận được cũng tương đối thấp, nên dù có những tia nắng chiếu xuống thì cũng không thể nóng bỏng như mùa hè. Vào mùa đông, bán cầu Bắc xa mặt trời và hấp thụ nhiệt ít hơn; ban đêm sẽ tản nhiệt. Còn nhiệt lượng nhận từ Mặt trăng lại không đáng kể. Mùa đông, Trái đất ban ngày hấp thụ nhiệt ít, ban đêm tản nhiệt nhiều, mỗi ngày không những không tích thêm nhiệt, mà còn mất đi một số nhiệt tích tụ từ mùa hè. Sau tiết đông chí, Trái đất tích nhiệt ít hơn nữa, cho nên đây cũng là thời gian lạnh nhất trong năm. Điều này cũng lý giải vì sao mùa hè nóng và mùa đông lạnh là do trục tự quay của Trái đất nghiêng với mặt phẳng quỹ đạo của nó quanh Mặt trời.

P.T.M.B (NASATI), tổng hợp