Lạc đà là loại động vật được mệnh danh là “lữ khách sa mạc”, vì chúng có thể sống thoải mái ở những vùng đất cằn cỗi thiếu thức ăn, thiếu nước uống như sa mạc.

Vậy bí quyết sinh tồn của chúng là gì?

Lạc đà có thể di chuyển hàng tuần mà không uống nước và hàng tháng không cần gặm cỏ trên sa mạc, trong lúc đó trọng lượng của nó sẽ giảm đi khoảng 40%. Lạc đà không chảy mồ hôi và bài tiết cũng rất ít. Ngay cả chất lỏng ở mũi cũng được giữ lại thông qua một khe chảy xuống miệng. Thế nhưng một trong những yếu tố quyết định giúp lạc đà sống sót được ở sa mạc là nhờ vào cái bướu trên lưng của chúng.

Nhiều người nghĩ rằng bướu của lạc đà là kho dự trữ nước để giúp nó vượt qua hàng trăm km sa mạc nóng bỏng. Tuy nhiên thực tế lại không phải vậy. Bướu của lạc đà không chứa nước, mà chứa chất béo con vật tích lũy được khi ăn cỏ. Cụ thể, tới 80% khối lượng của bướu là chất béo ở dạng cô đặc.

Một yếu tố quan trọng không kém giúp lạc đà tồn tại được ở một trong những môi trường khắc nghiệt nhất hành tinh nằm ở môi của chúng. Môi trên của lạc đà chẻ làm đôi, với khả năng di chuyển hoàn toàn độc lập với nhau, tạo điều kiện cho chúng gặm các loại cỏ ngắn mọc sát mặt đất, đây là điều rất quan trọng ở sa mạc, nơi mọi thứ đều phát triển cực chậm.

Môi lạc đà có da dày nhưng vẫn mềm dẻo, giúp chúng bẻ gãy và ăn cả thực vật có gai. Ngoài ra, bên trong miệng của sinh vật còn có các nhú gai đóng vai trò như lớp lót để ngăn gai nhọn chọc vào, giúp lạc đà nhai và nuốt thức ăn dễ dàng hơn.

Dạ dày của lạc đà có từ 3 đến 4 ngăn. Thức ăn được nghiền một phần trong hai ngăn đầu tiên trước khi được trào ngược ra ngoài để nhai lại. Ở lần nuốt thứ hai, thức ăn đi vào một hoặc hai ngăn dạ dày còn lại, nơi nó được tiêu hóa bởi vi khuẩn.

Để thích nghi với môi trường sống khắc nghiệt, đa số lạc đà có màu da sáng nhằm giảm khả năng hấp thụ nhiệt. Bên cạnh đó, những hồng huyết cầu hình ovan của lạc đà có khả năng tăng sức trương và thể tích lên gấp đôi hay thậm chí gấp 3 khi nó uống hàng trăm lít nước trong vài phút. Để so sánh, nếu một người bình thường uống lượng nước gần bằng 10% trọng lượng của cơ thể thì sẽ lập tức tử vong vì vỡ hồng cầu.

Ngoài ra, nhờ giác quan nhạy bén mà Mẹ thiên nhiên ban tặng, lạc đà có thể đánh hơi để biết chỗ nào có nước dù chỗ đó cách xa hàng chục km, hay sâu dưới mặt đất đến 7 mét.

Lạc đà là loại động vật có ích cho con người. Ngoài việc giúp con người di chuyển trong sa mạc và vận chuyển một số lượng hàng hóa lớn, thì ngày nay lạc đà còn là nguồn cung cấp sữa tuyệt vời. Sữa lạc đà có thể hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường thiếu máu, dị ứng thức ăn, viêm gan B…

Triệu Cẩm Tú (NASATI), Tổng hợp 06/2022