Nghiên cứu từ Trường Đại học Y Virginia cho thấy cách thức liệu pháp gen mới được phát triển có thể điều trị hội chứng Dravet, một dạng động kinh nghiêm trọng và có khả năng kéo dài thời gian sống sót cho những người mắc bệnh này. Liệu pháp gen này, do Stoke Therapeutics phát triển, hiện đang được thử nghiệm lâm sàng.

Hầu hết các trường hợp hội chứng Dravet là do đột biến gen SCN1A dẫn đến giảm sản xuất protein SCN1A. Phương pháp mới được thiết kế để có thể thúc đẩy sản xuất SCN1A đạt mức bình thường. Nếu thành công, phương pháp này, được gọi là phương pháp tăng sản lượng gen hạt nhân có mục tiêu (TANGO), sẽ là phương pháp điều trị đầu tiên cho nguyên nhân cơ bản của bệnh này - thiếu hụt protein SCN1A trong các tế bào não chuyên biệt.

Nghiên cứu mới này của Manoj K. Patel của UVA, Eric R. Wengert và các cộng sự cho thấy cách liệu pháp thử nghiệm khôi phục chức năng thích hợp của tế bào và giảm co giật ở chuột thí nghiệm. Nghiên cứu xây dựng trên công việc đã được thực hiện trên những con chuột ở nghiên cứu khác do đó cho thấy rằng phương pháp này có thể mang lại lợi ích cho bệnh nhân. Nghiên cứu cũng cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về cơ chế tại sao và cách thức hoạt động, đồng thời gợi ý (quan trọng) phương pháp điều trị này có thể giải quyết nguyên nhân gốc rễ của bệnh chứ không chỉ là điều trị các triệu chứng.

Patel, Khoa Gây mê của UVA, cho biết: “Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, một lần điều trị duy nhất với phương pháp TANGO trên chuột sơ sinh đã ngăn chặn hoàn toàn các cơn co giật và tử vong sớm thường thấy trong mô hình chuột hội chứng Dravet của chúng tôi. Hơn nữa, nghiên cứu của chúng tôi cung cấp bằng chứng đầu tiên cho thấy phương pháp điều trị TANGO nhắm mục tiêu và cứu vãn tình trạng suy giảm chức năng sinh lý của một nhóm tế bào não - nguyên nhân gây co giật trong hội chứng Dravet”.

Hội chứng Dravet là một dạng động kinh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, thường xuất hiện lần đầu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bệnh nhân lên cơn co giật thường xuyên, kéo dài; gặp các vấn đề hành vi; chậm phát triển; vấn đề chuyển động, thăng bằng và các vấn đề khác. Những người mắc bệnh này thường cần được chăm sóc liên tục và đối mặt với nguy cơ đột tử cao hơn. Căn bệnh này ảnh hưởng khoảng 1 trong số 15.700 người.

Các phương pháp điều trị hội chứng Dravet hiện tại bao gồm dùng thuốc, kích thích dây thần kinh phế vị và áp dụng chế độ ăn ketogenic low-carb. Tuy nhiên, không có phương pháp điều trị nào giải quyết trực tiếp nguyên nhân cơ bản của căn bệnh này đó là thiếu protein trong các tế bào thần kinh có tên gọi là interneurons. Liệu pháp gen của Stoke nhằm mục tiêu thay đổi điều đó bằng cách thúc đẩy gen chịu trách nhiệm sản xuất protein này.

Patel và nhóm của ông muốn biết việc khôi phục lượng protein bị thiếu có thể có ảnh hưởng gì đến hoạt động của các tế bào thần kinh. Nghiên cứu trên mô hình chuột mắc hội chứng Dravet, họ phát hiện ra rằng, một lần điều trị duy nhất với liệu pháp TANGO đã giải cứu được những thiếu hụt protein trong các tế bào thần kinh đệm và khiến chúng hoạt động như những người có đầy đủ lượng protein tự nhiên. Các interneurons, có chức năng hạn chế sự hưng phấn của não và bảo vệ chống lại các cơn co giật, trở nên phản ứng nhanh hơn, năng động hơn và có thể thực hiện công việc của mình tốt hơn. Phương pháp điều trị TANGO cũng làm giảm co giật và những con chuột mắc hội chứng Dravet có thể sống lâu hơn.

Những phát hiện cũng cho thấy phương pháp này có thể hữu ích trong việc điều trị các dạng động kinh khác do đột biến gen SCN1A gây ra, các nhà khoa học của UVA cho biết.

“Có thể khó tìm được lựa chọn điều trị tốt cho bệnh nhân mắc hội chứng Dravet vì nhiều phương pháp điều trị thông thường không ngăn chặn được hoàn toàn các cơn co giật và ngăn ngừa đột tử. Quá trình phát triển và xác thực các phương pháp tiếp cận liệu pháp gen giải quyết trực tiếp cơ chế cốt lõi của hội chứng động kinh di truyền là công việc thú vị mà chúng tôi hy vọng sẽ giúp được nhiều người. Những kết quả này đưa chúng tôi tiến gần hơn một bước đến thực tế đó”, Wengert cho biết.

Sau khi các thử nghiệm lâm sàng TANGO hoàn tất, liệu pháp này cần được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm liên bang phê duyệt trước khi có thể được cung cấp cho bệnh nhân.

Các nhà nghiên cứu đã công bố phát hiện này của họ trên tạp chí khoa học Brain Research. Nhóm nghiên cứu bao gồm Wengert, Pravin K. Wagley, Samantha M. Strohm, Nuha Reza, Ian C. Wenker, Ronald P. Gaykema, Anne Christiansen, Gene Liau và Patel.

P.T.T (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2022-01-boosts-case-gene-therapy-severe.html, 18/1/2022