Các nghiên cứu không ngừng làm sáng tỏ những lợi ích rộng lớn của hoạt động thể chất đối với sức khỏe não bộ. Nghiên cứu mới đây cũng chỉ ra rằng nó cũng có nhiều lợi ích cho điều trị chứng rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD).

PTSD hay còn gọi là rối loạn căng thẳng sau chấn thương, là một tình trạng sức khỏe tâm thần xảy ra sau khi chứng kiến hoặc trải qua một sự kiện đáng sợ. Trước kia, PTSD thường dùng để chẩn đoán cho cựu chiến binh sau chiến tranh. Hiện nay nhiều người được phát hiện bị PTSD sau khi trải qua một số sự kiện tấn công hoặc lạm dụng thể chất, tai nạn, thiên tai, bạo lực gia đình hoặc gián tiếp chứng kiến. Khi trải qua những sự kiện này, cơ thể phản ứng bằng cách giải phóng hormone adrenaline và cortisol, đưa cơ thể vào trạng thái chiến đấu. Hầu hết mọi người có thể trở lại trạng thái bình thường qua thời gian. Nhưng một số người lại luôn ở trong tình trạng căng thẳng hoặc sợ hãi, ngay cả khi họ đang hoàn toàn an toàn. PTSD có thể xảy ra với bất kỳ ai. Nó xảy ra như một phản ứng trì hoãn hay kéo dài với các sự kiện đe dọa hoặc thảm họa đặc biệt. PTSD có thể xảy ra ngay sau sự kiện đe dọa, nhưng đôi khi vài tháng sau, thậm chí là vài năm sau nó mới xuất hiện. 

Các nhà khoa học đã khám phá cách các đợt tập thể dục nhịp điệu ngắn có thể tăng cường một liệu pháp điều trị hành vi hiện có được sử dụng để điều trị chứng rối loạn này và chứng minh rằng nó có thể giúp giảm bớt các triệu chứng nhờ tăng cường tính dẻo trong não.

Mặc dù hoạt động thể chất thường được hiểu là tốt cho chúng ta, tuy nhiên gần đây chúng ta biết chính xác được điều này bởi các nhà khoa học đã thực hiện các nghiên cứu sâu hơn vào cách nó cải thiện sức khỏe não bộ và chức năng nhận thức như thế nào. Điều này bao gồm các nghiên cứu cho thấy tập thể dục có thể bảo vệ chống lại sự suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác, chống trầm cảm và ảnh hưởng tích cực đến khả năng học tập và dẻo dai của não.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học New South Wales của Úc đã nỗ lực điều tra xem hoạt động thể chất có thể có liên quan như thế nào đến cái được gọi là quá trình học tập tuyệt chủng (extinction learning) nỗi đau của người mắc PTSD. Điều này hình thành trụ cột chính của liệu pháp phơi nhiễm (exposure therapy) - là một phương pháp điều trị tâm lý được phát triển để giúp mọi người đối mặt với nỗi sợ hãi của họ.

Giáo sư Richard Bryant, người đứng đầu nghiên cứu, cho biết: “Quá trình này không phải là gạt bỏ đi những trải nghiệm đau đớn mà nó là tiếp thu cái mới để loại bỏ những cái đã biết cũ”. 

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng những bài tập thể dục nhịp điệu trong thời gian ngắn có thể hữu ích vì chúng thực sự thúc đẩy quá trình học tập tuyệt chủng ở chuột và cũng đã được chứng minh là thúc đẩy quá trình này ở người trong các thí nghiệm.

Bryant và nhóm nghiên cứu đã thiết lập các thí nghiệm để kiểm tra ý tưởng này trong môi trường lâm sàng. 130 người trưởng thành mắc PTSD đã được đưa vào nghiên cứu và chia thành hai nhóm, cả hai đều trải qua 9 buổi trị liệu tiếp xúc kéo dài 90 phút mỗi buổi. Một nhóm sẽ phải tập 10 phút tập thể dục nhịp điệu sau đó, trong khi nhóm còn lại hoàn thành bài tập kéo dài 10 phút thụ động.

Một tuần sau khi điều trị kết thúc, các nhà khoa học nhận thấy không có sự khác biệt giữa hai nhóm về mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng PTSD. Tuy nhiên, sau sáu tháng theo dõi, nhóm hoàn thành các buổi tập thể dục nhịp điệu cho thấy các triệu chứng của họ giảm nhiều hơn so với nhóm tập thụ động kéo dài. Điều này cho thấy những lợi ích sẽ cần có nhiều thời gian để có thể thấy được và các nhà khoa học tin rằng phân tử tăng cường có tên gọi là chất dinh dưỡng thần kinh từ não như BDNF (brain-derived neurotrophic factor) cũng thúc đẩy quá trình này.

Theo nhóm nghiên cứu, đây là lần đầu tiên những kết quả này được quan sát thấy trong môi trường lâm sàng, mặc dù họ khuyến cáo nên thận trọng do tình trạng ban đầu và tính chất nhỏ của nghiên cứu. Hiện, một thử nghiệm lớn hơn đang được tiến hành để khám phá tiềm năng của bài tập aerobic để tăng cường liệu pháp tiếp xúc đối với PTSD, và mặc dù còn một chặng đường dài trước khi kỹ thuật này được đưa vào sử dụng lâm sàng nhưng nhóm nghiên cứu nhận thấy kết quả này là rất đáng khích lệ.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet Psychiatry gần đây.

P.T.T (NASATI), theo https://newatlas.com/medical/10-minute-bursts-exercise-therapy-ptsd/, 27/11/2022