Hệ thống miễn dịch có sự tiến hóa để bảo vệ cơ thể khỏi một loạt các mối đe dọa tiềm ẩn. Trong số này có các bệnh do vi khuẩn gây ra, bao gồm bệnh dịch hạch, bệnh tả, bệnh bạch hầu và bệnh Lyme, và các bệnh truyền nhiễm do vi rút như cúm, vi rút Ebola và SARS CoV-2.

Nghiên cứu mới mô tả cách thức kết hợp giữa liệu pháp miễn dịch và liệu pháp virotherapy, sử dụng virus myxoma, mang lại hy vọng mới cho những bệnh nhân mắc bệnh ung thư kháng thuốc.

Bất chấp sức mạnh của mạng lưới phòng thủ phức tạp của hệ thống miễn dịch, một loại mối đe dọa bệnh nhân vẫn đặc biệt khó đối phó. Điều này nảy sinh khi các tế bào tự nhiên của cơ thể chuyển sang trạng thái xấu, dẫn đến hiện tượng ung thư. Mặc dù hệ thống miễn dịch thường tham gia chiến đấu để cố gắng loại bỏ các tế báo ác tính, nhưng nỗ lực của nó thường bị cản trở khi ung thư tiến triển không kiểm soát được.

Trong nghiên cứu mới xuất hiện trên tạp chí Cancer Cell, tác giả nghiên cứu Grant McFadden, Masmudur Rahman và các đồng nghiệp của họ đã đề xuất một phương pháp tấn công mới cho thấy hứa hẹn đối với các bệnh ung thư kháng điều trị.

Phương pháp này bao gồm sự kết hợp của hai phương pháp mà mỗi phương pháp đều cho thấy thành công đáng kể đối với một số bệnh ung thư. Nghiên cứu mô tả cách liệu pháp oncolytic virotherapy, kỹ thuật sử dụng vi rút chống ung thư, có thể hoạt động cùng với các kỹ thuật trị liệu miễn dịch hiện có, tăng cường năng lực miễn dịch nhắm mục tiêu và tiêu diệt tế bào ung thư một cách hiệu quả.

Virus oncolytic đại diện cho một con đường mới đầy thú vị của liệu pháp điều trị ung thư. Virus này gây chú ý trong việc săn lùng và tiêu diệt tế bào ung thư trong khi đó các tế bào khỏe mạnh không hề hấn gì, cũng như tăng cường khả năng nhận biết và tiêu diệt tế bào ung thư cho hệ miễn dịch.

Loại virus này, có tên là myxoma, là trọng tâm của nghiên cứu hiện tại và là lĩnh vực chuyên môn của nhóm nghiên cứu. Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng các tế bào T nhiễm vi rút myxoma có thể gây ra một dạng chết tế bào ung thư (tự tử) chưa từng được quan sát thấy trước đây.

Được biết đến với tên gọi autosis, hình thức phá hủy tế bào này có thể đặc biệt chống lại hiệu quả các khối u rắn được chứng minh là có khả năng kháng điều trị với các hình thức điều trị ung thư khác nhau, bao gồm cả liệu pháp miễn dịch đơn.

McFadden, giám đốc Trung tâm Thiết kế Sinh học cho Liệu pháp Miễn dịch, Vắc xin và Virotherapy tại Trường Đại học Arizona State, cho biết: “Công trình này khẳng định tiềm năng to lớn của việc kết hợp liệu pháp virotherapy với liệu pháp tế bào để điều trị các bệnh ung thư khó chữa hiện nay”.

Hệ thống miễn dịch bao gồm một loạt các tế bào chuyên biệt được thiết kế để tuần tra khắp cơ thể và phản ứng với các mối đe dọa. Hệ thống này không ngừng tham gia vào các cuộc chạy đua vũ trang chống lại các mầm bệnh. Ung thư là thách thức lớn đối với hệ thống miễn dịch vì các tế bào khối u thường thiếu các đặc điểm nhận dạng tế bào để cho phép hệ thống miễn dịch nhận diện và tấn công chúng.

Các tế bào ung thư không ngừng nỗ lực miễn dịch ngắn mạch để tránh bị săn lùng và tiêu diệt, thông qua một loạt các chiến lược lẩn tránh. Các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ giúp hệ thống miễn dịch vượt qua các chiến thuật ngụy trang khét tiếng của ung thư, phát triển được các kỹ thuật thử nghiệm mới thuộc danh mục liệu pháp tế bào nuôi (ACT).

Các phương pháp này thường liên quan đến việc loại bỏ một tập hợp các tế bào bạch cầu chống ung thư là tế bào T, điều chỉnh khả năng tìm kiếm, tiêu diệt và tái tạo chúng ở bệnh nhân. Hai hình thức của liệu pháp miễn dịch ACT được mô tả trong nghiên cứu mới là: Liệu pháp tế bào CAR-T (CART) và Kỹ thuật thụ thể tế bào T (TCR). Ý tưởng cơ bản trong mỗi trường hợp là giống nhau: điều trị ung thư bằng các tế bào lympho T hoạt hóa được chiết từ ​​bệnh nhân.

Phương pháp mới có thể đánh bại các tế bào khối u

Sự phát triển của các liệu pháp này có những thành công nhất định, và một số bệnh nhân ung thư đang đối mặt với những viễn cảnh nghiệt ngã đã có những hồi phục đáng kể sau khi sử dụng liệu pháp miễn dịch. Tuy nhiên, các kỹ thuật như CART và TCR có những hạn chế của chúng và thường không hiệu quả đối với các khối u rắn tiến triển. Các tế bào ung thư thường cố gắng tránh bị tế bào T phá hủy tiêu diệt bằng cách điều chỉnh giảm hoặc mất đi các kháng nguyên bề mặt hoặc protein MHC mà tế bào T sử dụng để xác định chúng.

Nghiên cứu mới nhấn mạnh tiềm năng của liệu pháp miễn dịch khi nó được kết hợp với liệu pháp virotherapy để phá vỡ bức tường kháng ung thư, đặc biệt là sử dụng các tế bào T được trang bị myxoma. Myxoma có thể nhắm mục tiêu và tiêu diệt các tế bào ung thư trực tiếp tuy nhiên có thể gây ra một dạng chết tế bào điều hướng tế bào T bất thường gọi là tự tử. Hình thức chết tế bào này làm tăng thêm hai hình thức chết tế bào ung thư được lập trình khác do tế bào T gây ra, có tên là apoptosis và pyroptosis.

Trong quá trình tự tử qua trung gian myxoma, các tế bào ung thư ở vùng lân cận của những người được điều trị nhắm mục tiêu cũng bị tiêu diệt trong một quá trình có tên là giết chết tế bào ngoài biên. Hiệu ứng này có thể tăng cường đáng kể khả năng tiêu diệt tích cực của liệu pháp kép đối với các tế bào ung thư, ngay cả đối với các khối u rắn nổi tiếng là khó điều trị.

Do đó, phương pháp điều trị miễn dịch-myxoma kết hợp có khả năng biến "khối u lạnh" thành "khối u nóng" mà các tế bào miễn dịch có thể xác định và tiêu diệt, cho phép tế bào CART hoặc tế bào TCR xâm nhập vào môi trường khối u, tăng sinh và hoạt hóa.

“Chúng tôi đang khám phá các khía cạnh mới hơn của virus myxoma và liệu pháp virothelytic oncolytic. Ngoài ra, những phát hiện này còn mở ra cánh cửa cho việc thử nghiệm vi rút tiêu diệt ung thư với các liệu pháp miễn dịch ung thư dựa trên tế bào khác có thể được sử dụng cho bệnh nhân ung thư”. Rahman cho biết.

Khả năng tái cấu trúc một cách triệt để các vi rút gây ung thư như myxoma để nhắm vào một loạt các bệnh ung thư kháng thuốc mang lại những cơ hội mới cho việc điều trị các căn bệnh quái ác.

P.T.T (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2022-08-therapeutic-viruses-turbocharge-immune-cancer.html, 27/8/2022