Nghiên cứu thói quen ăn uống của vi khuẩn gây bệnh Lyme, các nhà khoa học đã xác định được một cơ chế mới có thể sử dụng để chẩn đoán sớm bênh này và có khả năng ngăn chặn những tác động xấu nhất của nó. Nhóm nghiên cứu đã xác định được một kháng thể mới mà cơ thể con người tạo ra để đối phó lại vết cắn của bọ chét nhiễm bệnh. Kháng thể này hiển thị ngay cả khi mọi người đã chữa khỏi, giúp phân biệt tái nhiễm với các bệnh khác.

Bệnh Lyme là căn bệnh gây ảnh hưởng đến gần 500.000 người ở Mỹ mỗi năm, có thể gây sốt, đau đầu, phát ban và nghiêm trọng hơn là gây tổn thương tim, não và hệ thần kinh. Thuốc kháng sinh phần lớn có hiệu quả trong việc giảm thiểu tình trạng bệnh. Chúng ta cũng đã thấy được một số tiềm năng đầy hứa hẹn có thể cải thiện hiệu quả điều trị bệnh hơn.

Mặc dù đã có sẵn một số phương pháp xét nghiệm bệnh Lyme nhưng nó cũng có những hạn chế nhất định. Chúng hoạt động bằng cách phát hiện các kháng thể do cơ thể tạo ra để phản ứng với nhiễm trùng. Tuy nhiên, các kháng thể này có thể phải mất vài tuần mới phát triển nên xét nghiệm có thể không phát hiện ra trường hợp nhiễm trùng mới bị. Hơn nữa, các kháng thể có thể tồn tại trong máu hàng tháng hoặc hàng năm sau khi hết nhiễm trùng nên rất khó để biết ai đó đã chữa khỏi bệnh hay chưa.

Peter Gwynne, tác giả nghiên cứu, Trường Đại học Tufts cho biết: “Các xét nghiệm Lyme truyền thống có thể duy trì kết quả dương tính trong thời gian dài sau khi điều trị - nhiều năm hoặc thậm chí cả đời. Kết quả là, đối với một số người mắc các triệu chứng giống với bệnh Lyme, các bác sĩ lâm sàng không bao giờ chắc chắn được liệu bệnh nhân có mắc bệnh Lyme mãn tính đã được chữa khỏi và sau đó tái nhiễm hay đã được chữa khỏi và đang bị bệnh gì khác”.

Sau đó, các nhà khoa học bắt đầu nghiên cứu cách vi khuẩn gây bệnh Lyme, Borrelia burgdorferi, thu nhận chất dinh dưỡng từ môi trường xung quanh để thúc đẩy sự phát triển của nó.

Tác giả nghiên cứu Linden Hu cho biết: “Trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi phát hiện ra rằng sinh vật nạp chất béo có tên gọi là phospholipid trực tiếp từ môi trường xung quanh trong vật chủ và đưa chúng lên bề mặt của nó. Phát hiện này đã khiến chúng tôi nghĩ đến việc liệu vi khuẩn sử dụng trực tiếp chất béo vật chủ có thể khiến hệ thống miễn dịch nhận ra nó là một chất lạ và tạo ra kháng thể chống lại nó hay không”.

Các nhà khoa học phát hiện ra rằng ở động vật và bệnh nhân bị nhiễm Borrelia burgdorferi đều phát triển các tự kháng thể (autoantibodies) để phản ứng lại nhiễm trùng (đây là các kháng thể nhắm mục tiêu nhầm vào các mô và cơ quan của vật chủ). Vì điều này và thiệt hại mà chúng có thể gây ra, các tự kháng thể thường tồn tại trong thời gian ngắn và có xu hướng biến mất ngay sau khi đã loại bỏ tác nhân kích hoạt của chúng.

Theo các nhà khoa học, sự tăng và giảm nhanh chóng số lượng tự kháng thể này có thể là cơ sở cho một xét nghiệm nhanh, có thể giải quyết một số thiếu sót trong các kỹ thuật chẩn đoán hiện tại.

Gwynne nói: “Các tự kháng thể chống phospholipid - do chúng tăng nhanh và phân giải nhanh khi điều trị - có thể lấp đầy những khoảng trống này, như là một thử nghiệm bổ sung mới. Chúng có thể giúp bạn biết liệu việc điều trị đã tiêu diệt hết vi khuẩn gây bệnh Lyme hay không. Và do đó có thể biết được liệu một bệnh nhân bị nhiễm trùng trước giờ có bị nhiễm trùng mới hay không”.

Với bằng sáng chế tạm thời cho kỹ thuật này, các nhà khoa học hy vọng sau khi nghiên cứu sâu thêm, một công ty về lĩnh vực chẩn đoán điều trị có thể chuyển đổi nó thành một thử nghiệm thương mại trong vòng vài năm tới. Họ cũng dự định mở rộng ý tưởng rằng những tự kháng thể này có thể tiết lộ những người mắc các triệu chứng bệnh Lyme mãn tính, có thể xảy ra ở 20% bệnh nhân và chỉ có thể được chẩn đoán thông qua các triệu chứng lâm sàng, khó có thể phân biệt tình trạng này với các bệnh kéo dài khác.

Hu cho biết: “Nếu có một mối liên hệ giữa các triệu chứng Lyme mãn tính và các tự kháng thể này thì đây sẽ là xét nghiệm đầu tiên có thể được sử dụng để phân biệt một nhóm bệnh nhân mắc bệnh Lyme mãn tính. Nó sẽ cho phép chúng tôi thử nghiệm các liệu pháp mới cụ thể nhắm mục tiêu đến một cơ chế đã được xác định”.

Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Journal of Clinical Investigation. 

P.T.T (NASATI), theo https://newatlas.com/medical/antibody-discovery-rapid-accurate-test-lyme-disease/, 15/3/2022