Bệnh Leptomeningeal là một biến chứng hiếm gặp của một số loại ung thư khác nhau, bao gồm cả khối u ác tính. Nó xảy ra khi các tế bào khối u di chuyển đến dịch não tủy và mô bao quanh não và cột sống được gọi là màng não. Những bệnh nhân phát triển bệnh leptomeningeal có tiên lượng rất xấu và thường chỉ sống được từ ba đến sáu tháng sau khi được chẩn đoán.

Trong một bài báo mới được xuất bản trên Neuro-Oncology, các nhà nghiên cứu của Trung tâm Ung thư Moffitt - Hoa Kỳ lần đầu tiên cho thấy rằng các tế bào khối u tuần hoàn có nguồn gốc từ bệnh nhân có thể được nuôi cấy từ dịch não tủy của những bệnh nhân mắc bệnh leptomeningeal và những tế bào đó có thể được sử dụng để xác định các loại thuốc tiềm năng.

Bệnh Leptomeningeal cũng có thể được gọi là viêm màng não ung thư hoặc viêm màng não ung thư. Thông thường với biến chứng này, mọi người có nhiều triệu chứng thần kinh bao gồm thay đổi thị giác, các vấn đề về giọng nói, yếu hoặc tê một bên cơ thể, mất thăng bằng, lú lẫn hoặc co giật. Chẩn đoán thường được thực hiện với sự kết hợp của MRI và vòi cột sống. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm xạ trị và / hoặc hóa trị trực tiếp vào dịch tủy sống (hóa trị nội tủy), cùng với các phương pháp điều trị toàn thân cho bệnh ung thư cụ thể đang được điều trị.

Bệnh Leptomeningeal xảy ra ở ít hơn 8% bệnh nhân ung thư và thường biểu hiện trong giai đoạn rất muộn của bệnh. Bệnh nhân mắc bệnh leptomeningeal không có lựa chọn điều trị hiệu quả và mục tiêu chính của bác sĩ là giảm nhẹ các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống trong khi hạn chế độc tính càng nhiều càng tốt. Do những kết quả không tốt này, nhu cầu về các liệu pháp cải thiện vẫn chưa được đáp ứng. Tuy nhiên, cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa thể nuôi cấy tế bào bệnh leptomeningeal từ bệnh nhân để hỗ trợ nghiên cứu của họ.

Dẫn đầu nghiên cứu Tiến sĩ Peter Forsyth cùng các đồng nghiệp đã có thể bổ sung thêm một nguồn lực quan trọng để nghiên cứu bệnh leptomeningeal bằng cách phát triển và nuôi cấy thành công các tế bào khối u tuần hoàn có nguồn gốc từ dịch não tủy của bệnh nhân mắc bệnh leptomeningeal melanoma. Điều quan trọng là họ đã chỉ ra rằng quá trình nuôi cấy không làm thay đổi đáng kể kiểu biểu hiện gen của các tế bào được nuôi cấy so với các tế bào bệnh nhân ban đầu.

Tiến sĩ Peter Forsyth cho biết: "Nuôi cấy những tế bào này là một quá trình cực kỳ khó khăn. Đã có rất nhiều thử nghiệm và sai sót cho đến khi chúng tôi tìm thấy sự kết hợp chính xác giữa các chất bổ sung yếu tố tăng trưởng và các điều kiện nuôi cấy để thành công”.

Với thành công của việc nuôi cấy tế bào, nhóm tác giả muốn xác nhận công dụng của chúng trong các thí nghiệm để nghiên cứu bệnh leptomeningeal và xác định những mục tiêu thuốc mới. Họ so sánh các mô hình biểu hiện gen của tế bào được nuôi cấy với tế bào không sinh ung bình thường từ cùng một bệnh nhân và phát hiện ra rằng những tế bào khối u được nuôi cấy có biểu hiện phong phú của các gen trong con đường tín hiệu yếu tố tăng trưởng giống insulin, bao gồm IGFBP2 và IGF1R, kiểm soát nhiều quá trình liên quan đến phát triển ung thư.

Nhóm nghiên cứu đã đánh giá liệu các tế bào có thể được sử dụng như một công cụ cho những thí nghiệm trị liệu và tập trung vào việc nhắm mục tiêu IGF1R. Họ báo cáo rằng điều trị các tế bào bằng ceritinib ức chế IGF1R ức chế sự phát triển của những tế bào khối u trong nuôi cấy tế bào và ở chuột, và điều trị kết hợp với ceritinib và trametinib ức chế MEK dẫn đến ức chế nhiều hơn so với một trong hai tác nhân.

Vincent Law, đồng tác giả nghiên cứu, cho biết: "Những phát hiện này cũng hỗ trợ những tế bào có nguồn gốc từ bệnh nhân này là công cụ hữu hiệu để hiểu rõ hơn về bệnh lý màng não và kiểm tra hiệu quả của các liệu pháp nhắm mục tiêu".

Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2022-03-patient-derived-cells-leptomeningeal-disease.html, 8/3/2022