Ngày 16/12/2020, tại Hà Nội, Bộ KH&CN phối hợp với Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC) tổ chức buổi tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Đổi mới sáng tạo toàn diện để thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế Việt Nam”.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng phát biểu tại buổi tọa đàm

Tham dự tọa đàm có ông Trần Văn Tùng, Thứ trưởng Bộ KH&CN Việt Nam; ông Alex Orange, Giám đốc Cấp cao Tập đoàn Qualcomm, phụ trách Quan hệ Chính phủ, khu vực Đông Nam Á, Đài Loan và Thái Bình Dương; TS. Tan Siang Hee, Giám đốc điều hành của CropLife châu Á, đại diện tiếng nói của ngành khoa học thực vật trên khắp lục địa và là một phần của tổ chức CropLife toàn cầu; bà Bùi Kim Thùy - Đại diện Cấp cao tại Việt Nam, Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN.

Chủ đề tọa đàm là kết nối cơ quan nhà nước - tập đoàn, doanh nghiệp - viện, trường học trong xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo (KNST). Vấn đề này đã được thảo luận tại Diễn đàn cấp cao “Kết nối nguồn lực hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo” tại Techfest 2020.

Theo các chuyên gia, đổi mới sáng tạo và đột phá về công nghệ có vai trò rất quan trọng trong tất cả các ngành và điều đó đặc biệt đúng ở Việt Nam. Ở khu vực Asean, các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo có vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Đại dịch Covid-19 đã cho thấy tầm quan trọng của việc tăng cường hơn nữa đầu tư cho nghiên cứu phát triển cũng như tài trợ cho đổi mới sáng tạo trong quá trình chuyển đổi sang cách làm mới, cách sống mới. Việc ưu tiên cho đổi mới sáng tạo là chìa khóa để chúng ta có thể thúc đẩy tăng trưởng cho giai đoạn sau Covid-19. Việt Nam có rất nhiều thành tố để có thể trở thành một nơi thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Việt Nam có lực lượng lao động dồi dào, hệ thống giáo dục tốt và đã liên tục huy động thu hút được nguồn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài, hơn nữa Việt Nam cũng có vai trò quan trọng và uy tín cao trong việc thúc đẩy khoa học và công nghệ đặc biệt là toán cũng như chuyên ngành trong lĩnh vực nghiên cứu về nông nghiệp và sinh học.

Đổi mới sáng tạo đang chuyển dịch dần sang khu vực châu Á. Trong những năm vừa qua, Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ và Philippin đã trở thành những nền kinh tế có tốc độ phát triển nhanh nhất về xếp hạng đổi mới sáng tạo toàn cầu. Trong đó, Việt Nam đã vươn lên trở thành trung tâm thu hút đổi mới sáng tạo cũng như khởi nghiệp sáng tạo và thu hút nhiều nguồn đầu tư thông qua các quỹ đầu tư. Các nhà đầu tư đã cam kết đầu tư 815 triệu đô la cho các doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam. Trong nửa đầu năm 2019 các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam đã huy động được 246 triệu đô la trong các ngành như: Fintech, thương mại điện tử, công nghệ sinh học, công nghệ nông nghiệp. Nếu Việt Nam tiếp tục duy trì khống chế được Covid-19 đồng thời chuyển dịch về cơ cấu thúc đẩy tăng trưởng trong thời gian tới thì sẽ phát huy được vị thế của mình.

Theo Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng, Việt Nam hiện có hơn 1400 tổ chức có năng lực hỗ trợ khởi nghiệp, trong đó có 196 khu làm việc chung, 69 vườn ươm doanh nghiệp và 28 tổ chức thúc đẩy kinh doanh được thành lập. Số lượng quỹ đầu tư mạo hiểm coi Việt Nam là thị trường mục tiêu hoặc có hoạt động tại Việt Nam hiện nay là 108 quỹ, trong đó có 23 quỹ có pháp nhân Việt Nam, 23 quỹ thuần Việt. Những con số này liên tục tăng trong những năm qua thể hiện sự tham gia tích cực của cộng đồng vào sự phát triển hệ sinh thái. Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam được đánh giá ở vị trí 59 trên thế giới (theo đánh giá của Startup Blink năm 2020), tính riêng trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam đang năm trong top 20- 25 hệ sinh thái hàng đầu. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII), chỉ số cạnh tranh toàn cầu (GCI) đều dược cải thiện và đứng thứ hạng cao trong số các nước phát triển. Với môi trường, thể chế, kinh doanh và đầu tư đang từng bước được cải thiện, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ. Bước sang giai đoạn mới, hệ sinh thái cần phát triển thêm một bước với việc tập trung nguồn lực tạo dựng những trụ cột nâng đỡ, thúc đẩy liên kết, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo khu vực và quốc gia. Việc hình thành và phát triển các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, trung tâm đổi mới sáng tạo tại các địa phương, viện nghiên cứu, trường đại học và trong các doanh nghiệp là chính sách hướng đến việc thiết lập các trụ cột để tăng cường mối liên kết viện - trường - doanh nghiệp, thúc đẩy thương mại hóa công nghệ, khai thác có hiệu quả tài sản trí tuệ, từ đó hình thành các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo có sức mạnh về trí tuệ, nội lực và sức bật để bứt phá trong tương lai. Để thực hiện chính sách này một cách có hiệu quả không thể thiếu vai trò trung tâm của cộng đồng quốc tế, đó là các tổ chức, hiệp hội, tập đoàn và những cá nhân nhiệt huyết, tài năng người Việt khắp nơi trên thế giới.

Tại buổi tọa đàm này, các đại biểu đã tập trung thảo luận về các ý tưởng, các sáng kiến nhằm thúc đẩy hợp tác giữa các nguồn lực, các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong nước, quốc tế, thúc đẩy sự sáng tạo từ con người và vì con người, tập trung vào sự phát triển hệ sinh thái theo chiều sâu và tạo nguồn startup dựa trên công nghệ để phát triển nhanh và bền vững theo hướng thúc đẩy thành lập các trung tâm hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo, tư vấn khởi nghiệp sáng tạo tại các trường đại học, cao đẳng; kết nối nguồn lực trong và ngoài nước để khai thác nguồn lực trí tuệ của Việt Nam.

NASATI