Ngày 25/9/2020 tại Hà Nội, Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp KH&CN phối hợp cùng Đại học Kinh tế Quốc dân và V-Startup tổ chức Hội thảo “Giải pháp chính sách hỗ trợ phát triển các tổ chức trung gian trên thị trường khoa học và công nghệ Việt Nam”. Tham dự Hội thảo có đại diện các Bộ, ban, ngành, nhóm nghiên cứu, các hiệp hội ngành nghề, các tổ chức trung gian trên thị trường KH&CN Việt Nam, Ban lãnh đạo trường Đại học Kinh tế quốc dân và các doanh nghiệp.

Toàn cảnh Hội thảo

Hội thảo nằm trong khuôn khổ đề tài KH&CN cấp quốc gia “Nghiên cứu đề xuất giải pháp chính sách hỗ trợ phát triển các tổ chức trung gian của thị trường khoa học và công nghệ Việt Nam”, và dự án “Hỗ trợ phát triển tổ chức trung gian của thị trường KH&CN trong trường đại học khối ngành kinh tế”.

Theo thông tư 16/2014/TT/BKH&CN: “Tổ chức trung gian là tổ chức cung cấp dịch vụ kết nối, hỗ trợ bên cung, bên cầu và các bên khác trong giao dịch liên quan đến công nghệ, tài sản trí tuệ theo quy định pháp luật dân sự, thương mại, đầu tư, doanh nghiệp, khoa học và công nghệ”. Thông tư này cũng chỉ ra 6 loại hình tổ chức trung gian ở thị trường công nghệ Việt Nam gồm: Sàn giao dịch công nghệ; Trung tâm giao dịch công nghệ; Trung tâm xúc tiến và hỗ trợ hoạt động chuyển giao công nghệ; Trung tâm hỗ trợ định giá tài sản trí tuệ; Trung tâm hỗ trợ đổi mới sáng tạo; Cơ sở ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp khoa học và công nghệ.

Tổ chức trung gian có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của thị trường KH&CN, đặc biệt đối với các nước đang phát triển như Việt Nam. Phát triển các tổ chức trung gian của thị trường KH&CN được Đảng, Nhà nước quan tâm và ưu tiên phát triển; tuy nhiên, các tổ chức trung gian của thị trường KH&CN Việt Nam trong thời gian qua phát triển chưa đồng đều và còn có những hạn chế nhất định.

Trên thực tế hiện nay, công tác phát triển thị trường KH&CN vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Đó là mối liên kết giữa nghiên cứu với thị trường, nhà khoa học với doanh nghiệp còn yếu. Vai trò của các tổ chức trung gian chưa thể hiện được chức năng kết nối cung cầu, tư vấn chuyển giao công nghệ còn mờ nhạt. Các tổ chức trung gian chưa đủ mạnh có thể thúc đẩy hoạt động sáng tạo, kết nối với các quỹ đầu tư mạo hiểm, các doanh nghiệp KH&CN, doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tăng trưởng nhanh, các viện nghiên cứu, trường đại học, các tổ chức tài chính, nhà sáng tạo, v.v..

Tại Hội thảo, các đại biểu đã thảo luận về những giải pháp, chính sách thực sự hỗ trợ phát triển các tổ chức trung gian trên thị trường KH&CN Việt Nam. Các các nhà khoa học, các chuyên gia, doanh nghiệp, nhà quản lý đã đưa ra những ý tưởng nhằm tháo gỡ các khó khăn và phát triển các tổ chức KH&CN trung gian thật mạnh mẽ, có thể kết nối nhà trường và doanh nghiệp. 

Theo Ông Phạm Đức Nghiệm, Phó Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp KH&CN, sau 5 năm thực hiện, đến nay Chương trình Phát triển thị trường KH&CN đến năm 2020 (Chương trình 2075) đã có hơn 25 sản phẩm được đăng ký quyền sở hữu trí tuệ (giai đoạn 2016 - 2020); hơn 1200 hợp đồng được ký kết với giá trị gần 1.000 tỷ đồng (giai đoạn 2015 - 2018); tổ chức 1000 phiên kết nối cung cầu, kết nối đầu tư cho hơn 5.000 tổ chức (giai đoạn 2016 - 2018); thực hiện trên 120 lớp đào tạo bồi dưỡng với 3.000 người được tập huấn (giai đoạn 2015 - 2020); thực hiện 8 đoàn ra nước ngoài, hợp tác với các nước Hà Lan, Thụy Sĩ, Pháp, Singapo, Nhật Bản, Trung Quốc, Lào; …

Chương trình đã tạo được môi trường pháp lý về thị trường KH&CN dần được hoàn thiện và thích ứng hơn với kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế; hoạt động dịch vụ trung gian của thị trường KH&CN được thúc đẩy và có xu hướng gia tăng; hoạt động thương mại hóa kết quả nghiên cứu và tài sản trí tuệ được đẩy mạnh, nhận thức của xã hội về thương mại hóa kết quả nghiên cứu được nâng cao.

Ông Phạm Đức Nghiệm chia sẻ thêm, trong thời gian tới sẽ tập trung phát triển các tổ chức trung gian của thị trường KH&CN đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và bối cảnh cuộc cách mạng 4.0; Phát triển hạ tầng quốc gia của thị trường KH&CN; Thúc đẩy phát triển nhu cầu hàng hóa KH&CN, nâng cao năng lực hấp thụ, tiếp thu, làm chủ và áp dụng công nghệ mới tại các doanh nghiệp; Thúc đẩy phát triển nguồn cung hàng hóa KH&CN trên thị trường KH&CN; Tăng cường các hoạt động xúc tiến thị trường KH&CN; Tiếp tục hoàn thiện môi trường pháp lý, đẩy mạnh nghiên cứu cơ sở khoa học và thực tiễn cho phát triển thị trường KH&CN.

Theo TS. Tạ Bá Hưng - Chủ nhiệm Ban điều hành Chương trình 2075, các chính sách phát triển tổ chức trung gian của thị trường KH&CN chưa tạo ra động lực thúc đẩy các bên liên quan tham gia phát triển thị trường KH&CN. Trong thời gian tới, để thúc đẩy phát triển thị trường KH&CN hơn nữa, TS. Tạ Bá Hưng cũng bày tỏ mong muốn các tổ chức trung gian không chỉ là do nhà nước tạo ra, mà cần phải có sự vào cuộc của nhiều tổ chức khác và cần phải có các chính sách phù hợp hỗ trợ thúc đẩy phát triển tổ chức trung gian.

PGS.TS. Lê Trung Thành, Viện trưởng Viện Đào tạo Sau đại học, trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng cần thiết phải thực thi hiệu quả, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các chính sách để thúc đẩy các tổ chức trung gian phát triển, qua đó hình thành mạng lưới các tổ chức đủ năng lực kết nối các chủ thể trên thị trường KH&CN; đồng thời cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ từ nguồn ngân sách nhà nước để xây dựng hạ tầng công nghệ, hỗ trợ hoạt động của các tổ chức trung gian, trụ cột là các sàn giao dịch công nghệ quốc gia, trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp quốc gia, tổ chức đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho tổ chức trung gian, hỗ trợ cơ sở vật chất kỹ thuật, cơ sở dữ liệu, nâng cao năng lực khai thác thông tin công nghệ, sở hữu trí tuệ, kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ ở trong nước và nước ngoài, thúc đẩy việc thực hiện các dịch vụ tư vấn, môi giới, xúc tiến chuyển giao công nghệ, đánh giá, định giá và giám định công nghệ.

Đa số ý kiến cho rằng Nhà nước cần hỗ trợ việc xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên gia công nghệ, dữ liệu các tổ chức trung gian chuyên nghiệp trên thị trường KH&CN để có thể tư vấn về công nghệ, pháp lý, hỗ trợ kết nối cung - cầu, hỗ trợ gọi vốn để hoàn thiện công nghệ, hỗ trợ đánh giá, định giá, giám định công nghệ, tư vấn sở hữu trí tuệ, dịch vụ về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, ký kết hợp đồng, đào tạo và các dịch vụ sau giao dịch công nghệ; hoàn thiện các chứng chỉ hành nghề, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để hình thành các tổ chức trung gian công nghệ, cùng với đó là thúc đẩy việc số hóa, liên kết, liên thông các tổ chức trung gian công nghệ ở Việt Nam với các tổ chức trung gian công nghệ ở khu vực và thế giới.

NASATI