Mía là một trong những cây công nghiệp ngắn ngày chính của ngành công nghiệp mía đường Việt Nam. Cả nước hiện nay có diện tích trồng mía 270,96 nghìn ha, trải rộng khắp mọi miền đất nước, trong đó tập trung nhiều nhất ở các tỉnh Bắc Trung Bộ (Thanh Hoá, Nghệ An), Duyên Hải Nam Trung Bộ (Phú Yên, Quãng Ngãi), Vùng Nam bộ (Hậu Giang, Long An, Sóc Trăng).

Chi phí thu hoạch mía theo cách thủ công cũng rất lớn, chiếm từ 25 đến 35% tổng thu từ mía. Giá thu hoạch hiện nay từ 200 đến 350 ngàn đồng/tấn, chưa kể phải chi cho trung chuyển (tăng bo đầu vụ) từ 70 đến 100 ngàn đồng/tấn. Ví dụ: Một tấn mía với 09 CCS (chữ đường) thu được 810.000 đồng thì phải chi phí cho thu hoạch từ 200 đến 350 ngàn đồng (chưa kể chi phí cho tăng bo), chỉ còn thu được từ 460 đến 610 ngàn đồng/tấn. Với năng suất mía trung bình 80 tấn/ha thì nông dân chỉ thu được từ 36,8 đến 48,8 triệu đồng. Hiện nay, tình trạng thiếu nhân công (lao động thủ công) đã và đang trở nên trầm trọng, số đông đã bỏ thu hoạch mía sang thu hoạch các sản phẩm và dịch vụ khác khác như ớt cay, mỳ, đậu các loại... Một số vào nhà máy, công xưởng, làm phụ hồ, buôn bán khác... nhẹ nhàng hơn và có tiền công cao hơn.

Để thúc đẩy hoạt động thương mại hóa cây mía, KS. Lê Ngọc Tĩnh cùng nhóm nghiên cứu tại Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Một Thành Viên Lê Ngọc đã thực hiện đề tài: “Hỗ trợ thương mại hóa máy thu hoạch mía nguyên cây có trọng lượng nhẹ phù hợp điều kiện canh tác ở Tây Ninh và Nam Bộ” từ năm 2020 đến năm 2021.

Mục tiêu của đề tài là nhằm hoàn thiện máy thu hoạch mía nguyên cây, bao gồm: róc lá, cắt gốc, cắt ngọn, đổ đống; và thương mại hóa và chuyển giao công nghệ máy thu hoạch mía nguyên cây.

Đề tài đã cơ bản hoàn thiện thiết kế chế tạo máy thu hoạch mía nguyên cây tự róc lá, cắt gốc, cắt ngọn, đổ đống, có trọng lượng nhẹ, phù hợp điều kiện canh tác mía ở Tây Ninh và Nam Bộ.

Máy thu hoạch mía của dự án có kết cấu và nguyên lý làm việc, phù hợp với trình độ công nghệ chế tạo trong nước. Nhóm nghiên cứu đã lập quy trình công nghệ chế tạo cũng như đã thiết kế, chế tạo các bộ gá để sẵn sàng trong sản xuất hàng loạt.

Mẫu máy đã được thử nghiệm ứng dụng trong điều kiện sản xuất và đạt thông số như sau:

- Trọng lượng máy: 4200 kg;

 - Kích thước phủ bì: 7900×2300×3300;

- Công suất động cơ (diezen): 100Hp;

- Hệ di động: bằng xích cao su liền dải;

- Vận tốc di chuyển 4 - 5km/h;

- Năng suất (chặt, hạ, róc lá, cắt ngọn, đổ đống): 1,21 ha/ca (08 giờ/ca);

- Chiều cao gốc cắt không quá 5cm;

- Số hàng mía thu hoạch: một hàng đơn hoặc một hàng kép;

- Chuyển mía ra phía sau đổ vào thùng (rọ) chứa mía;

- Bề rộng làm việc (bề rộng cắt): 80 cm;

- Tỷ lệ gốc mía chặt đạt tiêu chuẩn: 96%;

- Tỷ lệ gốc mía bị xơ tước: 4%;

- Tỷ lệ cây mía bị gãy sau khi vào thùng chứa: 4%;

- Tỷ lệ cắt sót: 8%;

- Độ làm sạch lá mía trên thân cây mía: 90,6%;

- Tỷ lệ cắt ngọn (tới mặt trăng): 85%;

- Tải trọng thùng (rọ) chứa mía để xả thành đống: từ 450-500kg.

Nhóm nghiên cứu đã xây dựng phương án sản xuất hàng hóa và phương án thương mại hóa máy thu hoạch mía, sau đó thương mại thành công 02 máy.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 20623/2021) tại Cục Thông tin, Thống kê.

N.P.D (NASTIS)