Hiện nay, trên thế giới đã có rất nhiều quốc gia phát triển rất mạnh mẽ ngành công nghiệp, dịch vụ sản phẩm phục vụ giải trí nói chung và các loại sản phẩm bóng thể thao nói riêng và trong đó có sản phẩm là quả bóng đá. Quả bóng đá đã từ lâu được mọi tầng lớp trong xã hội từ trẻ em đến người già; người khó khăn đến tầng lớp thượng lưu biết đến bởi Quả bóng đá là yếu tố chính bắt buộc phải có của môn thể thao vua. Tuy nhiên trái ngược với việc biết chơi bóng và sử dụng quả bóng đá thì đơn vị sản xuất quả bóng đá lại rất ít, thậm chí phải nói là khiêm tốn hơn rất nhiều. Đến thời điểm hiện tại, trên thế giới chỉ có một số nhà cung cấp sản phẩm bóng đá nổi tiếng như: Adidas; Nike; LWL; UhlSport; Mizuno; New Balance, Molten, Mitre, Decathlon, Delta; Campuci; InterHub... với một số nước sản xuất như: Ấn độ, Trung Quốc; Pakistan; Thái Lan; Việt Nam... bởi vì Quả bóng đá là một trong những sản phẩm có quy trình & công nghệ sản xuất phức tạp, với nhiều công đoạn và nhiều lĩnh vực khác nhau kết hợp lại. Chính vì vậy công nghệ sản xuất sản phẩm bóng đá không có đơn vị nào đầu tư nghiên cứu để thương mại vì chi phí nghiên cứu cho công nghệ này rất lớn, số lượng đơn vị chấp nhận chuyển giao thì rất ít bởi các nhà sản xuất đều có công nghệ và bí quyết riêng với mục tiêu sản phẩm bóng đá đạt tiêu chuẩn FIFA.

Đối với tình tình trong nước, ở Việt Nam chỉ có một số đơn vị sản xuất bóng đá. Năm 2002, công ty Delta được Thành lập với toàn bộ công nghệ sản xuất bóng đá da bò thật được chuyển nhượng từ Hungari về Việt Nam. Tuy nhiên, sau đó Công nghệ này bộc lộ khá nhiều hạn chế về mặt chất lượng, năng suất và nhất là nguồn cung ứng nguyên liệu ngày một khan hiếm. Chính vì vậy, từ năm 2004, Ban lãnh đạo công ty đã thai nghén việc tự tổ chức tìm hiểu, nghiên cứu thay đổi công nghệ sản xuất nhằm mục tiêu thay thế nguyên liệu chính là da bò bằng một loại vật liệu khác. Từ năm 2007, 2008 đến năm 2012, Công ty vừa sản xuất, vừa tổ chức tự nghiên cứu thành công việc đưa nguyên liệu chính là các tấm da nhân tạo để thay thế da bò thật. Đến đầu năm 2012 công ty đã thành công trong việc chuyển đổi toàn bộ nguyên liệu sản xuất từ da bò thật sang da nhân tạo PVC. Đây là công trình tự nghiên cứu mang tính bước ngoặt của công ty. Dự án đã mang lại những thành quả rất đáng ghi nhận về công nghệ sản xuất. Từ dự án này, với các ưu điểm về công nghệ nguyên liệu nhân tạo đã giúp doanh nghiệp cởi bỏ hoàn toàn những phụ thuộc vào nguồn da nhân tạo tự nhiên. Không những vậy, sản phẩm của công ty đã được các khách hàng đón nhận rộng rãi từ rất nhiều nước có nền kinh tế phát triển; ký được nhiều các hợp đồng hợp tác lớn từ: Mỹ, Đức, Brazin, Hàn Quốc. Tuy nhiên, sau 05 năm nghiên cứu đổi mới, Công ty đã nhận thấy công nghệ da nhân tạo PVC đã tồn tại những hạn chế về kỹ thuật, chất lượng, năng suất lao động; lạc hậu về công nghệ cần phải được đổi mới, cải tiến. Chính vì vậy, nhằm hoàn thiện công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, sự đồng đều về các cấp chất lượng, tăng tính cạnh tranh của sản phẩm, Công ty Cổ phần dụng cụ thể thao Delta do KS. Nguyễn Trọng Thấu làm chủ nhiệm đã đề xuất thực hiện dự án: “Hoàn thiện công nghệ sản xuất bóng đá đạt tiêu chuẩn FIFA từ vật liệu da nhân tạo”.

Sau 03 năm triển khai nghiên cứu, thí nghiệm, thử nghiệm, đánh giá kết quả, Dự án đã hoàn thành đúng mục tiêu với đầy đủ các nội dung tổng thể về đổi mới công nghệ bao gồm: thay đổi cấu trúc sản phẩm; thay đổi nguyên liệu chính sản phẩm; đổi mới, cải tiến các thiết bị phục vụ sản xuất & hoàn thiện tổng thể các công đoạn của quy trình. Các sản phẩm đạt được đúng với yêu cầu của Hợp đồng nghiên cứu.

1. Hiệu quả về mặt công nghệ

- Công ty CP dụng cụ thể thao Delta là đơn vị chủ trì thực hiện dự án đã hoàn toàn làm chủ 100% công nghệ sản xuất bóng đá từ da PU đạt tiêu chuẩn FIFA.

- Công nghệ mới của dự án được chia tách làm nhiều phần khác nhau từ cấu trúc sản phẩm, nguyên liệu chính đến các thiết bị nên có thể nói công nghệ được hoàn thiện tại dự án này là một tổng thể hoàn chỉnh, sẵn sàng cho việc chuyển giao nếu cần thiết.

- Công nghệ và quy trình sản xuất đã được thử nghiệm ngay tại nhà máy sản xuất bóng đá của Công ty và đã thực hiện sản xuất 100.000 sản phẩm thử nghiệm. Sản phẩm sản xuất thử nghiệm được khách hàng công nhận, chấp nhận và tiến hành đặt mua.

- Công nghệ của dự án đã kết hợp được những trang thiết bị, hạ tầng công nghệ cũ để phát huy và cải tiến nhằm giảm thiểu tối đa các chi phí đầu tư. Như vậy, công nghệ của dự án này rất hiệu quả và tính ứng dụng rất lớn. Đáp ứng được những nhu cầu bức thiết của doanh nghiệp.

2. Hiệu quả về kinh tế

Qua kết quả thử nghiệm và đánh giá cho thấy:

- Tỷ lệ phế phẩm toàn quy trình sản xuất giảm xuống từ hơn 15% xuống còn < 5%.

- Năng suất sản phẩm được nâng lên hơn 30% so với công nghệ cũ. Chi phí giảm tỷ lệ lỗi và năng suất tăng lên từ 30% trở lên sẽ mang lại lợi ích cho công ty tối thiểu 5.494 tỷ đồng/năm. Khách hàng rất quan tâm & hài lòng với kết quả nghiên cứu của dự án, bằng chứng là việc có đến 99% sản phẩm sản xuất thử nghiệm của công ty đã được khách hàng mua và chào bán ra thị trường quốc tế.

- Rất nhiều khách hàng trên thế giới, nhất là các nhà cung cấp sản phẩm bóng thể thao từ phân khúc trung cấp, cao cấp đã liên hệ để tiến hành đặt hàng sau khi đại dịch Covid 19 được kiểm soát

- Với dây chuyền thiết bị đáp ứng sản xuất 480.000 sản phẩm bóng đá khấu tay và 1.200.000 sản phẩm bóng đá may máy. Dự kiến, doanh thu hàng năm của Chi nhánh bóng thể thao sau khi tiếp nhận công nghệ và đi vào sản xuất ổn định sẽ đạt 190-200tỷ/năm. Đóng góp thêm từ 5-6 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước.

3. Hiệu quả xã hội

Với việc thành công của dự án đã mang đến những hiệu quả về măt xã hội như sau:

- Công nghệ sản xuất mới thân thiện với môi trường khi sử dụng nguyên liệu chính là da PU (Polyurethane); vải PE (Polyester) và mũ cao su tự nhiên nên Dự án này ngoài việc mang lại lợi ích cho doanh nghiệp sử dụng công nghệ còn góp phần rất lớn vào mục tiêu sản xuất ngày một xanh của Đảng và nhà nước.

- Sau khi kết quả dự án đi vào hoạt động, dự kiến sẽ tạo thêm việc làm cho khoảng gần 600-700 lao động với mức thu nhập bình quân như hiện tại khoảng 7,0 triệu đồng/người/tháng.

- Người lao động tại địa phương được bố trí việc làm ngay tại nơi sinh sống sẽ góp phần đảm bảo an ninh trật tự, tránh được hiện tượng người lao động phải đi tìm việc nơi này, nơi khác. Tăng phần đóng góp vào ngân sách nhà nước hàng.

Công trình nghiên cứu chuyển đổi nguyên liệu chính từ da bò thật sang da bò nhân tạo PVC có thể nói là một trong những công trình nghiên cứu thành công mang lại nhiều giá trị cốt lõi cho Công ty Delta. Số lượng sản phẩm sản xuất thử nghiệm có số lượng vượt trội so với đặt hàng của Bộ Khoa học & Công nghệ, các sản phẩm này được thị trường đón nhận ngay sau khi hoàn thành (xuất bán được đến 98%).

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu của Đề tài (Mã số 18323/2020) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

P.T.T (NASATI)