Từ các nhiệm vụ KH&CN được ứng dụng, Sơn La đã đạt một số kết quả ấn tượng trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao, phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững. Theo ông Phạm Quang An, Giám đốc Sở KH&CN Sơn La, từ năm 2016 đến năm 2019, Sở KH&CN Sơn La đã bàn giao 105 kết quả nghiên cứu của đề tài, dự án KH&CN cho 30 đơn vị trên địa bàn tỉnh. Như vậy, 70% số nhiệm vụ KH&CN đã được ứng dụng, duy trì và nhân rộng.

Các nghiên cứu liên quan đến cây ăn quả theo hướng phát triển trên đất dốc, thay thế cây trồng kém hiệu quả đã được Sơn La tăng cường. Điển hình như xây dựng mô hình sản xuất nhãn chất lượng cao theo tiêu chuẩn VietGAP tại huyện Sông Mã, từ hiệu quả của mô hình vài hecta đến nay đã mở rộng được hơn 4 nghìn hecta tại các huyện Sông Mã, Mai Sơn, Yên Châu, TP Sơn La…, cho thu nhập 200-300 triệu đồng/ha, nhiều diện tích đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP. Năm 2017-2018, sản phẩm nhãn Sông Mã đã được xây dựng nhãn hiệu chứng nhận và được cấp mã vùng xuất khẩu, được xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Trung Quốc, Đài Loan...

Bên cạnh đó là mô hình trồng thanh long ruột đỏ trên địa bàn huyện Mai Sơn, cho thu hoạch 20 tấn/ha. Với giá bán 30.000 đồng/kg tại vườn như hiện nay, doanh thu khoảng 600 triệu đồng/ha. Từ kết quả của dự án trên, huyện Mai Sơn đã mở rộng diện tích trồng thanh long ruột đỏ, thành lập HTX sản xuất thanh long ruột đỏ theo tiêu chuẩn VietGAP, đồng thời đã lựa chọn và đăng ký chứng nhận 04 cây Thanh Long đầu dòng, là nguồn cung cấp giống để mở rộng diện tích ra các huyện Mai Sơn, Yên Châu, thành phố Sơn La, Sông Mã, Mường La. Đến nay, diện tích trồng thành long ruột đỏ trên địa bàn tỉnh là 133ha. Sản phẩm thanh long ruột đỏ được tiêu thụ tại thị trường trong tỉnh, các siêu thị Hà Nội, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, UAE và đang được chào hàng sang một số nước khác.

Các quy trình công nghệ là kết quả nghiên cứu tiếp tục được nhân rộng như công nghệ tưới nhỏ giọt từ Israel, từ việc ứng dụng tưới trên cà phê đến nay đã mở rộng tưới cho cây chè, rau, cây ăn quả; Công nghệ ghép chuyển đổi giống có năng suất chất lượng được ứng dụng rộng rãi, quy trình phục tráng các giống đặc sản được ứng dụng để bảo vệ và phát triển nguồn gien cây trồng quý của tỉnh như giống lúa nếp tan Mường Và, nếp tan Ngọc Chiến, giống xoài tròn Yên Châu,…

Cũng tại tỉnh Sơn La, mô hình Dự án Nông thôn miền núi “Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật để phát triển một số giống xoài mới tại huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La” do Bộ KH&CN làm cơ quan chủ quản và được thực hiện bởi Công ty cổ phần Xây dựng Trường Giang đang cho thấy những tín hiệu tích cực. Dự án có quy mô hơn 16ha do Viên Nghiên cứu Rau quả chuyển giao, thời gian thực hiện từ 3/2019-2/2020.

Liên quan đến nghiên cứu về cây rau, hoa có mô hình sản xuất giống cà chua ghép và mô hình thâm canh cà chua ghép trái vụ tại Công ty cổ phần Greenfarm Mộc Châu. Hằng năm, công ty này cung cấp 3-4 triệu cây giống cho vùng đồng bằng Sông Hồng; mô hình sản xuất cà chua thương phẩm từ giống tiếp tục mở rộng, cung cấp sản phẩm cà chua an toàn cho chuỗi siêu thị ở Hà Nội.

Mô hình sản xuất rau trái vụ đạt tiêu chuẩn VietGAP và hoa chất lượng cao tại Công ty Cổ phần hoa nhiệt đới, giúp hình thành nghề trồng hoa và rau chất lượng cao tại địa phương, tạo việc làm ổn định, thu nhập cao cho hơn 150 lao động (bình quân khoảng 5-6 triệu đồng/người/tháng). Hiện tại, Công ty vẫn tiếp tục đầu tư mở rộng quy mô trồng hoa lên tới 25ha, với doanh thu 1,5-2 tỷ ha/năm.

Công ty TNHH Bắc Sơn, đơn vị tham gia dự án "Xây dựng mô hình sản xuất các sản phẩm từ quả Sơn Tra tại huyện Bắc Yên" vẫn tiếp tục duy trì sản xuất các sản phẩm từ quả sơn tra, mỗi năm sản xuất được 90.000 lít rượu táo mèo, 10.000 lít rượu vang, lợi nhuận hằng năm lên tới 700 triệu đồng. Công nghệ trong bảo quản và chế biến nông sản như chế biến rượu vang Sơn Tra, rượu chuối, chuối sấy Yên Châu, sản phẩm rượu mận, mứt mận Mộc Châu, sản phẩm mật ong Sơn La, sản xuất thức ăn chăn nuôi, sản xuất nước mắm từ cá nước ngọt lòng hồ thủy điện... tiếp tục được duy trì.

Thời gian tới, Sở KH&CN Sơn La sẽ tiếp tục nâng cao năng lực ứng dụng các thành tựu KH&CN, trong đó tập trung ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sinh học, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất. Thêm vào đó, Sở sẽ tổ chức các lớp tập huấn, nâng cao nghiệp vụ thông tin KH&CN cho cán bộ, nhằm nâng cao kỹ năng tác nghiệp cho cán bộ chuyên trách; đẩy mạnh việc xây dựng và mở rộng đội ngũ cộng tác viên ở các sở, ban, ngành để tăng cường hiệu quả truyền thông KH&CN.

NASATI