Cá nổi nhỏ (CNN) là đối tượng khai thác chính của các đội tàu khai thác bằng nghề lưới vây (ánh sáng và ngời), chụp, mành, kéo đơn, kéo đôi. Hiện nay, nhiều tàu đóng mới làm nghề lưới vây, lưới rê trang bị máy công suất lớn và thiết bị khai thác hiện đại như: lưới vây cơ giới, sử dụng ánh sáng đèn LED và máy dò cá đã làm tăng sản lượng khai thác. Tuy nhiên, còn nhiều tàu khai thác CNN chưa có điều kiện trang bị nên chủ yếu dựa vào kinh nghiệm dẫn đến sản lượng khai thác không ổn định, chưa thực sự mang lại hiệu quả. Nhất là trong những năm gần đây, tác động của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường biển và áp lực khai thác đã làm cho phân bố nguồn lợi nói chung và CNN nói riêng có nhiều thay đổi. Muốn đem lại hiệu quả cao trong khai thác hải sản thì ngoài đầu tư trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, lực lượng lao động và năng lực quản lý phù hợp mà còn rất cần sự đóng góp của khoa học nghề cá, trong đó dự báo ngư trường (DBNT) khai thác là yêu cầu cấp thiết, trong đó có dự báo cá nổi nhỏ.

Xuất phát từ thực tiễn đó để nâng cao hiệu quả trong khai thác hải sản, nhóm nghiên cứu của TS. Bùi Thanh Hùng tại Viện nghiên cứu hải sản từ năm 2018 đến năm 2021 đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu dự báo ngư trường khai thác nguồn lợi cá nổi nhỏ biển Việt Nam”

Đề tài nhằm thực hiện mục tiêu: xác định được mối quan hệ giữa cấu trúc các trường thủy động lực và môi trường biển với biến động ngư trường khai thác CNN ở biển Việt Nam; và có được mô hình thực nghiệm dự báo ngư trường khai thác CNN ở biển Việt Nam.

Đề tài đã xây dựng được hệ thống thông tin, dữ liệu phục vụ dự báo ngư trường (DBNT) khai thác CNN ở biển Việt Nam bao gồm CSDL hải dương học, CSDL cá nổi nhỏ. Hai CSDL này có khối lượng thông tin lớn và thường xuyên được cập nhật. Kết quả cập nhật dữ liệu cho đến nay cho vùng biển nghiên cứu của đề tài 5-220N, 102-1110E có trên 50 nghìn bản ghi các yếu tố hải dương học, trên 138 nghìn bản ghi theo loài và trên 75 nghìn mẻ/trạm đánh cá của 3 nghề (lưới vây, chụp, lưới rê) khai thác CNN. Có thể khai thác các CSDL này ở nhiều mức độ khác nhau và không chỉ phục vụ mục tiêu và nội dung nghiên cứu của đề tài mà còn phục vụ nhiều nội dung nghiên cứu khác.

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu đã xây dựng được hệ thống công cụ tiện ích bao gồm các chương trình, phần mềm, mô-đun tính toán, phân tích, xử lý dữ liệu lịch sử và cập nhật để có được những tham số, thông tin, kết quả tin cậy, phục vụ hiệu quả cho nhiệm vụ xây dựng DBNT khai thác CNN trên vùng biển Việt Nam.

Các nhà khoa học đã xây dựng được mô hình và và quy trình dự báo ngư trường khai thác CNN theo hướng tiếp cận quan hệ ngư trường - sinh học - môi trường, phù hợp với điều kiện về cơ sở vật chất ở Việt Nam hiện nay.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 21300/2021) tại Cục Thông tin, Thống kê.

N.P.D (NASTIS)