Thiết bị tín hiệu đóng đường khu gian để đảm bảo an toàn cho tàu chạy giữa hai ga, ban đầu là sử dụng máy điện thoại hoặc điện báo để liên hệ chạy tàu bằng phiếu đường, tiếp theo là sử dụng các thiết bị như máy thẻ đường, thiết bị đóng đường nửa tự động, thiết bị đóng đường tự động và hiện đại hơn cả là hệ thống điều độ tập trung (CTC) loại dùng cho đường đơn.

Thực trạng của đường sắt nước ta hiện nay chỉ là đường đơn, tuyến vận tải chủ yếu là tuyến đường sắt thống nhất, yêu cầu mật độ chạy tàu ngày càng cao do đó năng lực thông qua đã đến giới hạn. Các biện pháp để tăng năng lực thông qua ở khu gian trên tuyến đường đơn đã được triển khai thực hiện như tăng tốc độ của đầu máy toa xe, nâng cao chất lượng cầu đường để giảm các điểm chạy chậm, mở thêm ga tránh tàu để chia đôi các khu gian hạn chế và đã xây dựng hệ thống đóng đường tự động đường đơn cho một số khu gian như khu gian Hà Nội - Gia Lâm và Gia Lâm - Yên Viên trong thời gian gần đây.

Mặc dù ngành đường sắt đã áp dụng nhiều biện pháp nhưng năng lực thông qua của các tuyến đường sắt đặc biệt là tuyến đường sắt Thống nhất vẫn không đáp ứng đƣợc nhu cầu vận tải ngày càng tăng hiện nay. Trong khi đó việc xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao Hà Nội –Sài Gòn còn phải nhiều năm nữa mới thực hiện được nên việc nghiên cứu và áp dụng biện pháp chạy tàu kế tiếp cho các khu gian trên tuyến đường sắt Thống nhất là yêu cầu hết sức cấp bách hiện nay. Vì thế, ThS. Nguyễn Văn Sinh và các cộng sự tại Cục Đường sắt Việt Nam thực hiện đề tài: “Nghiên cứu thiết kế và lắp đặt thử nghiệm hệ thống thiết bị chạy tàu kế tiếp trong khu gian đóng đường nửa tự động” trong thời gian từ năm 2020 đến năm 2021.

Đề tài hướng đến thực hiện mục tiêu nghiên cứu thiết kế và lắp đặt thử nghiệm hệ thống thiết bị chạy tàu kế tiếp trong khu gian đóng đường nửa tự động.

Hệ thống thiết bị đóng đường nửa tự động có chạy tàu kế tiếp được thiết kế cải tạo từ máy đóng đường nửa tự động 64D-1A và lắp đặt thử nghiệm trên mô hình đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tín hiệu giao thông đường sắt số hiệu QCVN 06:2018/BGTVT; Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khai thác đường sắt số hiệu QCVN 08:2018/BGTVT, đảm bảo nguyên tắc thiết kế mạch điện tín hiệu đường sắt là Trở ngại – An toàn.

Hệ thống thiết bị này vừa thực hiện chức năng đóng đường nửa tự động như thiết bị máy đóng đường 64D-1A hiện tại nếu điều độ chạy tàu không có nhu cầu gửi tàu kế tiếp, đồng thời cũng có thể thực hiện được chức năng cho phép chạy thêm đoàn tàu thứ hai kế tiếp trên cùng một khu gian. Chi phí lắp đặt dự kiến cho một hệ thống đóng đường nửa tự động có chạy tàu kế tiếp chỉ khoảng 2,0 tỷ đồng.

Từ những phân tích và kết quả kiểm định, đánh giá ở trên có thể thấy thiết bị đóng đường nửa tự động có chạy tàu kế tiếp có chi phí lắp đặt thấp, công nghệ hiện đang sử dụng phổ biến trên đường sắt Việt Nam nhưng có thể nâng cao được năng lực thông qua khu gian lên ít nhất 25% và giảm thời gian chờ đợi tránh tàu của đoàn tàu tốc độ thấp, do đó sẽ giảm thời gian chạy tàu toàn tuyến đối với các đoàn tàu có tốc độ thấp và đáp ứng chiến lược phát triển của ngành đường sắt trong giai đoạn 2021-2030.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 19882/2021) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

N.P.D (NASATI)