Trong Quý II/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã quyết liệt triển khai đồng bộ nhiều giải pháp với tư duy mới - Hành động mới - Kết quả nổi bật, đặc biệt trong việc cụ thể hóa các nhiệm vụ của Nghị quyết 57-NQ/TW, chú trọng công tác xây dựng thể chế, văn bản quy phạm pháp luật, hoàn thiện hành lang pháp lý cho hoạt động KH&CN của đất nước.

Đây là nội dung trọng tâm được nêu tại Hội nghị Giao ban quản lý nhà nước Quý II/2025 của Bộ KH&CN ngày 2/6/2025. Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng chủ trì hội nghị, cùng dự có Thứ trưởng Bùi Thế Duy; đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ KH&CN, các bộ, ngành và lãnh đạo Sở KH&CN các tỉnh, thành phố.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng chủ trì hội nghị

Báo cáo tại Hội nghị cho biết, trong quý II/2025 Bộ đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 01/4/2025 sửa đổi, bổ sung, cập nhật chương trình hành động của Chính phủ thực hiện NQ số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia.

Tham mưu Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 88/2025/NĐ-CP ngày 13/4/2025 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị quyết số 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia; Quyết định số 970/QĐ-TTg ngày 19/5/2025 của TTgCP quy định trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan nhà nước trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nhiệm vụ về phát triển KHCN, ĐMST và CĐS của cơ quan tổ chức…

Theo Chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, tháng 5 vừa qua, Bộ KH&CN đã báo cáo, giải trình trước Quốc hội 05 dự án Luật, gồm: (1) Luật KHCN&ĐMST; (2) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật; (3) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; (4) Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi); (5) Luật Công nghiệp công nghệ số. Các dự thảo Luật hiện đang được khẩn trương hoàn thiện, trình Quốc hội xem xét thông qua vào tháng 6/2025.

Về thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, Bộ ban hành theo thẩm quyền: Bộ tiêu chí đánh giá mức độ chuyển đổi số doanh nghiệp; Danh mục, kế hoạch triển khai các nền tảng số quốc gia, nền tảng số dùng chung của các ngành, lĩnh vực, vùng; Kế hoạch để mỗi người dân có danh tính số, phương tiện số, kỹ năng số và tài khoản số, hình thành công dân số…

Bộ cũng khẩn trương hoàn thiện chính sách về thu thập, cập nhật, chia sẻ, khai thác thông tin KHCN, ĐMST và CĐS; phân định rõ trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân liên quan. Hướng dẫn về sử dụng nền tảng số, hạ tầng số dùng chung phù hợp với chính quyền 3 cấp trước ngày 10/6/2025 để các địa phương kịp thời hoàn thành rà soát, đánh giá trong tháng 6/2025.

Thông tin về một số kết quả nổi bật về KHCN, ĐMST và CĐS tại địa phương, đại diện Văn phòng Bộ cho biết, tỷ lệ doanh nghiệp có hoạt động ĐMST năm 2024 đạt 38,8%, tăng 9,8% so với năm 2023. Cả nước có 22 sàn giao dịch công nghệ. Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam đứng thứ 55 thế giới, tiếp tục duy trì vị trí thứ 5 trong ASEAN. Khung chỉ số ĐMST cấp địa phương (PII) 2025 đã được ban hành, gồm 7 trụ cột với 52 chỉ số thành phần (trong đó địa phương sẽ cung cấp dữ liệu, tài liệu minh chứng đối với 13 chỉ số).

TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh lần lượt đứng thứ 148 và 110 trong danh sách Top 1.000 thành phố khởi nghiệp hàng đầu thế giới. Đà Nẵng được công nhận là 1 trong 12 thành phố có hệ sinh thái khởi nghiệp nổi bật toàn cầu năm 2025.

Về lĩnh vực CĐS, tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình của cả nước trong tháng 5/2025, khối Bộ đạt tỷ lệ 52,74%, khối tỉnh đạt 14,68%. Nền tảng quản trị tổng thể tỉnh Thái Nguyên (G-ThaiNguyen) và nền tảng Công dân số Cao Bằng được xây dựng để tích hợp, chia sẻ thông tin dữ liệu các chỉ số, nhóm chỉ số phục vụ chỉ đạo, điều hành của tỉnh, phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh và các cơ quan, đơn vị, địa phương.

Thanh Hóa có tỷ lệ số hoá hồ sơ và cấp kết quả điện tử đứng đầu toàn quốc; 100% các dữ liệu đã số hóa được tái sử dụng. Toàn tỉnh có 1.897 TTHC đã được số hóa quy trình nghiệp vụ nội bộ và đưa lên hệ thống giải quyết TTHC của tỉnh.

Tháng 5/2025, doanh thu lĩnh vực CNTT ước đạt 368.201 tỷ đồng, tăng trưởng 18% so với cùng kỳ năm 2024; giá trị xuất khẩu sản phẩm công nghiệp CNTT ước đạt 380.640 tỷ đồng, tăng trưởng 40% so với cùng kỳ năm 2024. Quý I/2025, tỷ trọng kinh tế số trên GDP đạt 18,72%, tỷ lệ tăng trưởng khoảng 10% so với cùng kỳ năm 2024.

Về bưu chính, doanh thu quý II/2025 đạt 19.950 tỷ đồng, tăng 7,1% so với cùng kỳ năm 2024, sản lượng bưu gửi đạt 950 triệu đồng, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm 2024.

Lĩnh vực sở hữu trí tuệ đã tiếp nhận 25.099 đơn đăng ký sở hữu công nghiệp, tăng 17,7% so với cùng kỳ năm 2024; Đã xử lý 134.757 đơn, tăng 45% so với cùng kỳ 2024; Cấp 15.627 văn bằng bảo hộ, tăng 82,6% so với cùng kỳ 2024. 

Kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết chủ trương của Nhà nước và Bộ KH&CN sẽ "hậu kiểm" nhiều hơn để đất nước phát triển, theo đó, các Sở KH&CN phải đưa mọi hoạt động lên môi trường số để hậu kiểm.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại Hội nghị

Tiếp theo, thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, số xã sẽ tăng lên, theo đó, các Sở KH&CN tập trung cung cấp công cụ số và CNTT, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để giảm bớt khối lượng việc của cán bộ ở cấp xã. "Cải cách bộ máy tổ chức thì phải đi cùng với việc đổi mới quản trị và sử dụng công nghệ. Quản trị kiểu mới là có những việc được chuyển lên cấp trên làm tập trung, có những việc đưa về cấp dưới và có những việc phải xã hội hoá", Bộ trưởng cho biết.

Việc sắp xếp bộ máy ở địa phương sẽ ảnh hưởng đến cán bộ các Sở nên phải có chính sách tốt cho các cán bộ. Lãnh đạo các Sở chú ý thay vì đào tạo huấn luyện, thúc ép đổi mới thì dùng công nghệ, công cụ, ứng dụng mới như AI để đổi mới, để làm cho công việc của cán bộ dễ đi, để cán bộ đỡ vất vả.

Đối với cán bộ cấp phòng, lãnh đạo Sở KH&CN mạnh dạn bổ nhiệm, giao nhiệm vụ, mục tiêu và dựa vào kết quả cuối cùng để đánh giá. Đối với chuyên viên thì dùng công cụ số để hỗ trợ giảm tải công việc, để chuyên viên làm được nhiều việc hơn.

Công nghệ số, trong đó có AI đã tác động vào tất cả mọi việc, làm tăng năng suất, giảm tải công việc cho cán bộ. Trước đây, xây dựng một Nghị định phải mất ít nhất 6 tháng và có khi tới 1 năm nhưng nay với sự hỗ trợ của AI việc này có khi được thực hiện chỉ trong 1 tuần. Do đó, các cán bộ ở địa phương được giao viết đề án, chiến lược, chương trình hành động, các loại văn bản khác nhau thì hãy tận dụng, tăng cường sử dụng AI phục vụ công việc.

Bộ KH&CN đã ban hành hướng dẫn sử dụng AI trong cơ quan nhà nước. Công việc của cán bộ ở các Sở tăng lên nhưng sử dụng AI thì giảm tải được nhiều. Cán bộ cấp Sở có thể dành thời gian cho việc hướng dẫn các đơn vị bên dưới triển khai công việc.

Đề cập đến chủ trương tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính ở nhiều địa phương, Bộ trưởng đề nghị, lãnh đạo các Sở KH&CN cần có nhiều nhận thức mới, quan tâm giải quyết tâm tư nguyện vọng của các cán bộ, chủ động trong công việc, khó thì tăng cường hỏi các đơn vị chuyên môn và lãnh đạo Bộ.

Cuối cùng, Bộ trưởng đề nghị các Sở KH&CN, đơn vị thuộc Bộ quan tâm đến những định hướng phát triển ngành, lĩnh vực đã được Bộ trưởng phát biểu tại các buổi làm việc của Bộ trưởng với các đơn vị trong 3 tháng gần đây, trong đó xác định các quan điểm đổi mới của lĩnh vực KHCN, ĐMST và CĐS. Các Sở KH&CN, đơn vị trong ngành phải chú ý đến kết quả cuối cùng của các công việc là tạo ra doanh thu, số liệu tăng trưởng. Đây cũng là kết quả để đánh giá cán bộ, thay vì kết quả trung gian.

A.T (tổng hợp)