Ngày nay, các tiến bộ khoa học công nghệ sẽ không thể hiện thực hóa được nếu thiếu những con chip. Chip đang đóng vai trò là "nguồn tài nguyên" quan trọng, đảm bảo cho sự phát triển của công nghiệp điện tử và nền kinh tế số. Trước sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp này, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 1018/QĐ-TTg ngày 21/9/2024 về Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn đến 2050. Đây là ngành công nghiệp được dự đoán sẽ đạt doanh thu lên đến 1.000 tỷ USD vào năm 2030.

Quyết tâm chính trị và tầm nhìn chiến lược

Bà Đỗ Thị Thúy Hương, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam, bày tỏ sự tin tưởng và hoan nghênh khi Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn. Theo bà Hương, chiến lược này được đưa ra trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới đang cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực chip. Hoa Kỳ, châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản, Malaysia và Đài Loan đều đã có chiến lược phát triển chip và chính sách thu hút đầu tư rõ ràng cho lĩnh vực này. Vì vậy, đây là thời điểm thích hợp để Việt Nam ban hành chiến lược tương thích nhằm đưa ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam cất cánh.

Chiến lược này đã đề ra lộ trình và một công thức mang tính logic cao: "C = Set + 1." Trong đó, "C" là chip bán dẫn, "Set" gồm ba yếu tố chính: "S" là semiconductor (chip chuyên dụng), "e" là electronics (công nghiệp điện tử), và "+1" đại diện cho nguồn nhân lực chất lượng cao. Công thức này khẳng định tham vọng của Việt Nam trở thành một điểm đến không thể thiếu của ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu. Nếu thực hiện thành công, Việt Nam có thể trở thành một cường quốc trong lĩnh vực này.

Ông Nguyễn Thanh Yên, Admin cộng đồng vi mạch Việt Nam, cũng nhấn mạnh rằng quyết định của Thủ tướng về chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn 2050 thể hiện quyết tâm chính trị ở mức cao nhất. Chiến lược này là cơ sở quan trọng để huy động tối đa các nguồn lực quốc gia trong những chương trình hành động cụ thể, từng bước hiện thực hóa mục tiêu đưa Việt Nam trở thành một phần quan trọng trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. Ông Yên cho biết, ngày nay, rất khó để tìm thiết bị không chứa linh kiện bán dẫn. Các tiến bộ khoa học công nghệ sẽ không thể hiện thực hóa nếu thiếu chip, bởi chip đang là nguồn "tài nguyên" then chốt đảm bảo cho công nghiệp điện tử và nền kinh tế số phát triển.

Cơ hội và thách thức

Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn được ban hành vào thời điểm ngành này đang trải qua biến động lớn và trước ngưỡng cửa của những thay đổi mang tính lịch sử. Cơ hội rất lớn đang mở ra, cho phép các quốc gia đang phát triển, bao gồm Việt Nam, tái cấu trúc và nâng cao hiệu quả phát triển ngành bán dẫn. Trở thành một phần trong chuỗi cung ứng bán dẫn là lựa chọn bắt buộc cho bất kỳ quốc gia nào muốn vươn lên phát triển bền vững thông qua kinh tế số.

Chiến lược này không chỉ đề ra các mục tiêu cụ thể mà còn minh bạch về nhiệm vụ, người thực hiện và thời hạn hoàn thành. Điều này sẽ giúp đo lường hiệu quả của mỗi chương trình, kịp thời đưa ra giải pháp và điều chỉnh cần thiết để đạt được mục tiêu. Ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin và truyền thông, Bộ TT&TT, cho biết tổng doanh thu của ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu năm 2023 ước đạt 529 tỷ USD. Với sự phát triển nhanh chóng của các ngành công nghiệp như ô tô điện, viễn thông, điện toán đám mây và AI, ngành công nghiệp bán dẫn dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh, đạt đến 1.000 tỷ USD vào năm 2030.

Các quốc gia lớn đang cạnh tranh gay gắt, đẩy mạnh đa dạng hóa chuỗi cung ứng và nâng cao năng lực sản xuất trong nước. Việt Nam với chiến lược phát triển bán dẫn mới, có thể tận dụng xu hướng này để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và trở thành mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Định hướng phát triển và tầm nhìn tương lai

Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050 có ý nghĩa to lớn, không chỉ giúp Việt Nam nắm bắt cơ hội trong bối cảnh chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu mà còn đặt nền móng cho sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam. Thứ nhất, chiến lược này khẳng định tầm quan trọng của ngành bán dẫn đối với nền kinh tế - xã hội của đất nước. Thứ hai, nó định hướng rõ ràng cho việc phát triển công nghiệp bán dẫn, công nghiệp điện tử thế hệ mới (chip AI) thông qua lộ trình cụ thể, giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư có cơ sở để định hướng chiến lược.

Thứ ba, chiến lược đề ra giải pháp xây dựng môi trường đầu tư hấp dẫn, thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh. Thứ tư, nó tập trung vào việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, giải quyết vấn đề thiếu hụt nhân lực có kỹ năng trong ngành. Cuối cùng, chiến lược giúp tăng cường sự bền vững và an ninh kinh tế, giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài, từ đó đảm bảo an ninh kinh tế dài hạn.

Với tầm nhìn chiến lược và quyết tâm chính trị cao nhất, Việt Nam đang đứng trước cơ hội to lớn để trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030 và tầm nhìn 2050 sẽ không chỉ giúp Việt Nam tự chủ về công nghệ, mà còn tạo động lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy tiến bộ khoa học công nghệ trong tương lai. Để thực hiện thành công chiến lược này, cần tinh thần đoàn kết, hành động quyết liệt và tận dụng tối đa các nguồn lực quốc gia. Nếu thực hiện được, Việt Nam sẽ khai phá thành công ngành công nghiệp nghìn tỷ USD, vươn lên khẳng định vị thế trên bản đồ công nghiệp bán dẫn thế giới.

P.A.T (tổng hợp)