Ngày 29/11/2024, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã tổ chức hội thảo với chủ đề "Ứng dụng công nghệ AI trong xây dựng nội dung tuyên truyền, truyền thông", nhằm thảo luận về sự thay đổi mạnh mẽ trong ngành truyền thông do sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI). Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ trong thời kỳ Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang làm thay đổi mọi lĩnh vực, và truyền thông không phải là ngoại lệ. Chuyển đổi số, đặc biệt là ứng dụng AI, đang trở thành xu hướng tất yếu trong ngành, đặc biệt trong việc sản xuất và tiêu thụ nội dung.

PGS.TS. Phạm Quang Thao, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, cho biết chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên mới, trong đó AI sẽ ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong công việc sản xuất và tiêu thụ nội dung truyền thông. Đối với ngành truyền thông, việc áp dụng AI không chỉ giúp tăng tốc độ và hiệu quả sản xuất nội dung, mà còn mở ra nhiều cơ hội sáng tạo, giúp thu hút sự chú ý của công chúng. Tuy nhiên, ông Thao cũng nhấn mạnh rằng mặc dù AI có thể tạo ra nhiều tiện ích, con người vẫn là yếu tố quyết định trong việc tạo ra những giá trị và chất lượng nội dung.

Ông Trần Trọng An, Phó Tổ biên tập Tạp chí điện tử Gia Đình Mới, chia sẻ rằng trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc áp dụng chuyển đổi số, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, không chỉ là một giải pháp mà còn là điều kiện sống còn đối với các đơn vị truyền thông. Trong khi các công ty truyền thông phải đối mặt với yêu cầu sản xuất nội dung nhanh chóng và chất lượng, AI có thể giúp đẩy nhanh quá trình này, tạo ra các nội dung phù hợp với nhu cầu của người dùng. Ông Trần Trọng An nhấn mạnh rằng chuyển đổi số không chỉ là việc áp dụng công nghệ mới mà còn là sự thay đổi trong tư duy và cách thức làm việc. Để thực hiện điều này, các cơ quan truyền thông cần đào tạo đội ngũ nhân sự hiểu rõ về cơ hội và thách thức của AI, và thay đổi cách thức làm nội dung phù hợp với thời đại số. Đây là một yêu cầu quan trọng để truyền thông có thể cạnh tranh và phát triển trong môi trường ngày càng phức tạp.

Theo khảo sát của Bộ Thông tin và Truyền thông năm 2023, 85% người dùng Internet Việt Nam ưu tiên nội dung bằng tiếng Việt, trong đó có 70% người dùng mong đợi nội dung được cập nhật liên tục, 65% quan tâm đến video và các nội dung đa phương tiện, và 60% người dùng ưu tiên nội dung được cá nhân hóa. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các đơn vị truyền thông trong việc tạo ra nội dung chất lượng cao với tốc độ nhanh chóng, đáp ứng yêu cầu của thị trường.

TS. Phan Văn Kiền, Viện trưởng Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, đã đề cập đến vai trò đặc biệt của nội dung trong việc truyền bá kiến thức khoa học - công nghệ đến cộng đồng. Theo ông Kiền, trong bối cảnh nhu cầu thông tin ngày càng cao, nhưng thời gian của công chúng lại có hạn, việc xây dựng nội dung khoa học dễ tiếp cận là vô cùng quan trọng.

Trong khi đó, các chủ đề khoa học thường có ngôn ngữ phức tạp, điều này khiến công chúng gặp khó khăn trong việc tiếp nhận. Để giải quyết vấn đề này, ông Kiền cho rằng việc đa dạng hóa hình thức truyền thông, bao gồm video, infographic, podcast, và các phương tiện truyền thông mạng xã hội, là cần thiết để giúp người dân hiểu rõ hơn về các tiến bộ trong khoa học và công nghệ.

PGS.TS. Phạm Quang Thao cũng khuyến nghị rằng, để thu hút sự chú ý của công chúng, đặc biệt là trong các lĩnh vực khoa học, truyền thông cần phải kết hợp nhiều hình thức khác nhau, bao gồm cả báo chí truyền thống và các nền tảng mạng xã hội. Việc tích hợp các nền tảng số sẽ giúp tăng khả năng tiếp cận và tương tác với đối tượng công chúng, đồng thời nâng cao tính hiệu quả của việc truyền tải thông tin.

Bà Phạm Thị Bích Hồng, Phó trưởng ban Truyền thông và Phổ biến kiến thức (VUSTA), cũng chia sẻ về sự chuyển đổi số trong ngành xuất bản, đặc biệt là qua việc xuất bản sách điện tử. Theo bà Hồng, việc phát hành sách điện tử đã giúp Nhà xuất bản Tri thức đáp ứng được nhu cầu ngày càng đa dạng của người đọc. Đặc biệt, với hơn 326 đầu sách điện tử đã được xuất bản, NXB Tri thức không chỉ đáp ứng nhu cầu đọc sách của công chúng mà còn góp phần nâng cao ảnh hưởng trong việc phổ biến tri thức. Bà Hồng cũng cho biết, hệ thống xuất bản điện tử của NXB Tri thức khá hiện đại và có thể đáp ứng nhu cầu của người dùng. Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả, NXB sẽ tiếp tục hoàn thiện các tính năng và mở rộng hợp tác với các đối tác, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của bạn đọc và đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số trong ngành xuất bản.

Chuyển đổi số, đặc biệt là ứng dụng trí tuệ nhân tạo, không chỉ là một xu hướng mà đang trở thành yếu tố quyết định đối với sự phát triển của ngành truyền thông. Việc áp dụng AI trong sản xuất nội dung không chỉ giúp nâng cao hiệu quả công việc mà còn mở ra cơ hội sáng tạo, mang lại giá trị gia tăng cho công chúng. Tuy nhiên, để thành công trong kỷ nguyên số, các cơ quan truyền thông cần thay đổi tư duy, đa dạng hóa các hình thức nội dung và kết hợp giữa các kênh truyền thông truyền thống và hiện đại. Chỉ khi đó, ngành truyền thông mới có thể duy trì sự hấp dẫn và đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của công chúng.

P.A.T (tổng hợp)