Sự xuất hiện của DeepSeek là cuộc cách mạng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) giá rẻ. Vào tháng 1 năm 2025, DeepSeek đã ra mắt ứng dụng chatbot miễn phí đầu tiên dựa trên mô hình DeepSeek-V3, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo toàn cầu. Sự xuất hiện của DeepSeek không chỉ tạo ra những biến động đáng kể mà còn đặt ra thách thức lớn đối với các mô hình AI của Mỹ, đặc biệt về chi phí sử dụng và khả năng tiếp cận người dùng. Trong bối cảnh này, khái niệm "AI giá rẻ" đã trở thành một chủ đề nóng, với các mô hình được vận hành với chi phí thấp thông qua tối ưu hóa thuật toán, sử dụng phần cứng tiết kiệm chi phí và các chiến lược giảm tải tài nguyên.

DeepSeek-V3 và các mô hình liên quan của nó đã được đánh giá sánh ngang với các chatbot tốt nhất từ các công ty Mỹ như OpenAI và Google. Với chi phí phát triển chỉ khoảng 6 triệu USD, DeepSeek đã chứng minh rằng hiệu suất ấn tượng không nhất thiết phải đi kèm với chi phí cao. Điều này đã mở ra cuộc đua trong việc phát triển các mô hình AI giá rẻ toàn cầu, với nhiều công ty và tổ chức tham gia vào cuộc cạnh tranh này.

Ngay sau khi DeepSeek ra đời, các ông lớn công nghệ như OpenAI và Google cũng đã tham gia vào cuộc đua này. OpenAI đã phát hành mô hình AI o3-mini vào ngày 3 tháng 2 năm 2025, với chi phí sử dụng chỉ bằng một nửa so với o1-mini trước đó. Đây được coi là một bước nhảy vọt về hiệu quả và được ghi nhận là một thành tựu lớn trong bối cảnh sự phát triển của DeepSeek.

Ngay sau khi DeepSeek ra đời, các ông lớn công nghệ như OpenAI và Google cũng đã tham gia vào cuộc đua phát triển AI giá rẻ. Sự tham gia của họ không chỉ tạo ra một môi trường cạnh tranh sôi nổi mà còn thúc đẩy đổi mới công nghệ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

OpenAI đã phát hành mô hình AI o3-mini vào ngày 3 tháng 2 năm 2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc giảm chi phí sử dụng so với mô hình o1-mini trước đó. Mô hình o3-mini không chỉ có chi phí thấp hơn mà còn được cải thiện về hiệu suất và khả năng xử lý các nhiệm vụ phức tạp hơn. Với khả năng xử lý nhanh hơn và độ trễ thấp hơn, o3-mini được thiết kế để xử lý các tải trọng suy luận phức tạp trong khi vẫn duy trì hiệu quả.

Một trong những tính năng nổi bật của o3-mini là khả năng điều chỉnh nỗ lực suy luận, cho phép người dùng chọn mức độ suy luận thấp, trung bình hoặc cao tùy thuộc vào yêu cầu của nhiệm vụ. Điều này giúp mô hình phù hợp với nhiều ứng dụng khác nhau, từ xử lý dữ liệu đơn giản đến ra quyết định phức tạp.

Google cũng không nằm ngoài cuộc đua này khi giới thiệu mô hình Gemini 2.0 Flash và Flash-lite vào ngày 5 tháng 2 năm 2025. Gemini 2.0 Flash được thiết kế để cung cấp hiệu suất cao với độ trễ thấp, hỗ trợ đa phương thức đầu vào như hình ảnh, video và âm thanh, cùng với khả năng tạo ra đầu ra đa phương thức như hình ảnh và âm thanh45.

Gemini 2.0 Flash-lite là một phiên bản tối ưu hóa về chi phí của mô hình Flash, với giá chỉ bằng một nửa so với Flash tiêu chuẩn. Mô hình này vẫn duy trì khả năng xử lý đa phương thức và độ trễ thấp, nhưng với chi phí thấp hơn đáng kể58. Điều này giúp Gemini 2.0 Flash-lite trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các nhà phát triển và doanh nghiệp đang tìm kiếm giải pháp AI hiệu quả về chi phí.

Cả OpenAI o3-mini và Google Gemini 2.0 Flash đều có những thế mạnh riêng. OpenAI o3-mini nổi bật với khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên và các ứng dụng STEM, trong khi Gemini 2.0 Flash và Flash-lite tập trung vào khả năng đa phương thức và chi phí thấp hơn.

Sự cạnh tranh giữa các mô hình AI giá rẻ này không chỉ thúc đẩy đổi mới công nghệ mà còn mở ra nhiều cơ hội ứng dụng trên toàn cầu. Các mô hình này đặt nền móng cho một cuộc cách mạng AI với chi phí tiếp cận thấp hơn bao giờ hết, giúp các doanh nghiệp và cá nhân có thể tận dụng AI mà không cần đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng hoặc nghiên cứu.

Trong tương lai, cuộc đua phát triển AI giá rẻ sẽ tiếp tục diễn ra sôi nổi. Các công ty công nghệ sẽ phải liên tục đổi mới và cải thiện hiệu suất của các mô hình AI trong khi vẫn giữ chi phí ở mức hợp lý. Sự phát triển của các mô hình như DeepSeek, OpenAI o3-mini và Google Gemini 2.0 Flash đã chứng minh rằng AI không còn là một công nghệ đắt đỏ và chỉ dành cho các tổ chức lớn. Thay vào đó, AI đang trở nên dễ tiếp cận hơn cho mọi người, mở ra nhiều cơ hội ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống.

Google cũng không nằm ngoài cuộc đua này khi giới thiệu mô hình Gemini 2.0 Flash và Flash-lite vào ngày 5 tháng 2 năm 2025. Hai mô hình này được xem là đối thủ cạnh tranh của DeepSeek, với lợi thế về chi phí và khả năng xử lý ngôn ngữ.

Sau "hiện tượng" DeepSeek, một số mô hình AI giá rẻ khác đã bắt đầu được nghiên cứu. Thí dụ, Đại học Stanford và Washington đã phát triển mô hình "s1" với chi phí chỉ khoảng 50 USD. Một nhóm nghiên cứu tại Đại học California, Berkeley cũng đã tái tạo thành công công nghệ cốt lõi đằng sau mô hình AI của DeepSeek với mô hình "Tiny Zero", có tổng chi phí nghiên cứu chỉ khoảng 30 USD.

DeepSeek là một trong số ít các mô hình AI mã nguồn mở miễn phí hoặc có chi phí thấp nhưng vẫn đảm bảo hiệu suất cao. Điều này cho phép cộng đồng tiếp cận mã nguồn miễn phí và tùy chỉnh theo nhu cầu riêng, giúp giảm chi phí triển khai AI cho doanh nghiệp. Đây là một sự khác biệt so với các mô hình AI giá rẻ khác như OpenAI o3-mini và Google Gemini Flash, vốn không công khai mã nguồn.

Sự cạnh tranh giữa các mô hình AI giá rẻ không chỉ thúc đẩy đổi mới công nghệ mà còn mở ra nhiều cơ hội ứng dụng trên toàn cầu. Các mô hình này đặt nền móng cho một cuộc cách mạng AI với chi phí tiếp cận thấp hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức về chi phí vận hành thực tế, vì nhiều mô hình AI giá rẻ vẫn đang tận dụng nguồn lực sẵn có để giảm chi phí.

Sự xuất hiện của DeepSeek đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là trong việc phát triển các mô hình AI giá rẻ. Cuộc đua trong việc phát triển AI giá rẻ đang diễn ra sôi nổi, với nhiều công ty và tổ chức tham gia. Mặc dù vẫn còn những thách thức về chi phí vận hành thực tế, nhưng các mô hình AI giá rẻ đã mở ra nhiều cơ hội ứng dụng trên toàn cầu, đặt nền móng cho một cuộc cách mạng AI với chi phí tiếp cận thấp hơn bao giờ hết. Trong tương lai, sự cạnh tranh và đổi mới trong lĩnh vực này sẽ tiếp tục diễn ra, mang lại nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp và người dùng.

P.A.T (NASATI), theo https://techcrunch.com/, 2/2025