Ngày 20/9/2024, tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt và Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đồng chủ trì cuộc họp để trao đổi, thống nhất nội dung báo cáo, đề xuất Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, xác định phương án phối hợp cụ thể giữa hai Bộ nhằm đẩy mạnh triển khai xây dựng, hoàn thiện hệ thống quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN), tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) về trụ/trạm sạc xe điện.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt phát biểu tại cuộc họp.

Xe điện đang trở thành xu hướng phát triển và tiêu dùng mới, mở ra một thị trường tiềm năng với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các hãng xe trong và ngoài nước. Một số doanh nghiệp hàng đầu trong nước đang tiến hành sản xuất, lắp ráp ô tô điện như VINFAST, HYUNDAI Thành Công, THACO và TMT. Trong 6 tháng đầu năm 2024, tổng cộng 17.536 xe ô tô điện đã được tiêu thụ tại Việt Nam, cùng với 2.190 xe ô tô điện được nhập khẩu.

Với sự phát triển nhanh chóng của xe điện trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp đã bày tỏ sự quan tâm đến thị trường cung cấp các thiết bị và dịch vụ cho phương tiện giao thông điện, đặc biệt là trụ/trạm sạc điện tại Việt Nam. Hiện nay, hệ thống trụ/trạm sạc điện có độ bao phủ lớn nhất tại Việt Nam là của VinFast, được triển khai tại các bãi đỗ xe, bến xe, tòa nhà chung cư, văn phòng, trung tâm thương mại, trạm dừng nghỉ, và trạm xăng dầu dọc các tuyến cao tốc, quốc lộ. Ngoài ra, một số công ty nhập khẩu và cung cấp trụ/trạm sạc chính hãng từ nước ngoài, như EV One, EverCharge, EverEV, Green Charge, Star Charge, Autel…, chủ yếu lắp đặt trạm sạc tại các đại lý và hộ gia đình cho khách hàng sở hữu xe.

Để phát triển hạ tầng kỹ thuật, hoàn thiện hệ thống trụ/trạm sạc xe điện nhằm thúc đẩy chuyển đổi năng lượng xanh bền vững theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 876/QĐ-TTg ngày 22/7/2022 về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và metan ngành giao thông vận tải, một trong những nhiệm vụ quan trọng là khẩn trương rà soát, hoàn thiện hệ thống TCVN, QCVN về trụ/trạm sạc xe điện, gắn với quy hoạch quốc gia về lắp đặt, bố trí, kinh doanh trụ/trạm sạc xe điện, kết hợp với kế hoạch tổng thể phát triển hạ tầng kỹ thuật liên quan.

Về hệ thống TCVN, QCVN, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố 58 TCVN liên quan đến xe điện và hệ thống liên quan, bao gồm: 41 TCVN về an toàn, đo vận tốc, tiêu thụ năng lượng, phát thải, hệ thống pin/ắc quy trên xe điện; 04 TCVN về dây cáp sạc xe điện; 08 TCVN về Hệ thống sạc xe điện (quy định yêu cầu chung, tương thích điện từ, truyền thông giữa trạm sạc và xe điện, yêu cầu an toàn đối với hệ thống lắp trạm sạc, cụm đóng cắt và điều khiển hạ áp khu vực sạc xe điện); 05 TCVN về Thiết bị đo điện. Tuy nhiên, hiện nay chưa có QCVN về trụ/trạm sạc xe điện. Đây là công cụ quản lý nhà nước nhằm đảm bảo an toàn kỹ thuật trụ/trạm sạc xe điện, định hướng thị trường cạnh tranh minh bạch, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong giao dịch, mua bán điện giữa đơn vị sở hữu trụ/trạm sạc và khách hàng.

Tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết, cùng với việc nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, hỗ trợ về tài chính, hạ tầng trạm sạc cũng là yếu tố đang được nhiều nước tập trung đầu tư. Việt Nam cũng không nằm ngoài cuộc đua về hạ tầng trạm, đặc biệt, nhờ sự đầu tư quyết liệt của VinFast, Việt Nam đang trở thành một trong những quốc gia có lượng cổng sạc hàng đầu khu vực cũng như thế giới. Chỉ tính riêng trạm sạc của VinFast, theo quy hoạch, cả nước có khoảng 150.000 cổng sạc phủ khắp 63 tỉnh thành. Mức độ tăng trưởng trạm sạc xe thời gian gần đây cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực và các nước có trạm sạc lớn như Mỹ và Hàn Quốc. Nếu không kịp thời có chính sách hỗ trợ phát triển mạng lưới trạm sạc, chưa xây dựng hoàn thiện được quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến trạm sạc thì sẽ dẫn đến sự thiếu đồng bộ, thống nhất trong triển khai hệ thống các trạm sạc cả nước. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt, trong hệ thống tiêu chuẩn quốc gia Việt Nam chưa có quy chuẩn Việt Nam đối với hệ thống trạm sạc xe điện. Đối với các quy chuẩn của Việt Nam về các trạm sạc điện, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ thực hiện nhiệm vụ này với sự phối hợp với Bộ Công Thương.

Theo Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên, để đạt được mục tiêu trung hòa carbon, việc thay đổi các phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang dùng điện cũng đóng vai trò rất quan trọng. Đây là nhiệm vụ cấp bách mà Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo. Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho xe điện và trạm sạc điện không chỉ là công cụ giúp cho quản lý nhà nước mà còn góp phần định hướng cho các nhà sản xuất, lắp ráp ô tô và ngành công nghiệp hỗ trợ trong việc bảo vệ và khuyến khích người tiêu dùng sử dụng các phương tiện giao thông giảm phát thải. Bên cạnh các quy chuẩn, tiêu chuẩn chung cho các trụ, trạm sạc điện đã có, thì hiện nay còn thiếu những quy chuẩn, tiêu chuẩn cụ thể. Đặc biệt cũng chưa có quy định cụ thể trong việc xác định vị trí, địa điểm để xây dựng những trụ, trạm sạc điện và những quy chuẩn kỹ thuật về an toàn điện và loại hình năng lượng cung cấp cho hình thức này.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị sau cuộc họp, Bộ Công Thương và Bộ Khoa học và Công nghệ thống nhất nhiệm vụ của hai Bộ, đồng thời xác định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành có liên quan như Bộ Giao thông, Bộ Xây dựng và chính quyền các địa phương trong việc xây dựng quy chuẩn về trạm sạc xe điện và các quy định có liên quan đến xác định vị trí, địa điểm, nguồn cấp điện cho các trạm/trụ điện. Bên cạnh đó, các đơn vị chức năng có liên quan của Bộ Công Thương cần khẩn trương nghiên cứu, rà soát, điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 để bổ sung thêm nguồn điện phục vụ cho việc lắp đặt các trạm sạc; nghiên cứu và xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật về hệ thống cung cấp điện và phương án cấp điện cho các trạm sạc điện.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải bổ sung quy hoạch xây dựng các trạm sạc điện ở tất cả tòa nhà, khu dân cư, trạm dừng nghỉ trên đường cao tốc…Chính quyền địa phương rà soát, bổ sung các địa điểm có thể xây dựng được trạm sạc xe điện.

P.A.T (tổng hợp)