Phạm vi hoạt động luôn là một trong những nỗi lo lớn của người tiêu dùng khi mua xe điện. Nếu muốn di chuyển trên quãng đường dài, ví dụ như từ Paris đến lâu đài Mont Saint-Michel, một hành trình khoảng 360 km, người lái xe Tesla sẽ phải dừng lại và sạc pin ở trạm Supercharger của Tesla. Dù công nghệ xe điện ngày càng phát triển, nhưng phạm vi di chuyển vẫn là yếu tố quyết định khi mua xe. Công ty xe điện Trung Quốc Nio đã đưa ra một giải pháp mới để giải quyết lo ngại này: công nghệ đổi ắc quy.

Cách Nio đổi ắc quy để tăng tính tiện lợi cho người dùng

Nio là một thương hiệu xe điện của Trung Quốc, được sáng lập năm 2014 bởi William Li, với mục tiêu trở thành đối thủ của Tesla tại thị trường Trung Quốc. Dù Tesla từng thử nghiệm đổi ắc quy vào năm 2015, nhưng chương trình này nhanh chóng bị hủy bỏ. Tuy nhiên, Nio đã kiên trì phát triển công nghệ đổi ắc quy và mở rộng mạng lưới trạm đổi trên khắp Trung Quốc và châu Âu. Tính đến năm 2023, Nio đã có hơn 2.300 trạm đổi ắc quy trên toàn thế giới.

Tại các trạm đổi ắc quy của Nio, người dùng chỉ cần lái xe vào, trạm sẽ tự động thực hiện các bước còn lại: xe sẽ được đỗ đúng vị trí, ắc quy cũ được tháo ra và thay thế bằng ắc quy đã được sạc đầy, trong khi tiền phí dịch vụ được trừ trực tiếp từ tài khoản người dùng. Tất cả quá trình chỉ mất ba phút, và người dùng không cần phải rời khỏi xe. Đây là một trong những điểm độc đáo khiến dịch vụ đổi ắc quy của Nio hấp dẫn hơn hẳn so với dịch vụ sạc pin truyền thống.

Mô hình thuê bao ắc quy: giải pháp giảm chi phí sở hữu

Nio không chỉ cung cấp dịch vụ đổi ắc quy mà còn phát triển mô hình thuê bao ắc quy, hay còn gọi là "ắc quy như một dịch vụ" (BaaS). Khi mua xe điện Nio, khách hàng có thể chọn thuê ắc quy thay vì mua, giúp giảm chi phí ban đầu. Bằng cách này, người dùng không phải lo lắng về chất lượng ắc quy hay tuổi thọ của nó, vì công ty sẽ bảo trì và kiểm tra định kỳ. Hơn nữa, họ cũng có thể nâng cấp lên các công nghệ ắc quy mới mà không cần phải mua một chiếc xe mới.

Mô hình BaaS không chỉ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng mà còn là một chiến lược khuyến khích họ mua xe điện. Chi phí thuê ắc quy giúp giảm áp lực tài chính và khiến người tiêu dùng cảm thấy thoải mái hơn khi đầu tư vào xe điện. Đây là yếu tố giúp Nio cạnh tranh hiệu quả trên thị trường xe điện ngày càng phát triển.

Tập trung phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ người dùng

Nio không chỉ dừng lại ở việc cung cấp dịch vụ đổi ắc quy mà còn chú trọng xây dựng mạng lưới trạm đổi ở những khu vực chiến lược như các đường cao tốc chính và khu đô thị lớn. Với mật độ dân số cao và nhu cầu đi lại lớn, các khu vực đô thị thường có số lượng trạm sạc điện hạn chế. Điều này gây khó khăn cho những tài xế xe điện phải chờ đợi thời gian dài để sạc. Bằng cách đặt các trạm đổi ắc quy ở những điểm quan trọng, Nio đã đáp ứng được nhu cầu cao của người dùng tại các khu vực đông dân cư.

Năm 2023, Trung Quốc đã đạt mức tiêu thụ xe điện lên tới 26% tổng doanh số bán ô tô. Sự gia tăng này đã tạo ra áp lực lớn cho hệ thống sạc điện công cộng, đặc biệt là trong các tòa nhà cao tầng. Đối với những tài xế xe điện kinh doanh dịch vụ như taxi, dịch vụ đổi ắc quy của Nio là một giải pháp tối ưu, giúp họ tiết kiệm thời gian và tăng hiệu suất làm việc.

Ngoài các khu đô thị, Nio cũng xây dựng các trạm đổi ắc quy dọc theo các tuyến đường cao tốc nối liền các thành phố lớn như Bắc Kinh và Thượng Hải. Với chiến lược này, Nio đã đạt hơn 15 triệu lượt đổi ắc quy tính đến tháng 12 năm 2022, với trung bình khoảng 40.000 giao dịch mỗi ngày.

Hợp tác với ngành năng lượng để tối ưu hóa sạc ắc quy

Để tránh áp lực lên hệ thống điện quốc gia, Nio đã hợp tác với các nhà sản xuất điện và quản lý lưới điện ở Trung Quốc. Những sự hợp tác này giúp Nio có thể sạc ắc quy vào những thời điểm có nhu cầu điện thấp và cung cấp điện ngược lại cho lưới điện khi nhu cầu cao. Điều này giúp giảm thiểu chi phí năng lượng và tận dụng tối đa các nguồn tài nguyên hiện có, giúp giảm áp lực lên hệ thống điện và tối ưu hóa năng lượng trong quá trình hoạt động.

Những thách thức phía trước cho Nio

Dù thành công ban đầu, mô hình đổi ắc quy của Nio vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong số đó là chi phí duy trì hệ thống ắc quy đa dạng khi công nghệ ắc quy ngày càng phát triển. Nio cần phải đảm bảo rằng các thế hệ ắc quy khác nhau có thể tương thích với khung xe hiện tại, tránh trường hợp cần phải thay đổi cấu trúc xe mỗi khi có công nghệ ắc quy mới.

Một vấn đề khác là thiếu sự tiêu chuẩn hóa trong thiết kế ắc quy, khiến các trạm đổi khó phục vụ nhiều dòng xe khác nhau. Nếu không có tiêu chuẩn chung cho ắc quy, các trạm đổi chỉ có thể phục vụ một số dòng xe nhất định, làm giảm tiềm năng phát triển của hệ thống này. Để khắc phục, Nio đã hợp tác với các hãng sản xuất ô tô như Chang’an Automobile, Geely và CATL nhằm tăng cường tính linh hoạt trong thiết kế ắc quy.

Cuối cùng, hợp tác với các trạm xăng cũng đặt ra thách thức. Mặc dù các trạm xăng đang dần lắp đặt các bộ sạc xe điện, nhưng việc kết hợp dịch vụ đổi ắc quy vào trạm xăng là một vấn đề phức tạp. Tuy nhiên, Nio đã đạt được thỏa thuận với Shell, hợp tác để phát triển các trạm đổi ắc quy đồng thương hiệu ở châu Âu.

Nio đã chứng minh rằng đổi ắc quy không chỉ là một giải pháp công nghệ mà còn là một chiến lược kinh doanh sáng tạo, giúp họ vượt qua nhiều thách thức của thị trường xe điện. Bằng cách tập trung vào trải nghiệm người dùng, mô hình thuê bao ắc quy và hợp tác chiến lược, Nio đã tạo ra một hệ sinh thái đổi ắc quy độc đáo, giúp giải quyết lo ngại của người tiêu dùng về phạm vi di chuyển.

Những thành công của Nio đã khẳng định giá trị của đổi ắc quy trong bối cảnh xe điện ngày càng phổ biến. Tuy vẫn còn nhiều thách thức phía trước, nhưng nếu tiếp tục duy trì chiến lược và mở rộng hợp tác, Nio có thể giúp đổi ắc quy trở thành một phương thức phổ biến trên toàn cầu, mở ra cơ hội phát triển mới cho ngành công nghiệp xe điện.

N.P.A (NASATI), theo Havard business review, 2024