Microsoft vừa công bố một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) ứng dụng y tế với hệ thống chẩn đoán bệnh vượt trội so với bác sĩ trong các trường hợp phức tạp. Được xem là bước đệm hướng tới “siêu trí tuệ y khoa”, hệ thống này hứa hẹn mở ra kỷ nguyên mới cho chăm sóc sức khỏe, nơi AI hỗ trợ bác sĩ nâng cao hiệu quả chẩn đoán và giảm chi phí. Dẫn đầu dự án là Mustafa Suleyman, CEO của Microsoft AI, người từng đồng sáng lập DeepMind. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về công nghệ, tiềm năng và hạn chế của hệ thống, dựa trên các nguồn tin quốc tế uy tín.

Hệ thống, được gọi là Microsoft AI Diagnostic Orchestrator (MAI-DxO), hoạt động như một nhóm bác sĩ chuyên gia ảo, phối hợp xử lý các ca bệnh phức tạp. MAI-DxO sử dụng các mô hình AI hàng đầu từ OpenAI, Google, Meta, Anthropic, xAI và DeepSeek, với mô hình o3 của OpenAI đạt hiệu suất cao nhất. Trong thử nghiệm với 304 trường hợp từ Tạp chí Y học New England (NEJM), MAI-DxO đạt tỷ lệ chẩn đoán chính xác 85,5%, gấp hơn bốn lần so với 20% của các bác sĩ có kinh nghiệm (không được sử dụng tài liệu hay hỗ trợ đồng nghiệp).

Quy trình chẩn đoán của MAI-DxO mô phỏng cách bác sĩ làm việc: phân tích triệu chứng, yêu cầu xét nghiệm và đưa ra kết luận theo từng bước. Hệ thống sử dụng “bộ điều phối chẩn đoán” để phối hợp các mô hình AI, tạo ra một “chuỗi tranh luận” tương tự hội đồng y khoa. Cách tiếp cận này giúp MAI-DxO bao quát kiến thức đa chuyên khoa, vượt xa năng lực của một bác sĩ đơn lẻ.

Microsoft nhấn mạnh MAI-DxO không chỉ chính xác mà còn tiết kiệm chi phí. Hệ thống giảm 20% chi phí xét nghiệm bằng cách ưu tiên các xét nghiệm cần thiết, tránh lãng phí. Với 50 triệu truy vấn sức khỏe mỗi ngày qua Bing và Copilot, Microsoft dự kiến tích hợp công nghệ này để hỗ trợ người dùng kiểm tra triệu chứng hoặc hỗ trợ bác sĩ trong chẩn đoán.

Mustafa Suleyman gọi đây là “bước tiến thực sự hướng tới siêu trí tuệ y khoa”, với mục tiêu tạo ra hệ thống vượt xa con người về tốc độ, độ chính xác và chi phí. Tuy nhiên, Microsoft khẳng định AI sẽ bổ trợ chứ không thay thế bác sĩ, đặc biệt trong việc xây dựng niềm tin với bệnh nhân – yếu tố AI chưa thể đảm nhận.

Dù đạt kết quả ấn tượng, MAI-DxO vẫn trong giai đoạn nghiên cứu và chưa sẵn sàng cho môi trường lâm sàng. Các thử nghiệm tiếp theo cần đánh giá khả năng xử lý triệu chứng thông thường để đảm bảo tính ứng dụng rộng rãi. Ngoài ra, vấn đề về thiên kiến dữ liệu (data bias) là mối lo ngại, vì hiệu suất của AI phụ thuộc vào chất lượng dữ liệu huấn luyện. Microsoft đang hợp tác với các tổ chức y tế, như Beth Israel Deaconess Medical Center, để thử nghiệm thực tế.

Nghiên cứu cũng phản ánh tranh luận về năng lực AI trong y khoa. Trước đây, AI từng đạt điểm cao trong Kỳ thi cấp phép hành nghề y tại Mỹ, nhưng Microsoft cho rằng các bài kiểm tra trắc nghiệm thiên về ghi nhớ, không phản ánh đầy đủ khả năng tư duy lâm sàng. MAI-DxO được thiết kế để khắc phục hạn chế này, tập trung vào chẩn đoán theo quy trình thực tế.

Hệ thống MAI-DxO của Microsoft đánh dấu bước tiến lớn trong ứng dụng AI vào y tế, mở ra tiềm năng cải thiện chẩn đoán và giảm chi phí chăm sóc sức khỏe. Dù chưa thể thay thế bác sĩ, công nghệ này hứa hẹn trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực, đặc biệt trong các ca bệnh phức tạp. Tuy nhiên, cần thêm thử nghiệm thực tế và giải quyết vấn đề thiên kiến dữ liệu để đảm bảo độ tin cậy. Với sự dẫn dắt của Mustafa Suleyman và sự hợp tác với các tổ chức y tế, Microsoft đang đặt nền móng cho tương lai của y học thông minh, nơi AI và con người cùng hợp tác vì sức khỏe cộng đồng.

P.T (NASTIS), theo Reuters, 6/2025