Nhu cầu sử dụng các chế phẩm sinh học bao gồm các loại phân bón hữu cơ vi sinh (HCVS), phân vi sinh vật được đánh giá ngày càng gia tăng cùng với xu hướng phát triển nông nghiệp bền vững qua kết quả điều tra khảo sát trên các nhóm cây trồng phổ biến và có giá trị kinh tế cao như rau màu, thanh long, hồ tiêu và cây có múi. Kết quả khảo sát thị trường phân bón HCVS và chế phẩm sinh học (CPSH) tại khu vực Nam Bộ cho thấy thị trường tại đây rất đa dạng về loại sản phẩm và quy cách, sản phẩm đã đến tận các đại lý nhỏ ở vùng nông thôn, xu hướng sử dụng các loại phân bón HCVS và CPSH đang tăng dần.

Từ thực tế trên, nhóm nghiên cứu của TS. Võ Thị Hạnh tại Công ty TNHH Sinh học Phương Nam đã thực hiện đề tài: “Hỗ trợ thương mại hóa các chế phẩm sinh học phục vụ sản xuất nông nghiệp bền vững” trong thời gian từ năm đến năm 2019 đến năm 2021.

Đề tài nhằm thực hiện các mục tiêu sau: hoàn thiện công nghệ và quy trình sản xuất các CPSH phục vụ phát triển nông nghiệp bền vững; và thương mại hóa và chuyển giao quy trình ứng dụng các CPSH sản xuất phân bón HCVS đạt tiêu chuẩn quốc gia.

Từ nhiều nguồn phân lập khác nhau, nhóm nghiên cứu đã chọn lọc được tổng cộng 18 chủng vi sinh vật có các đặc tính khác nhau dùng để sản xuất 6 chế phẩm sinh học. Dây chuyền sản xuất các CPSH đã được nâng cấp và dần đồng bộ hóa nhằm nâng cao năng lực sản xuất, tiết kiệm trung bình khoảng 17-20% chi phí so với trước đây.

Các tác giả đã nghiên cứu hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất các chế phẩm sinh học dạng rắn BIO-F, BIO-FA và BIO-FTN quy mô tối đa 2 tấn/mẻ sản xuất từ việc nâng cấp quy trình đã có trước đây quy mô 500kg/mẻ. Quy trình mới cho thấy hiệu quả trong việc giảm chi phí công lao động phổ thông, giúp tiết kiệm được 20-23% chi phí sản xuất so với quy trình trước đây mà vẫn đảm bảo được chất lượng.

Ngoài ra, nhóm nghiên cứu đã hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất các chế phẩm sinh học dạng lỏng BIO-BL, BIO-LT và BIO-PBS quy mô tối đa 500 lít/mẻ sản xuất từ việc nâng cấp quy trình đã có trước đây quy mô 100kg/mẻ. Quy trình mới cho thấy hiệu quả trong việc giảm công lao động phổ thông, giúp tiết kiệm được trên 8,7-10% chi phí sản xuất so với quy trình trước đây mà vẫn đảm bảo được chất lượng.

Từ các kết quả thu được qua quá trình chuyển giao công nghệ sản xuất phân bón HCVS, các kết quả phân tích sản phẩm và kết quả thương mại sản phẩm đã khẳng định được các CPSH của dự án đã được người tiêu dùng chấp nhận.

Cụ thể, đã hoàn thiện các cơ sở pháp lý bắt buộc để đưa sản phẩm thương mại hóa trên thị trường, bao gồm việc đăng ký lưu hành 5 sản phẩm BIO-F, BIO-FA, BIO-FTN, BIOBL, và BIO-LT dưới dạng phân bón hữu cơ tại Cục Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn. Các sản phẩm này cũng đã được công bố phù hợp theo Quy chuẩn Việt Nam QCVN 01- 189:2019/BNNPTNT. CPSH BIO-PBS được thương mại hóa dựa trên công bố Tiêu chuẩn cơ sở TCCS 12:2019/PN. Việc đăng ký lưu hành 6 CPSH này dưới dạng phân bón vi sinh vật, phân bón HCVS sẽ được tiến hành trong thời gian tới sau khi hoàn thiện các kết quả khảo nghiệm trên diện rộng.

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu đã xây dựng hoàn thiện phương án thương mại hóa các chế phẩm sinh học phục vụ trồng trọt qua việc xác định nhu cầu của thị trường, khách hàng, phát triển hệ thống thương mại của công ty, xây dựng mô hình và chiến lược kinh doanh.

Kết quả thương mại các CPSH thống kê trong 2 năm 2019 và 2020 cho thấy sản lượng bán ra tổng cộng 84,189 tấn, vượt yêu cầu đặt ra của dự án (60 tấn trong 2 năm) là 24,189 tấn tương ứng khoảng 140,3%. Như vậy, kết quả kinh doanh vượt mục tiêu đề ra cho dù tình hình sản xuất kinh doanh bị ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 20578/2021) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

N.P.D (NASATI)