Ngày 20/12/2024 tại Hà Nội, Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia (Cục Thông tin) đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025. Tham dự và chỉ đạo Hội nghị có đ/c Lê Xuân Định - Bí thư Đảng ủy, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ; về phía khách mời có đ/c Phạm Gia Chương - Phó Bí thư  Đảng ủy Bộ Khoa học và Công nghệ, đ/c Trần Đức Trung - Phó Chánh Văn phòng  Phụ trách Văn phòng Đảng ủy Bộ Khoa học và Công nghệ, đ/c Nguyễn Thị Minh Phương - Phó Chánh Văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ; đ/c Vũ Thị Quỳnh Lệ - đại diện Cục A04, Bộ Công an. Về phía Cục Thông tin, có đ/c Trần Đắc Hiến - Bí thư Đảng ủy, Cục Trưởng Cục Thông tin; các đ/c lãnh đạo Cục và toàn thể công chức, viên chức, người lao động của Cục Thông tin.

Cục trưởng Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia Trần Đắc Hiến phát biểu khai mạc Hội nghị

Quang cảnh Hội nghị

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Cục trưởng Trần Đắc Hiến cho biết, năm 2024, Cục Thông tin tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025 theo phương thức hoàn toàn mới. Hội nghị có sự tổng kết của tất cả các mặt công tác của Cục, từ công tác Đảng đến công tác chính quyền, đoàn thể. Để làm được điều này, Cục đã tổ chức riêng các tổng kết về chính quyền, Đảng, đoàn thể. Trên cơ sở các tổng kết đó, Cục đã xây dựng chung thành một báo cáo tổng kết bằng hình ảnh video được trình chiếu tại Hội nghị, thay cho phần đọc báo cáo, thể hiện tất cả các mặt công tác của Cục một cách một cách trực quan và sinh động hơn.

Theo đ/c Trần Đắc Hiến, năm 2024 là năm khó khăn nhất của Cục trong 5 năm trở lại đây. Có khá nhiều nhiệm vụ quan trọng của Cục chưa triển khai được do gặp khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách. Năm 2024 cũng có nhiều quy định pháp luật mới được ban hành mà Cục là một trong các đơn vị phải tổ chức thực hiện đúng và đầy đủ, như quy định pháp luật mới về đấu thầu, các quy định về công tác xây dựng kế hoạch, tài chính… Nhìn chung, năm 2024 là năm tuy khó khăn, nhưng Cục đã vượt qua và cơ bản hoàn thành được nhiệm vụ chính trị, chuyên môn được lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ giao. Công tác xây dựng và phát triển Đảng của Cục năm 2024 nói riêng cũng như trong nhiệm kỳ nói chung đạt được các chỉ tiêu, mục tiêu đề ra trong nghị quyết. Nội bộ đoàn kết, đồng thuận dưới sự lãnh đạo của lãnh đạo Cục, Đảng ủy Cục và các đoàn thể. Năm 2025, trong bối cảnh cả nước đang thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, sẽ có nhiều việc Cục phải tiếp tục thực hiện để đáp ứng các yêu cầu về phát triển đất nước trong giai đoạn mới, kỷ nguyên mới mà lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã đề ra.

Thông qua Báo cáo bằng hình ảnh video tại Hội nghị về các kết quả công tác năm 2024, phương hướng nhiệm vụ năm 2025 của Cục Thông tin, cho thấy năm 2024, Cục Thông tin đã đạt được nhiều kết quả nổi bật, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước và thúc đẩy hoạt động sự nghiệp trong lĩnh vực thông tin, thống kê KH&CN.

Công tác quản lý nhà nước về thông tin và thống kê KH&CN đạt được nhiều kết quả quan trọng. Cục đã phối hợp xây dựng Dự thảo Thông tư Sửa đổi, bổ sung một số điều và thay thế một số biểu mẫu của Thông tư 03/2014/TT-BKHCN hướng dẫn điều kiện thành lập và đăng ký hoạt động của tổ chức KH&CN, văn phòng đại diện, chi nhánh của tổ chức KH&CN và Thông tư 15/2023/TT-BKHCN sửa đổi, bổ sung Thông tư 03/2014/TT-BKHCN;  đang xây dựng Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư về thống kê KH&CN và Dự thảo Thông tư Ban hành các bảng phân loại thống kê KH&CN.

Công tác cải cách hành chính tiếp tục được đẩy mạnh với việc ban hành Quyết định 07/QĐ-TTKHCN ban hành Kế hoạch cải cách hành chính năm 2024 và thực hiện tốt các nội dung trong Kế hoạch nhằm nâng cao hiệu quả công tác cải cách hành chính như đơn giản hóa cách thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Cục; đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý, chỉ đạo điều hành; triển khai việc kết nối liên thông văn bản điện tử giữa các cơ quan trong hệ thống hành chính nhà nước. Bộ phận Một cửa đã cấp 1.156 Giấy chứng nhận đăng ký kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ, trong đó có 372 nhiệm vụ cấp quốc gia; 755 nhiệm vụ cấp Bộ; 30 nhiệm vụ cấp cơ sở; thực hiện cấp 74 mã số ISSN cho các xuất bản phẩm nhiều kỳ được xuất bản trên lãnh thổ Việt Nam.

Công tác tổ chức cán bộ, sáp nhập 2 phòng Tổ chức cán bộ và Hợp tác quốc tế thành phòng Tổ chức-Hợp tác quốc tế để tinh gọn bộ máy. Sáp nhập Tạp chí Thông tin tư liệu vào Trung tâm Thông tin và Thống kê KH&CN để hình thành Viện Thông tin và Thống kê KH&CN. Kiện toàn pháp nhân đầy đủ cho 4 đơn vị sự nghiệp trực thuộc để thực hiện cơ chế tự chủ theo quy định. Cục Thông tin đã cử 19 lượt công chức, viên chức tham gia các lớp bồi dưỡng lý luận chính trị, kiến thức quốc phòng và an ninh, quản lý nhà nước về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo,  tập huấn về chuyển đổi số.

Công tác kế hoạch - tài chính đã có nhiều đổi mới tích cực, bám sát chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ, đề xuất với Lãnh đạo Bộ các nhiệm vụ quan trọng, cấp bách để triển khai thực hiện trong năm; tiến hành rà soát, sắp xếp lại các nhiệm vụ, cắt giảm hoặc lùi thời gian thực hiện những nhiệm vụ chưa thực sự cần thiết, đồng thời tăng cường xử lý công việc trên môi trường mạng, bảo đảm sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nguồn kinh phí ngân sách nhà nước được cấp.

Hoạt động hợp tác quốc tế của Cục đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Cục đã đón tiếp 1 đoàn vào và 4 đoàn ra; tham dự một số cuộc họp trực tuyến của các tổ chức quốc tế mà Cục là đại diện của Việt Nam như APAN, ICSTI; tổ chức Hội thảo quốc tế “Nâng cao an toàn bảo mật trên Mạng thông tin khoa học và công nghệ Việt Nam”.

Các hoạt động sự nghiệp của Cục đã có nhiều tiến triển quan trọng. Hoạt động thông tin được triển khai mạnh mẽ, với việc xuất bản thường niên Sách Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo Việt Nam và Sách Khoa học và Công nghệ thế giới đúng tiến độ, kịp thời cung cấp cho Đại biểu quốc hội trong kỳ họp đầu tiên của năm; xuất bản 2.500 tin tức KH&CN; 48 Bản tin Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, được Bộ trưởng gửi thư khen vì rất hữu ích cho công tác lãnh đạo, quản lý, hoạch định chính sách trong lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo; xuất bản 12 Tổng luận khoa học - công nghệ - kinh tế, 12 Bản tin phục vụ lãnh đạo và thông tin chuyên đề được Văn phòng Trung ương tổng hợp đưa vào các báo cáo quan trọng; xuất bản 6 số Tạp chí Thông tin và Tư liệu. Cục cũng duy trì hoạt động Website Tạp chí Khoa học Việt Nam trực tuyến (VJOL) với sự tham gia của 165 tạp chí khoa học Việt Nam, đăng tải toàn văn 87.000 bài báo.

Trong công tác thống kê, Cục đã tổ chức thành công 3 cuộc điều tra: Điều tra Nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, điều tra Tiềm lực KH&CN của các tổ chức KH&CN và Điều tra Đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp. Dữ liệu thống kê thu thập đã phục vụ hiệu quả công tác lãnh đạo, quản lý, xây dựng kế hoạch, chiến lược nghiên cứu và phát triển, đổi mới sáng tạo; phục vụ tính toán các chỉ số đổi mới sáng tạo GII...

Công tác thư viện của Cục cũng đạt được nhiều thành tựu với việc mua quyền truy cập cơ sở dữ liệu ScienceDirect và Scopus cho 8 đơn vị, bổ sung nhiều nguồn tin toàn văn trực tuyến giá trị như IEEE, Proquest Central, Sage, InCites, ACS để đáp ứng các nhu cầu thông tin ngày càng đa dạng trong các lĩnh vực lãnh đạo, quản lý, nghiên cứu, đào tạo và sản xuất kinh doanh. Đối với các nguồn tin KH&CN trong nước, Cục đã xây dựng, cập nhật và công bố thông tin nhiệm vụ KH&CN các cấp và công bố KH&CN trong nước trên Hệ thống thông tin KH&CN, đồng thời tổ chức thành công chuỗi hoạt động quảng bá các nguồn tin KH&CN và nâng cao năng lực nghiên cứu cho người dùng tin.

Công tác xây dựng, duy trì và vận hành cơ sở dữ liệu quốc gia, duy trì hệ thống mạng thông tin KH&CN Việt Nam hoạt động ổn định, an toàn, đáp ứng kịp thời nhu cầu thông tin. Đồng thời, Cục tiếp tục xây dựng, cập nhật và duy trì cơ sở dữ liệu KH&CN.

Hoạt động xúc tiến thị trường cũng đạt nhiều kết quả đáng khích lệ với việc tiếp tục triển khai hiệu quả Sàn Giao dịch thông tin, công nghệ và thiết bị trực tiếp và trực tuyến; tổ chức sự kiện “Triển lãm sản phẩm khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo” giới thiệu, trưng bày những sản phẩm KH&CN có giá trị, tiên tiến, mang lại hiệu quả kinh tế và xã hội; phối hợp với các đơn vị trong Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức thành công Triển lãm thành tựu 65 năm Bộ Khoa học và Công nghệ…

Bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, trong năm 2024, thực tiễn triển khai các hoạt động vẫn còn một số hạn chế: Hoạt động xúc tiến phát triển thị trường KH&CN gặp khó khăn trong việc huy động nguồn lực để triển khai các hoạt động hỗ trợ, xúc tiến phát triển thị trường KH&CN do không được cấp kinh phí; Công tác xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về KH&CN gặp khó khăn trong việc thu thập, tích hợp và chia sẻ dữ liệu từ các đơn vị khác trong Bộ vào Cơ sở dữ liệu quốc gia; Dự án “Xây dựng phần mềm Cơ sở dữ liệu quốc gia về KH&CN” là nhiệm vụ rất cấp thiết theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ để thực hiện Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn 2030 vẫn chưa được triển khai do chưa được phê duyệt nhiệm vụ và cấp kinh phí, mặc dù đã kéo dài hơn 2 năm; Công tác thống kê KH&CN tại các Bộ, ngành, địa phương gặp nhiều khó khăn do ngân sách hạn hẹp. Nhân lực làm công tác thống kê KH&CN còn mỏng, chủ yếu là kiêm nhiệm dẫn đến việc triển khai các nhiệm vụ còn vướng mắc, chậm trễ. Đặc biệt, thiếu hụt cán bộ có chuyên môn thống kê đã ảnh hưởng đến việc chuyên nghiệp hóa đội ngũ làm công tác thống kê.

Để khắc phục những hạn chế và bảo đảm thực hiện tốt các nhiệm vụ trong năm 2025, Cục sẽ tiếp tục đổi mới hoạt động, hoàn thiện tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và tập trung triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm sau: Tập trung rà soát, sắp xếp đơn vị theo chỉ đạo của cấp trên, bám sát các chức năng của đơn vị; Tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính trong việc thực hiện Quy chế làm việc của Bộ Khoa học và Công nghệ và Cục Thông tin, đặc biệt triển khai thực hiện các nhiệm vụ được cấp trên giao; Tiếp tục kiện toàn tổ chức và hoạt động của Cục Thông tin và các đơn vị trực thuộc theo hướng tinh gọn, mạnh, hiệu lực và hiệu quả gắn với tinh giản biên chế và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ; Tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện hành lang pháp lý về hoạt động thông tin, thống kê KHCN&ĐMST; Đẩy mạnh cải cách hành chính, triển khai mạnh mẽ dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 đối với thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký kết quả thực hiện nhiệm vụ KH&CN; Tăng cường hoạt động hợp tác quốc tế nhằm nâng cao năng lực, kinh nghiệm và mở rộng hợp tác với các đối tác trong lĩnh vực thông tin, thống kê và  thư viện KH&CN; Hoàn thành việc kết nối Cơ sở dữ liệu quốc gia về KH&CN với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo Đề án 06 của Thủ tướng Chính phủ; Tổ chức Hội nghị sơ kết Đề án "Phát triển nguồn tin KH&CN phục vụ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ đến năm 2025, định hướng đến năm 2030" theo Quyết định 1285/QĐ-TTg; Tiếp tục tăng cường xây dựng hệ thống thống kê KH&CN, nâng cao năng lực thống kê; đổi mới công tác thống kê KH&CN, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động điều tra thống kê; Xuất bản các sản phẩm thông tin bám sát xu thế phát triển KHCN&ĐMST của thế giới, phù hợp với điều kiện Việt Nam; Đẩy mạnh hoạt động Sàn giao dịch công nghệ trực tiếp và trực tuyến, phối hợp tổ chức Triển lãm quốc tế về Phân tích, Thí nghiệm, Chẩn đoán và Công nghệ sinh học (Analytica Vietnam 2025).

Đ/c Phạm Gia Chương, Phó Bí thư  Đảng ủy Bộ Khoa học và Công nghệ, phát biểu chỉ đạo Hội nghị về công tác Đảng

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định phát biểu chỉ đạo Hội nghị

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, thay mặt lãnh đạo Bộ, Thứ trưởng Lê Xuân Định đánh giá cao và biểu dương các kết quả mà Cục Thông tin đã đạt được trong năm 2024 trong điều kiện gặp nhiều khó khăn. Thứ trưởng đã ghi nhận một số kết quả cụ thể về các mặt công tác của Cục trong năm 2024.

Thứ trưởng cũng nhất trí về phương hướng nhiệm vụ của Cục năm 2025. Tuy nhiên, Thứ trưởng nhấn mạnh, trong năm 2025, Cục Thông tin cần nhận diện rõ những thách thức sau đây: Thứ nhất là sự nổi lên của trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là ChatGPT, đã làm thay đổi cách tổng hợp, xử lý và phân tích thông tin. Đây là mối đe dọa, thách thức lớn với người trực tiếp làm công tác thông tin, thống kê KH&CN không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới. Do vậy, Thứ trưởng yêu cầu cần tận dụng sức mạnh của AI trong công tác thông tin, thống kê KH&CN của Cục để tạo ra các sản phẩm có giá trị trí tuệ cao hơn và có tính sàng lọc cao hơn. Thứ hai là chuyển đổi số, cách đây rất nhiều năm khi cả xã hội chưa biết gì về chuyển đổi số, chưa quan tâm đến chuyển đổi số thì Cục Thông tin đã làm chuyển đổi số, ví dụ như quét tài liệu để đưa vào cơ sở dữ liệu toàn văn, số hóa tạp chí... Nhưng trong bối cảnh hiện nay, chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, do vậy để không bị bỏ lại phía sau, công tác chuyển đổi số của Cục cần được tăng cường với các nền tảng có thể tích hợp được với kênh chủ đạo chuyển đổi số quốc gia. Thứ ba, việc thành lập Viện Thông tin và Thống kê KH&CN trực thuộc Cục được Thứ trưởng Lê Xuân Định đánh giá rất tốt, nhưng Thứ trưởng lưu ý Viện sẽ phải có chức năng nghiên cứu, thể hiện được vai trò học thuật, vai trò dẫn dắt trong toàn hệ thống. Do vậy, Viện cần có nhân lực nghiên cứu trình độ cao, như thạc sĩ, tiến sĩ... Đây cũng là một thách thức lớn về nhân lực nhằm nâng cao hơn chất lượng hoạt động của Cục Thông tin.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng cũng nhấn mạnh nhiệm vụ quan trọng: để có thể đột phá về phát triển KHCN&ĐMST thì vấn đề là định vị hoạt động KHCN&ĐMST của chúng đang ở đâu, đột phá ở chỗ nào và bằng cách nào. Đây là nhiệm vụ của những người làm tham mưu thông tin chính sách như chúng ta phải thực hiện. Để phát huy những kết quả đạt được trong năm 2024, Thứ trưởng đề nghị Cục Thông tin tiếp tục rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy, kiện toàn chức năng nhiệm vụ sau khi hợp nhất hai Bộ; tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý về hoạt động thông tin, thống kê KHCN&ĐMST; đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác thông tin thống kê và nhanh chóng hoàn thiện hệ cơ sở dữ liệu quốc gia về KH&CN; cần thay đổi cách nhìn, cách tiếp cận về công tác thống kê KH&CN, cần tăng mức độ cập nhật thường xuyên, liên tục số liệu thống kê KH&CN để đáp ứng kịp thời yêu cầu của công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành; đẩy mạnh nghiên cứu, đổi mới các sản phẩm thông tin; phát huy sự chủ động của Sàn Giao dịch thông tin, công nghệ và thiết bị…

Kết thúc Hội nghị, thay mặt cho toàn thể cán bộ, công chức, viên chức của Cục Thông tin, Cục trưởng Trần Đắc Hiến trân trọng cảm ơn và tiếp thu đầy đủ các ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng và sẽ tổ chức nghiên cứu, tìm kiếm các giải pháp để thực hiện, cụ thể hóa trong các nhiệm vụ của Cục Thông tin năm 2025, phấn đấu thực hiện, hoàn thành tốt các chỉ đạo của Thứ trưởng tại Hội nghị.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định trao Bằng khen của Bộ trưởng Bộ KH&CN cho các cá nhân và tập thể có thành tích xuất sắc

NASATI