"Ngày hội vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học 2021" đã được Quỹ L'Oréal và tổ chức UNESCO tổ chức ngày 7/12/2021 nhằm tôn vinh sự xuất sắc của nữ giới trong nghiên cứu.

Ngày hội Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học

Cuộc khủng hoảng do đại dịch Covid-19 gây ra đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến quyền của phụ nữ trên khắp thế giới, kể cả trong lĩnh vực khoa học. Đại dịch, và các đợt lockdown, đã để lại những chênh lệch và làm gia tăng khoảng cách giới. Một số nghiên cứu cho thấy rằng các nhà khoa học nữ, đặc biệt là những người có con nhỏ và trong giai đoạn đầu của sự nghiệp, đã bị ảnh hưởng bởi đại dịch một cách đáng kể. Các khoa học nữ trở nên vô hình trong quá trình ra quyết định, quyền lãnh đạo và truyền thông, mặc cho thực tế là họ đã ở tuyến đầu của cuộc chiến chống lại COVID-19, đóng một vai trò quan trọng trên toàn thế giới, từ việc nâng cao kiến thức về virus, điều trị bệnh nhân và phát triển vắc xin. Chính vì vậy, đây là lúc để họ có thể lên tiếng và nhận được sự công nhận cần có.

Chương trình thu hút 40 diễn giả từ khắp nơi trên thế giới tham gia chia sẻ về sự nghiệp và công việc của họ. Đây là những nhà khoa học có nhiều nghiên cứu đột phá trong lĩnh vực y sinh, công nghệ, vũ trụ, năng lượng, những nhà hoạt động xã hội, nhà báo đấu tranh cho nữ quyền, bình đẳng giới và biến đổi khí hậu.

Hai vấn đề được đưa ra chương trình nghị sự toàn cầu bởi cuộc khủng hoảng Covid-19 tại ngày hội. Một là nâng cao sức khỏe toàn cầu, thảo luận vai trò của nhà khoa học nữ trong việc định hướng nghiên cứu y tế và thiết kế các hệ thống y tế mới. Hai là giải mã cuộc cách mạng kỹ thuật số, trong đó bàn về việc đảm bảo bình đẳng cho các nhà khoa học nữ đóng góp toàn diện vào thế giới khoa học công nghệ mới (từ trí tuệ nhân tạo, robot, đến khoa học vật liệu và dự trữ năng lượng).

Theo báo cáo mới nhất của UNESCO chỉ có 33% các nhà nghiên cứu trên toàn thế giới là phụ nữ. Phụ nữ vẫn còn gặp nhiều khó khăn để được công nhận và tiếp quản các vị trí quản lý cấp cao. Dẫn chứng cho thấy, năm 2019, phụ nữ chỉ chiếm 19% trong số các nhà phát minh; hay trong trí tuệ nhân tạo phụ nữ chỉ chiếm 22% số chuyên gia và không ai trong số những người đoạt Giải Nobel khoa học năm 2021 là nữ. Kể từ khi Giải thưởng này được thành lập vào năm 1901, chỉ có ít hơn 4% người đạt giải Nobel là nữ giới. Đây là kết quả của những rào cản mang tính hệ thống, của những thành kiến vô thức, sự phân biệt giới tính và phân biệt đối xử... Sự kiện thảo luận về giải pháp để giữ chân các nhà khoa học nữ, giúp họ vượt qua bất bình đẳng giới.

Quỹ L'Oréal và UNESCO trong hơn 20 năm qua đã cam kết hỗ trợ sự nghiệp và gỡ bỏ rào cản cho nhà khoa học nữ, vinh danh tài năng của họ và truyền cảm hứng về tình yêu khoa học cho thế hệ kế tiếp. Mỗi năm, Quỹ L'Oréal và UNESCO tôn vinh 5 nhà nghiên cứu nữ xuất sắc trong nghiên cứu khoa học, đến từ 5 khu vực lớn trên thế giới, đồng thời hỗ trợ hơn 250 nhà khoa học nữ trẻ trên toàn thế giới.

Kể từ khi thành lập chương trình Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học vào năm 1998, đã có 122 nhà khoa học xuất sắc và hơn 3.800 nhà khoa học trẻ tài năng, nghiên cứu sinh và nghiên cứu sinh sau tiến sĩ, đã được vinh danh tại hơn 110 quốc gia và khu vực. Bắt đầu tại Việt Nam từ năm 2009, Quỹ L'Oréal và UNESCO đã vinh danh 32 nhà khoa học nữ có thành tích khoa học xuất sắc, trong đó có 2 nhà khoa học nữ Việt Nam được ghi tên vào danh sách Nhà khoa học nữ trẻ thế giới. Năm 2020, ba nhà khoa học nữ của giải thưởng khoa học danh giá này cũng vào top 100 nhà khoa học tiêu biểu châu Á, đó là PGS.TS Hồ Thị Thanh Vân (ĐH Tài nguyên và Môi trường TP HCM; TS Trần Thị Hồng Hạnh (Viện Hóa sinh biển, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) và TS Phạm Thị Thu Hà (ĐH Tôn Đức Thắng, TP HCM).

P.A.T (NASATI)