Thời gian gần đây ngành tài nguyên và môi trường đã và đang nỗ lực rất lớn trong việc triển khai chiến lược ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin tài nguyên và môi trường đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020, các dự án đã và đang triển khai về việc xây dựng cơ sở dữ liệu tài nguyên và môi trường quốc gia, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, xây dựng cơ sở dữ liệu nền địa lý các tỷ lệ, cơ sở dữ liệu ảnh viễn thám… các đơn vị trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) và các địa phương đã và đang tạo ra một lượng thông tin khá lớn, đa dạng và phức tạp góp chung vào hạ tầng công nghệ thông tin của ngành.

Trong quá trình xây dựng, triển khai hệ thống cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia về TNMT, hệ thống bảng mã đã được xây dựng phù hợp, đáp ứng nhu cầu tích hợp đối với những bộ dữ liệu nhất định của các chuyên ngành. Tuy nhiên, cho đến thời điểm dự án kết thúc, vì nhiều lí do khác nhau, hệ thống bảng mã của CSDL quốc gia chưa thể đáp ứng đầy đủ, chính xác nhu cầu của bộ danh mục dùng chung trong ngành. Từ thực tế trên, KS. Nguyễn Tuấn Anh và nhóm nghiên cứu tại Trung tâm Thông tin lưu trữ và Thư viện tài nguyên môi trường quốc gia đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu, xây dựng và đề xuất cơ chế cập nhật quản lý và khai thác bộ danh mục điện tử dùng chung của ngành tài nguyên môi trường” từ năm 2018 đến năm 2020.

Đề tài hướng đến thực hiện mục tiêu xây dựng bộ danh mục điện tử dùng chung của ngành TNMT; đề xuất các cơ chế cập nhật, quản lý, khai thác hệ thống danh mục điện tử dung chung; và thiết kế, thử nghiệm hệ thống quản lý danh mục điện tử dùng chung ngành TNMT.

Dưới đây là những kết quả chính mà đề tài đã đạt được:

- Khảo sát, đánh giá hiện trạng quản lý, nhu cầu khai thác, sử dụng danh mục dữ liệu trong ngành TNMT.

- Đề xuất bộ danh mục dùng chung của ngành TNMT.

- Đưa ra các nguyên tắc về xây dựng, quản lý, từ đó, đề xuất các quy định kỹ thuật về quản lý, cập nhật, khai thác và sử dụng hệ thống danh mục điện tử dùng chung ngành TNMT.

- Xây dựng cơ sở dữ liệu danh mục thử nghiệm của các Vụ quản lý nhà nước.

- Đề tài cũng tiến hành một số bước tiền đề để xây dựng hệ thống thử nghiệp, bao gồm: Thiết kế mô hình tổng thể, mô hình triển khai và các mô hình nghiệp vụ, biểu đồ trường hợp sử dụng nghiệp vụ của hệ thống thử nghiệm.

- Đề tài được thực hiện trong 3 năm, với phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ trong bối cảnh cuộc CMCN 4.0, các quan niệm về thông tin, dữ liệu thay đổi, hàng loạt các văn bản định hướng theo xu thế mới được ban hành. Các sản phẩm của đề tài liên tục được cập nhật, chỉnh sửa cho phù hợp với tình hình khoa học công nghệ, các văn bản quy định mới đặc biệt là Khung Kiến trúc chính phủ điện tử (CPĐT) Việt Nam, phiên bản 2.0; Kiến trúc CPĐT ngành TNMT, phiên bản 2.0; Nghị định số 47/2020/NĐ-CP về ngày 09/4/2020 về quản lý, kết nối và chia sẻ dữ liệu số của cơ quan nhà nước.

Việc nghiên cứu, xây dựng và đề xuất cơ chế cập nhật quản lý và khai thác bộ danh mục điện tử dùng chung không phải là lĩnh vực nghiên cứu mới, tuy nhiên, để áp dụng vào trong ngành TNMT sẽ sớm ban hành được một văn bản thống nhất cơ chế cập nhật, quản lý, khai thác toàn bộ hệ thống các danh mục dùng chung của ngành, từ trung ương đến địa phương đáp ứng nhu cầu, tình hình mới, đặc biệt trong xây dựng và triển khai CPĐT.

Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 19639/2021) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.

N.P.D (NASATI)