Tỷ lệ dân số ven đô sinh sống dựa vào sản xuất nông nghiệp ở Hà Tĩnh khá lớn. Bên cạnh các phường trung tâm phát triển mạnh về dịch vụ thì các xã, phường như Đồng Môn, Thạch Bình, Thạch Hạ, Thạch Trung, Đại Nài…, những năm gần đây, người dân Hà Tĩnh đẩy mạnh phong trào tích tụ ruộng đất, xây dựng các mô hình sản xuất lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản theo hướng hữu cơ rất hiệu quả.

Việc áp dụng mạ khay, máy cấy kết hợp sử dụng chế phẩm sinh học vào sản xuất lúa theo hướng hữu cơ, đưa năng suất lúa tăng lên 4 tạ/ha. Chủ trương áp dụng tiến bộ kỹ thuật mạ khay, máy cấy vào sản xuất lúa kết hợp nuôi trồng các loài thủy sản tự nhiên như tôm, tép, cá… đang là hướng đi đúng đắn và mang lại giá trị kinh tế, cải tạo môi sinh môi trường rất tốt, được người dân đồng thuận ủng hộ, tham gia nhiệt tình.

Một số mô hình hiệu quả có thể kể đến là mô hình của HTX nông nghiệp Đồng Tiến (xã Đồng Môn), HTX Liên Nhật (xã Thạch Hạ), cánh đồng lúa hàng chục ha đồng nhất một giống tại phường Đại Nài, xã Thạch Bình…

Trước đó, vụ hè thu năm 2024, Trung tâm Ứng dụng Khoa học kỹ thuật và Bảo vệ cây trồng vật nuôi TP Hà Tĩnh phối hợp với Công ty CP Eco - Nutrients miền Trung thực hiện mô hình ứng dụng công nghệ mạ khay, cấy máy, sản xuất theo hướng hữu cơ, sử dụng dinh dưỡng cho cây lúa sau cấy bằng chế phẩm sinh học Eco Nutrients, kết hợp phát triển các loài thủy sản tự nhiên.

Giống lúa được sử dụng là Khang Dân 18, với quy mô 2ha, thực hiện tại thôn Tiền Tiến, xã Đồng Môn. Đây là vùng đất bị nhiễm phèn nặng, gây nhiều khó khăn trong quá trình sinh trưởng, phát triển của cây lúa. Tuy nhiên, ông Nguyễn Bằng Tấn, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Đồng Tiến đã mạnh dạn thuê lại đất của người dân để thâm canh lúa chất lượng cao theo hướng hữu cơ.

Về phía TP Hà Tĩnh, sẽ tiếp tục xây dựng lộ trình, kế hoạch, tổ chức tập huấn cho người dân về phương thức sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ. Cùng với đó, xác định rõ trách nhiệm của từng đơn vị để hướng tới sự bền vững của mô hình ứng dụng công nghệ mạ khay, cấy máy, sử dụng dinh dưỡng cho cây lúa sau cấy bằng chế phẩm sinh học.

Ông Tấn cho biết, sau khi cải tạo đất, ông dùng công nghệ máy gieo mạ khay với lượng giống sử dụng 60 kg/ha (tương ứng 3 kg/sào). Trong quá trình sinh trưởng, đồng ruộng được bón hoàn toàn bằng chế phẩm dinh dưỡng hữu cơ sinh học Eco Nutrients. Hiệu quả sản xuất lúa theo hướng hữu cơ ngoài nguồn gia tăng từ cây lúa, hộ dân còn tăng thu nhập thêm 6 - 7 triệu đồng/ha từ các loại thủy sản tự nhiên (thời gian thu trong khoảng 4 - 5 tháng), với sản lượng bình quân đạt 3 - 4 kg/ha/ngày.

Mặc dù vụ hè thu không thuận lợi về nước, thời tiết, chủ yếu sử dụng giống ngắn ngày nhưng lúa phát triển tốt, đẻ nhánh nhiều, bản lá dày, bộ lá cứng, cứng cây. Khi chín, lúa màu vàng sáng, trĩu bông, tỷ lệ hạt lép thấp. Sau quá trình đánh giá, năng suất lúa tươi ước đạt 85 tạ/ha, cao hơn 4 tạ/ha so với ruộng đối chứng. Điểm cộng là ruộng lúa sử dụng chế phẩm hữu cơ có khả năng phục hồi nhanh, sinh trưởng tốt; giảm được độ nhiễm phèn trong môi trường đất. Nhiều loài thủy sản như tôm, tép, cá... phát triển trở lại.

Hiện nay, chi phí sản xuất lúa sử dụng chế phẩm sinh học Eco Nutrients cao hơn so với sử dụng phân bón vô cơ khoảng 4 triệu đồng/ha. Tuy nhiên, lúa phát triển tốt, bảo vệ môi trường, tạo điều kiện cho các loài thủy sản tự nhiên phát triển. Vì vậy, “để có cơ sở khuyến khích người dân nhân rộng, Công ty CP Eco - Nutrients miền Trung cần tiếp tục mở rộng hỗ trợ các địa phương tại Hà Tĩnh sản xuất thử nghiệm trong vụ lúa xuân 2025 để có đánh giá tổng quan, toàn diện hơn về hiệu quả của chế phẩm sinh học này đối với cây lúa”, ông Nguyễn Trí Hà, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Hà Tĩnh nói. 

P.T.T.(NASATI)