Thiết kế thực phẩm là một khái niệm liên quan tới thực phẩm chức năng, dược thực phẩm, thực phẩm cá nhân hóa, công nghệ thực phẩm.

Thiết kế thực phẩm là việc phát triển thực phẩm trong phòng thí nghiệm, theo đó các thành phần chuyên biệt được thêm vào (hoặc được chiết xuất) để cải thiện hương vị, cấu trúc hoặc mức độ mà thực phẩm giúp tăng cường sức khỏe (trường hợp tăng cường sức khỏe là về thực phẩm chức năng). Bổ sung thêm hoặc triết xuất các thành phần phải không làm ảnh hưởng đến trải nghiệm (ăn uống). Hương vị, cấu trúc (mức độ cảm thấy có thể nuốt được) và cảm quan bên ngoài là quan trọng nhất. Hình thức thiết kế thực phẩm đơn giản nhất là bổ sung nước vào các sản phẩm béo, trong đó những giọt nước nhỏ li ti được chất béo bao bọc. Việc này khiến trải nghiệm vị giác (trên thực tế) không thay đổi, mặc dù tỷ lệ chất béo thấp hơn nhiều. Những ví dụ về thiết kế thực phẩm gồm:

* Sản phẩm ít chất béo, đường hoặc muối mà không làm ảnh hưởng đến hương vị, cấu trúc và trải nghiệm ăn uống. 

* Sản phẩm có cấu trúc khác biệt, ví dụ: ít hạt hơn hoặc dễ nhai hơn.

* Sản phẩm được cá thể hóa dành cho phục hồi nhanh.

* Sản phẩm có sức hấp dẫn thẩm mỹ cụ thể, ví dụ: mùi, hình dạng và màu sắc, vì thế thực phẩm trở thành một trải nghiệm ăn uống khác biệt.

Năm 2013, cơ quan nghiên cứu STT của Hà Lan công bố “Aspirine op je brood” (Aspirin on your Sandwich - Thuốc Aspirin trong bánh Sandwich của bạn), kết quả của các nghiên cứu tương lai về dinh dưỡng và dược phẩm, trong đó đưa ra nhiều ví dụ về thiết kế thực phẩm.

Thiết kế thực phẩm là một lĩnh vực đang phát triển mạnh. Thậm chí có những khóa học về thiết kế thực phẩm và nhiều sự kiện với chủ đề về thiết kế thực phẩm đã trở nên rất phổ biến. Từ quan điểm của công nghệ, trên thực tế có thể thiết kế được bất cứ loại thực phẩm nào. Có thể dễ dàng tùy chỉnh thực phẩm cho từng người, phù hợp với từng giai đoạn cuộc đời của họ. Câu hỏi là khi nào và bằng cách nào thì thiết kế thực phẩm sẽ tác động đến cuộc sống của con người trên quy mô lớn. Công nghệ in 3D phát triển sẽ có thể cho phép các hộ gia đình tự thiết kế thực phẩm cho chính mình và in chúng ra.

Dường như trong những thập kỷ tới, con người sẽ muốn kiểm soát các thành phần thực phẩm của họ nhiều hơn. Liệu trong tương lai, nấu ăn sẽ đơn thuần là việc thiết kế nên các đơn vị chất dinh dưỡng (khối, gel hoặc bột), bao gồm hương vị mà con người ưa thích tại thời điểm đó, và sau đó in ra những khối dinh dưỡng này? Ăn những loại thức ăn chúng ta thực sự thích và vẫn nhận được tất cả các chất dinh dưỡng chúng ta cần? Liệu con người có thể giải quyết được những vấn đề về sức khỏe và sự khan hiếm thực phẩm? Đó là những câu hỏi có thể sẽ được trả lời trong tương lai nhờ thiết kế thực phẩm.

P.A.T (NASATI)