Ngày 3/10/2024, tại TP Hồ Chí Minh, Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh đã tổ chức hội thảo về thương mại hóa kết quả nghiên cứu sử dụng ngân sách ứng dụng vào sản xuất.

Hội thảo được tổ chức nhằm mục đích cung cấp thông tin về tình hình thương mại hóa kết quả nghiên cứu tại thành phố và giới thiệu "Đề án thí điểm chính sách tạo động lực thương mại hóa." Bà Nguyễn Thị Thu Sương, Quyền Trưởng phòng Quản lý Khoa học, Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh, cho biết tỷ lệ kết quả nghiên cứu được thương mại hóa bằng ngân sách nhà nước tại thành phố đang giảm sút. Cụ thể, trong giai đoạn 2014 - 2018, tỷ lệ thành công là 13%, nhưng từ 2018 đến nay chỉ còn 5%. Nguyên nhân được xác định là do thiếu kết nối giữa nhà khoa học và doanh nghiệp, cùng với sự phức tạp trong quản lý tài sản công từ các kết quả nghiên cứu.

Để khắc phục tình trạng này, Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh đã xây dựng Đề án thí điểm nhằm thúc đẩy thương mại hóa các kết quả nghiên cứu, tạo ra giá trị thực tiễn giúp phát triển kinh tế và xã hội. Đề án này cụ thể hóa thỏa thuận giữa Ban Cán sự Đảng Bộ Khoa học và Công nghệ với Ban Thường vụ Thành ủy TP Hồ Chí Minh được ký kết vào tháng 3. Thành phố sẽ lựa chọn hỗ trợ các nghiên cứu có tiềm năng thương mại hóa cao, đặc biệt trong lĩnh vực ưu tiên như công nghệ thông tin, y dược, và nông nghiệp công nghệ cao.

Thành phố sẽ thiết lập nguồn kinh phí từ ngân sách khoa học công nghệ và quỹ phát triển khoa học công nghệ để hỗ trợ hoạt động thương mại hóa. Bên cạnh hỗ trợ tài chính, đề án cũng hướng đến cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý, sở hữu trí tuệ và thương mại hóa cho các đơn vị nghiên cứu và doanh nghiệp. Đồng thời, thành phố sẽ xây dựng mạng lưới hợp tác giữa nhà nước, viện nghiên cứu và doanh nghiệp để khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào quá trình phát triển sản phẩm khoa học công nghệ.

Tại hội thảo, Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh cũng phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo cùng các trường đại học để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao. Thành phố sẽ lập danh mục các nhiệm vụ khoa học và công nghệ có tiềm năng thương mại hóa dựa trên các tiêu chí về tính khả thi, tiềm năng thị trường, và tác động xã hội. Những đơn vị nhận chuyển giao công nghệ phải triển khai các hoạt động thúc đẩy thương mại hóa như thành lập doanh nghiệp khoa học công nghệ, doanh nghiệp spin-off trong trường đại học, hoặc nhượng quyền sử dụng sản phẩm trí tuệ.

Đề án đặt mục tiêu trong giai đoạn thí điểm sẽ có 10 sản phẩm khoa học công nghệ được thương mại hóa và ít nhất 5 quan hệ hợp tác giữa viện trường, nhà nước, và doanh nghiệp. Tỷ lệ nghiên cứu dùng ngân sách được chuyển giao và thương mại hóa dự kiến đạt 10% - 15%. Quá trình thực hiện sẽ được theo dõi để điều chỉnh chính sách phù hợp với tình hình thực tế.

PGS.TS Mai Đình Trị từ Viện Công nghệ Hóa học cho rằng đề án này có thể tháo gỡ nhiều khó khăn trong việc chuyển giao công nghệ hiện nay. TS Nguyễn Hữu Hùng, Trưởng khoa Công nghệ Ứng dụng, trường Đại học Văn Lang, cũng đề xuất nhà nước cấp kinh phí một phần và trao quyền khai thác nghiên cứu cho các viện trường. TS Phan Thanh Lâm từ Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản 2 đề xuất việc thử nghiệm sản xuất và cho phép doanh nghiệp định hướng thương mại hóa tham gia để nhà nước hỗ trợ bằng các chính sách ưu đãi.

Cuối cùng, ông Lê Thanh Minh, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh, cho biết sẽ hoàn thiện đề án dựa trên các góp ý từ hội thảo để sớm hiện thực hóa mục tiêu trong thỏa thuận hợp tác giữa thành phố và Bộ Khoa học và Công nghệ.

P.A.T (tổng hợp)