Từ ngày 1/7/2025, mô hình chính quyền địa phương hai cấp được triển khai đồng bộ trên toàn quốc, ảnh hưởng đến gần 1,5 triệu cán bộ, công chức tại các cấp xã, phường, tỉnh và thành phố. Để hỗ trợ đội ngũ này trong việc nắm bắt nhiệm vụ và thẩm quyền, Trợ lý ảo cán bộ công chức đã được phát triển, mang lại giải pháp số hóa hiệu quả, giúp tra cứu nhanh chóng và chính xác các quy định pháp luật, thủ tục hành chính.

Trợ lý ảo cán bộ công chức được Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) phối hợp với Trung tâm Dịch vụ dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo Viettel (Viettel AI) xây dựng. Công cụ này hoạt động dựa trên nền tảng dữ liệu chuẩn hóa từ 28 nghị định, bao phủ 19 lĩnh vực với 2.700 nhiệm vụ. Được giới thiệu tại Hội nghị tập huấn giữa tháng 6/2025, trợ lý ảo đã tiếp cận 1,5 triệu cán bộ, công chức, trở thành công cụ quan trọng trong vận hành mô hình chính quyền hai cấp.

Hệ thống cho phép sử dụng 24/7 trên nhiều thiết bị như máy tính, điện thoại, máy tính bảng. Cán bộ chỉ cần nhập câu hỏi, trợ lý ảo sẽ cung cấp câu trả lời rõ ràng, đúng ngữ cảnh, kèm dẫn chiếu văn bản pháp lý. Ví dụ, khi hỏi “Cấp xã có nhiệm vụ gì trong quản lý tiêm chủng?”, thay vì hàng triệu kết quả không rõ ràng từ công cụ tìm kiếm thông thường, trợ lý ảo đưa ra nội dung cụ thể với trích dẫn điều khoản pháp luật.

Trợ lý ảo hỗ trợ giải đáp chi tiết về nhiệm vụ và thẩm quyền trong nhiều lĩnh vực. Một số ví dụ cụ thể:

Trong lĩnh vực quản lý của Bộ Khoa học và Công nghệ, từ 1/7, UBND cấp xã sẽ quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa, về đầu tư ứng dụng CNTT sử dụng nguồn vốn ngân sách trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn.

Ở mảng viễn thông, việc cấp, sửa đổi, bổ sung, cấp lại, gia hạn giấy phép dịch vụ viễn thông cung cấp trên mạng viễn thông cố định mặt đất do UBND cấp tỉnh nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính thực hiện.

Với lĩnh vực sở hữu trí tuệ, việc ghi nhận tổ chức đáp ứng điều kiện kinh doanh dịch vụ đại diện sở hữu công nghiệp do UBND cấp tỉnh thực hiện.

Những thông tin này được trợ lý ảo cung cấp nhanh chóng, giúp cán bộ tiết kiệm thời gian tra cứu thủ công hoặc tham khảo ý kiến đồng nghiệp.

Trợ lý ảo không chỉ dừng ở tra cứu mà còn hướng tới tự động hóa tác vụ hành chính, hình thành nền tảng mở cho hành chính điện tử và hệ sinh thái số hóa nghiệp vụ. Đại diện Viettel AI cho biết, hệ thống sẽ liên tục cập nhật quy định, thủ tục hành chính theo phân cấp, phân quyền. Trong tương lai, trợ lý ảo sẽ mở rộng dữ liệu hỏi đáp sang các văn bản quy phạm pháp luật, chỉ tiêu, số liệu, quy trình công việc và văn bản nội bộ.

Nhiệm vụ phát triển trợ lý ảo được Ban Chỉ đạo của Chính phủ giao cho Bộ Khoa học và Công nghệ (theo công văn ngày 4/6/2025), nhằm hỗ trợ cả cán bộ và người dân trong tra cứu, giải đáp vướng mắc thủ tục hành chính khi sắp xếp đơn vị hành chính.

Sau khi sắp xếp, cả nước còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh và 3.321 đơn vị hành chính cấp xã. Cấp huyện sẽ không được duy trì, thay bằng chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh và cấp cơ sở.

Trợ lý ảo cán bộ công chức là bước tiến quan trọng trong chuyển đổi số hành chính công, giúp cán bộ công chức làm việc hiệu quả hơn, giảm thiểu thời gian tra cứu và đảm bảo tính chính xác. Với khả năng mở rộng và tự động hóa, công cụ này hứa hẹn trở thành nền tảng cốt lõi trong hệ sinh thái số hóa, góp phần xây dựng chính quyền địa phương hai cấp hiện đại, minh bạch và gần gũi với người dân.

P.T (tổng hợp)