Nhóm nhà khoa học Viện lúa đồng bằng sông Cửu Long, dẫn đầu bởi thạc sĩ Nguyễn Ngọc Hoàng, Trưởng bộ môn cơ điện và công nghệ sau thu hoạch, đã chế tạo thành công máy gieo hạt với năng suất từ 0,1 đến 0,2 ha mỗi giờ, có thể thay thế cho 10 lao động thủ công.

Theo nhóm nghiên cứu, khu vực đồng bằng sông Cửu Long hiện hầu như chưa có máy móc gieo trồng đậu và bắp trên nền đất liếp hoặc đất lúa. Do chi phí lao động thủ công tăng cao và thiếu hụt, nhóm nghiên cứu mong muốn tạo ra một mẫu máy mới nhằm chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong sản xuất màu trên nền đất lúa tại Hậu Giang và các tỉnh Tây Nam Bộ, hướng tới ứng dụng sản xuất nông nghiệp 4.0 toàn diện.

Máy gieo hạt đa năng có 6 bộ phận chính gồm: động cơ diesel công suất 16 HP, liên kết khung máy, hệ thống điều khiển thủy lực, cụm gieo hạt, khung liên kết cụm gieo, và bộ phận phay đất. Nhóm nghiên cứu đã tận dụng các bộ phận có sẵn như động cơ diesel, hộp số máy công nông, và hệ thống di chuyển, tập trung thiết kế các bộ phận như xới theo hàng, gieo, lấp hạt và nâng hạ.

Máy có khả năng thực hiện đồng thời các công việc như phay đất, rạch hàng, gieo hạt và lấp đất với khoảng cách hàng gieo và loại hạt giống thay đổi linh hoạt. Máy nhỏ gọn, có thể gieo nhiều loại hạt, kể cả hạt bắp đã qua ngâm ủ.

Trước khi gieo, người dùng xác định loại hạt giống, khoảng cách hàng và mật độ để chọn đĩa gieo thích hợp và điều chỉnh khoảng cách hàng phay, độ sâu phay. Khi máy hoạt động, hệ dao sẽ phay đất tạo luống, đĩa rạch hàng tạo rãnh giữa luống phay, và đĩa gieo hạt sẽ nhận hạt từ khoang phụ dịch chuyển đến vị trí nhả hạt. Hạt sau đó sẽ trượt trong ống gieo và rơi vào giữa hai đĩa rạch hàng, được cần gạt kéo đất phủ lên hạt.

Máy có bề rộng làm việc 1,2 m, số hàng gieo từ 2 - 4 hàng với khoảng cách điều chỉnh 300 - 800 mm, độ sâu phay 30 - 100 mm. Tỷ lệ sót hạt dưới 3%, có thể điều chỉnh được số lượng hạt mỗi hốc và khoảng cách hốc. Năng suất khi gieo bắp là 0,1 ha mỗi giờ (2 hàng gieo) và với đậu nành là 0,2 ha mỗi giờ (4 hàng gieo). Máy có thể thay thế cho khoảng 10 lao động.

Thạc sĩ Hoàng cho biết, máy vận hành đơn giản, dễ thao tác, phù hợp với nông dân đã sử dụng máy làm đất. Tuy nhiên, người dùng cần được đào tạo cơ bản về cơ khí để bảo trì và bảo dưỡng máy hiệu quả, đúng kỹ thuật và an toàn. Máy gieo hạt đa năng có giá dự kiến khoảng 80 triệu đồng.

Một số hạn chế của máy bao gồm việc phải mất thời gian chỉnh tổ hợp lưỡi phay, mũi rạch hàng, và cửa nhả lấp hạt trên một đường thẳng. Để giảm tải trọng máy, nhóm không thiết kế ghế ngồi lái cho người vận hành, khiến họ phải đi bộ sau máy.

Máy đã được thử nghiệm thực tế ở Cần Thơ và Hậu Giang. Tuy nhiên, thạc sĩ Hoàng cho rằng cần triển khai nhiều vụ hơn để đánh giá máy ở nhiều tỉnh khác nhau.

Kỹ sư Lê Trung Hiếu, Giám đốc công ty công nghệ Ewater, đánh giá sản phẩm của nhóm nghiên cứu đáp ứng nhu cầu cơ giới hóa nông nghiệp tại miền Tây Nam Bộ, giúp tăng năng suất và giải phóng sức lao động. Tuy nhiên, cơ chế chạy bằng bánh lốp của máy chỉ hoạt động tốt trên đất khô, khó hoạt động trên đất ẩm ướt. Ông Hiếu gợi ý nhóm nghiên cứu nên thay đổi cơ cấu bánh lồng để phù hợp với đất ướt và thiết kế máy gọn nhẹ hơn để dễ dàng di chuyển và vận chuyển.

Đ.T.V (tổng hợp)