Hiện nay, xu hướng của các thị trường nhập khẩu liên tục thay đổi mức kiểm soát dư lượng đối với một số hoạt chất. Để nông sản Việt Nam tiếp tục khẳng định được vị thế ở nhiều thị trường, việc quản lý, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trong thời gian tới cần có những thay đổi nhất định.

Theo thống kê của tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hiệp quốc (FAO), sử dụng thuốc BVTV để diệt trừ sinh vật gây hại cho cây trồng có thể thu lại lợi ích gấp 10 lần nhưng không phải bà con nào cũng biết sử dụng đúng để vừa phát huy tối đa tác dụng.

Ông Nguyễn Quang Hiếu, Phó Cục trưởng Cục BVTV, Bộ NN&PTNT cho biết, dư lượng các mặt hàng nông sản nhập khẩu của các nước trên thế giới hiện nay tuân thủ theo các quy định chung và có thể theo yêu cầu của quốc gia và vùng lãnh thổ nhập khẩu và xu hướng chung là ngày càng nâng cao và siết chặt dư lượng. Các thông tin về thay đổi mức kiểm soát dư lượng thuốc BVTV được thông báo rộng rãi bởi Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi đáp quốc gia về Vệ sinh Dịch tễ và Kiểm dịch Động thực vật Việt Nam thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Văn phòng SPS Việt Nam, Văn phòng có nhiệm vụ Thông báo và hỏi đáp các nội dung và quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật; yêu cầu các nước thành viên của WTO cung cấp thông tin về các biện pháp, thủ tục đánh giá rủi ro, về thanh tra, kiểm tra và các vấn đề liên quan khác về vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật. "Hiện nay chúng ta hướng đến nền nông nghiệp bền vững là tránh sử dụng không đúng về thuốc BVTV. Tôi khuyến cáo bà con hãy là người tiêu dùng thông thái để mua và sử dụng thuốc BVTV hiệu quả vừa đảm bảo phòng trừ được sâu bệnh, vừa an toàn cho môi trường, con người và đáp ứng được các tiêu chuẩn xuất khẩu", ông Hiếu nhấn mạnh.

PGS.TS. Nguyễn Văn Viên - nguyên Giảng viên Cao cấp Học viện Nông nghiệp Việt Nam khẳng định, vấn đề an toàn trong sử dụng thuốc BVTV đang được toàn thế giới quan tâm, trong đó có Việt Nam, đặc biệt là an toàn cho con người và môi trường. Theo ông Viên, an toàn trước hết phải đến từ người sử dụng, bởi nếu dùng sai thuốc, lạm dụng thuốc thì sẽ mất an toàn. Người sử dụng phải đặc biệt chú ý đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và làm theo khuyến cáo của nhà sản xuất; sử dụng thuốc theo 4 đúng (đúng đối tượng, đúng liều lượng, đúng thời điểm, đúng phương pháp). Việc quản lý bao gói thuốc BVTV trên đồng ruộng hiện nay cũng là vấn đề cần quan tâm. Bởi thuốc còn dư trong bao gói nếu không tuân thủ đúng quy trình tiêu hủy thì có thể nhiễm vào kênh mương, chảy xuống ao hồ thì rất nguy hiểm cho môi trường, sức khỏe của con người.

Trước khi áp dụng được 4 đúng thì người nông dân có thể thực hiện việc bỏ bao gói thuốc BVTV đã sử dụng rồi vào các bể bê tông xây trên các cánh đồng, hay cho vào các thùng nhựa, đây là việc cần thiết, góp phần làm giảm phát thải thuốc ra môi trường.

Ứng dụng Drone (thiết bị bay không người lái) trong phun thuốc BVTV mang lại nhiều lợi ích vượt trội. So với phương pháp phun thủ công truyền thống, phun thuốc bằng Drone có thể giảm hơn 90% lượng nước sử dụng và cắt giảm chi phí khoảng 50%, trong khi vẫn duy trì hiệu quả phòng trừ tương đương, thậm chí cao hơn. Cập nhật quy trình sử dụng thuốc BVTV với Drone, bà Bùi Thanh Hương, Trưởng phòng Phòng Thuốc bảo vệ thực vật, Cục BVTV cho biết: Để tiếp tục thúc đẩy các giải pháp hỗ trợ người dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn, hiệu quả,đầu năm 2024, Cục Bảo vệ thực vật và Hiệp hội CropLife Việt Nam đã ký kết Kế hoạch hợp tác triển khai chương trình "Khung quản lý thuốc bảo vệ thực vật bền vững" năm 2024 – đánh dấu năm đầu tiên hiện thực hoá các nội dung của khung hợp tác triển khai chương trình này giai đoạn (2023-2028) giữa Cục Bảo vệ Thực vật và CropLife Châu Á. Thông qua ký kết này, hai bên sẽ đẩy mạnh ứng dụng các giải pháp tiên tiến về thuốc BVTV; xây dựng các nền tảng, đào tạo, tập huấn và đổi mới phương thức tiếp cận nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm, an toàn và hiệu quả; đẩy mạnh truyền thông về vai trò của thuốc BVTV, ứng dụng các giải pháp mới trong triển khai khung quản lý thuốc BVTV bền vững. Trong đó, có việc sử dụng thiết bị bay không người lái Drone trong ứng dụng phun thuốc BVTV. Hiện nay việc sử dụng thiết bị bay không người lái Drone không quá mới mẻ trên thế giới, tuy nhiên ở Việt Nam vấn đề này trong một hai năm trở lại đây trở thành hiện tượng khá phổ biến. Việc quản lý thiết bị bay thuộc nhiều các tổ chức, bộ ngành và người điểu khiển thiết bị bay phải được cấp phép bay để đảm bảo an toàn.

Các tổ chức cá nhân ngoài việc đáp ứng các quy định về xin phép và bảo đảm an toàn thiết bị bay thì việc sử dụng để phun thuốc BVTV phải đáp ứng các quy định hiện hành về quản lý thuốc BVTV. Cụ thể, thuốc BVTV phải được đăng ký sử dụng trong danh mục bằng phương pháp xử lý Drone. Các doanh nghiệp chỉ có thể in trên nhãn sau khi thuốc đã được đăng ký trong Danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại VN với phương pháp xử lý bằng Drone. Trong thời gian vừa qua, Cục BVTV đã ban hành đầy đủ các hướng dẫn, quy định để các tổ chức, cá nhân có nhu cầu đăng ký sử dụng, cụ thể là TCCS khảo nghiệm hiệu lực thuốc BVTV trên đồng ruộng bằng thiết bị bay không người lái.

P.A.T (tổng hợp)