Khu dân cư Berlin TXL, tọa lạc trên vị trí sân bay Tegel cũ, là một dự án đô thị lớn của Berlin với mục tiêu trở thành một khu đô thị không phát thải và thân thiện với môi trường. Khu vực này được quy hoạch không chỉ để trở thành nơi ở cho 10.000 cư dân mà còn là trung tâm công nghệ, đổi mới và phát triển bền vững. Đây là minh chứng cho nỗ lực của Berlin trong việc xây dựng thành phố bền vững, nơi công nghệ hiện đại hòa quyện với không gian sống xanh, góp phần giảm thiểu phát thải carbon. Thông qua dự án Berlin TXL, Berlin đặt tham vọng trở thành hình mẫu cho các thành phố bền vững trong tương lai, đáp ứng nhu cầu nhà ở, nâng cao chất lượng sống và bảo vệ môi trường.

Berlin TXL được quy hoạch với tầm nhìn phát triển đô thị bền vững. Dự án có giá trị hơn 8 tỷ euro, là “phòng thí nghiệm sống” để thử nghiệm các giải pháp bền vững cho thành phố hiện đại, từ xây dựng trung hòa carbon đến sử dụng công nghệ số hóa nhằm nâng cao chất lượng sống. Theo nghiên cứu của PwC, sự chuyển đổi của các đô thị, đặc biệt là việc tích hợp năng lượng tái tạo và hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch, là cần thiết để đạt mức phát thải ròng bằng 0. Đây cũng là cơ hội cho Berlin TXL trở thành một hình mẫu đô thị tương lai bền vững, từ đó đóng góp tích cực vào việc giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và nâng cao khả năng thích ứng với các thách thức môi trường.

Berlin TXL tuân thủ chiến lược "ba không" - không tiêu thụ năng lượng, không phát thải carbon và không rác thải, đồng thời hạn chế tối đa việc sử dụng vật liệu xây dựng truyền thống như bê tông và thép. Thay vào đó, các tòa nhà sẽ chủ yếu được xây bằng gỗ từ các khu rừng xung quanh thành phố, giúp tạo ra các kho lưu trữ carbon tự nhiên và giảm thiểu phát thải. Theo nghiên cứu của Đại học Kỹ thuật Berlin, sử dụng gỗ làm vật liệu xây dựng có thể giảm chi phí 20-25% trong trung hạn, đồng thời góp phần tạo ra những công trình xây dựng thân thiện với môi trường. Khu dân cư Schumacher của dự án TXL dự kiến có 5.000 căn hộ trung tính về khí hậu, được trang bị công nghệ tiên tiến như máy bơm nhiệt và pin nhiên liệu nhằm tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng và đảm bảo giảm thiểu phát thải trong suốt quá trình vận hành.

Berlin TXL không chỉ là nơi sinh sống mà còn là trung tâm phát triển công nghệ đô thị. Khu vực Urban Tech Republic thuộc TXL được quy hoạch là công viên công nghiệp và nghiên cứu, thu hút nhiều công ty khởi nghiệp chuyên về năng lượng sạch và công nghệ đô thị. Những công ty như HH2E, chuyên về năng lượng hydro, hay Futr Hut, tập trung vào vật liệu xây dựng bằng gỗ, đã chọn TXL làm trụ sở nghiên cứu và phát triển. Đặc biệt, EasyMile, một công ty công nghệ không người lái, đã phát triển cơ sở R&D tại TXL để nghiên cứu các giải pháp di chuyển thông minh. Urban Tech Republic cũng được trang bị hệ thống mạng lưới năng lượng thấp do công ty E.ON và Berliner Stadtwerke hợp tác phát triển, giúp tối ưu hóa việc cung cấp nhiệt cho các khu dân cư và giảm lượng phát thải nhiệt so với hệ thống sưởi truyền thống.

Để xây dựng lòng tin với cư dân, Berlin TXL chú trọng đến tính minh bạch, đặc biệt về quyền riêng tư và sử dụng dữ liệu. Hệ thống vận hành của TXL được phát triển theo mã nguồn mở và có phòng trưng bày để cư dân tìm hiểu về các lợi ích công nghệ và dữ liệu. Hệ thống này không chỉ giúp quản lý các yếu tố hạ tầng mà còn là công cụ đắc lực giúp cư dân hiểu rõ cách họ có thể tận dụng công nghệ để cải thiện chất lượng sống. Các cảm biến và trí tuệ nhân tạo (AI) được lắp đặt nhằm giám sát và tối ưu hóa các dịch vụ công cộng. Ví dụ, hệ thống cảm biến đo lưu lượng xe đạp và người đi bộ, giúp cư dân di chuyển thuận tiện hơn. Ngoài ra, TXL còn sử dụng các hệ thống AI để quản lý nước mưa theo nguyên tắc “thành phố bọt biển” nhằm làm mát và bảo vệ khu vực khỏi tình trạng hạn hán, bão lụt.

Một trong những yếu tố nổi bật của Berlin TXL là khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. TXL đã thiết lập các hệ thống camera và cảm biến nhiệt để theo dõi hệ động vật, đời sống thực vật và khí hậu, nhằm nghiên cứu và điều chỉnh các công nghệ khí hậu phù hợp với điều kiện thực tế. Thành phố cũng sẽ áp dụng chiến lược “thành phố bọt biển” để lưu trữ và sử dụng nước mưa một cách hiệu quả, giúp làm mát không gian và tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên. Hệ thống này không chỉ giúp thành phố giảm thiểu tác động từ thời tiết khắc nghiệt mà còn tạo ra một môi trường sống bền vững và thích ứng tốt với các thách thức môi trường.

Tầm quan trọng của dự án Berlin TXL và sự quan tâm quốc tế

Với tầm nhìn xây dựng thành phố bền vững, Berlin TXL đã thu hút sự quan tâm của nhiều chuyên gia và nhà hoạch định chính sách quốc tế. Mỗi tuần, dự án đón tiếp hàng chục đoàn khách quốc tế, chủ yếu là các nhà quy hoạch thành phố và chính trị gia đến tham quan và học hỏi mô hình phát triển bền vững. Bên cạnh những lợi ích về mặt môi trường và kinh tế, Berlin TXL còn được chú trọng về các chính sách xã hội và quản trị, hướng đến sự bình đẳng và đa dạng xã hội, tạo ra một môi trường sống thân thiện và toàn diện cho cư dân.

Berlin TXL là ví dụ điển hình cho một mô hình thành phố không phát thải và bền vững. Với chiến lược "ba không" và các công nghệ tiên tiến, Berlin TXL không chỉ giúp giảm thiểu phát thải mà còn tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và nâng cao chất lượng sống cho cư dân. Dự án không chỉ là một thành phố thông minh mà còn là xã hội thông minh, nơi công nghệ và sự bền vững trở thành nền tảng cho sự phát triển. Berlin TXL không chỉ mở ra một hướng đi mới cho các đô thị tương lai mà còn trở thành nguồn cảm hứng cho các thành phố khác trên thế giới.

N.P.A (NASATI), theo Strategy-Business magazine, 2024