Tìm giải pháp phát triển mô hình các tạp chí khoa học
Cập nhật vào: Thứ ba - 08/10/2024 00:03 Cỡ chữ
Ngày 4/10/2024 tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã tổ chức Hội thảo “Giải pháp phát triển mô hình các tạp chí khoa học” nhằm tìm kiếm giải pháp cho phát triển các tạp chí khoa học thuộc hệ thống Liên hiệp Hội, đồng thời thúc đẩy sự vận hành hiệu quả của các tạp chí khoa học trong bối cảnh phát triển của khoa học và công nghệ hiện đại.
Hội thảo “Giải pháp phát triển mô hình các tạp chí khoa học thuộc hệ thống Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam"
Trong hệ thống Liên hiệp Hội hiện có gần 70 cơ quan báo chí với thế mạnh là truyền tải thông tin về khoa học và công nghệ (KH&CN) và phổ biến kiến thức trong cộng đồng. Tuy nhiên, các tạp chí khoa học vẫn đang gặp nhiều khó khăn trong quá trình hoạt động, đặc biệt về vấn đề tự chủ tài chính và sự cạnh tranh với các phương tiện truyền thông trên mạng xã hội như Facebook, Zalo, TikTok.
Tại hội thảo, ông Lê Thanh Tùng, Trưởng ban Truyền thông và Phổ biến kiến thức của VUSTA, đã chia sẻ về những thành tựu của báo chí trong hệ thống Liên hiệp Hội. Các tạp chí đã chấp hành chỉ đạo của Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), và Liên hiệp Hội, hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, không ngừng cải thiện nội dung nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của cộng đồng khoa học. Tuy nhiên, các đại biểu cũng đồng tình rằng, việc phát triển một mô hình chung cho các tạp chí khoa học là vấn đề phức tạp bởi sự đa dạng về đặc thù, điều kiện hoạt động của các tạp chí.
PGS.TS. Phạm Bích San, Phó Tổng biên tập Tạp chí Kinh tế nghe nhìn Việt Nam, cho biết rằng trên thế giới, các tạp chí khoa học đóng vai trò quan trọng trong việc công bố những kết quả nghiên cứu mới nhất và khẳng định sự cống hiến của các nhà khoa học. Tuy nhiên, uy tín của một tạp chí phụ thuộc vào tính liêm chính và chất lượng bài đăng, đòi hỏi cơ chế bình duyệt nghiêm túc. Tại Việt Nam, các tạp chí khoa học vẫn đối mặt với khó khăn về chất lượng bài viết và thiếu sức hút, nhất là khi nhiều công trình nghiên cứu tốt được công bố trên các tạp chí quốc tế. Điều này càng đòi hỏi sự hoàn thiện thể chế phù hợp và đề cao tính liêm chính trong khoa học.
Nhà báo Đặng Đình Chấn, Phó Tổng biên tập Tạp chí Việt Nam hội nhập, đã nhấn mạnh rằng để phát triển các tạp chí khoa học, cần sự ổn định về luật và chính sách. Ông đề xuất rằng trong quá trình sửa đổi Luật Báo chí, cần quan tâm đến các tạp chí thuộc các viện nghiên cứu ngoài công lập, đồng thời tăng cường chế tài xử lý nghiêm các sai phạm trong lĩnh vực báo chí. Bên cạnh đó, việc nâng cao yêu cầu và điều kiện thành lập tạp chí, cũng như bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo cần bảo đảm có đủ năng lực để hoàn thành nhiệm vụ.
Tại Nghị quyết số 148/NQ-CP ngày 22/09/2024, Chính phủ đã thống nhất với đề xuất của Bộ TT&TT về 4 nhóm chính sách trong hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Báo chí (sửa đổi). Trong đó, chính sách về tăng cường công tác quản lý đối với hoạt động báo chí nhấn mạnh việc không cho phép các tạp chí khoa học mở văn phòng đại diện tại địa phương, bảo đảm tính chủ động và phù hợp với tôn chỉ của tạp chí. Trong thời gian tới, Bộ TT&TT sẽ tiếp tục nghiên cứu, xin ý kiến từ các bộ ngành, chuyên gia, và nhà khoa học để hoàn thiện các chính sách, nhằm khắc phục những vướng mắc hiện tại, thúc đẩy sự phát triển của các tạp chí khoa học tại Việt Nam.
P.A.T (tổng hợp)