Bức ảnh chụp từ kính viễn vọng không gian James Webb được tổng thống Mỹ Joe Biden công bố hôm 11/7. Ảnh: NASA

Đường dẫn xem ảnh có độ phân giải cao:  https://www.nasa.gov/sites/default/files/thumbnails/image/main_image_deep_field_smacs0723-5mb.jpg

 

Bức ảnh màu đầu tiên về vũ trụ được chụp từ Kính viễn vọng Không gian James Webb được các nhà khoa học gọi là “Vùng sâu đầu tiên của Webb” (Webb’s First Deep Field).  Như vậy, sau một năm được phóng vào không gian, kính viễn vọng James Webb thế hệ tiếp theo của NASA trị giá 10 tỷ USD đã chụp được hình ảnh màu đầu tiên sắc nét nhất về vũ xa xôi.

Ngày 11/7/2022, Tổng thống Joe Biden đã công bố hình ảnh đầu tiên từ Kính viễn vọng Không gian James Webb tại Nhà Trắng cùng với Phó Tổng thống Kamala Harris và các quan chức NASA. Hình ảnh đã cung cấp cho nhân loại một cái nhìn mới tuyệt đẹp về vũ trụ - một hình ảnh hồng ngoại đầu tiên ở rất xa trong vũ trụ, nó cho thấy các ngôi sao và thiên hà khi chúng xuất hiện cách đây 13 tỷ năm. "Những hình ảnh này sẽ nhắc nhở thế giới rằng nước Mỹ có thể làm được những điều lớn lao và nhắc nhở người dân Mỹ, đặc biệt là trẻ em của chúng ta, rằng không có gì vượt quá khả năng của chúng ta", Tổng thống Joe Biden nói khi hình ảnh được công bố.

Trong bóng tối của không gian, “Vùng sâu đầu tiên của Webb” cho thấy một kính vạn hoa của các thiên hà - một số xuất hiện dưới dạng điểm sáng trong khi những thiên hà khác trông "cong" và thành vệt, bị biến dạng bởi trọng lực. Đó là một bức ảnh cung cấp cho nhân loại một góc nhìn mới mẻ về độ lớn của vũ trụ.

Chuyên gia Bill Nelson của NASA cho biết: “Nếu bạn để một hạt cát trên đầu ngón tay của mình và so nó với cả chiều dài cánh tay, thì đó chính là một phần của vũ trụ mà bạn đang nhìn thấy. Chỉ là một hạt nhỏ của vũ trụ. Bức ảnh từ Kính viễn vọng Không gian James Webb có thể sẽ là một bước ngoặt trong sự hiểu biết của nhân loại về vũ trụ. Đó không chỉ là một bức hình ảnh thông thường về vũ trụ, mà đó là một thế giới quan mới”.

Phát biểu trong họp báo trực tuyến hôm 11/7, Giám đốc NASA Bill Nelson cho biết: "Chúng ta đang đi ngược 13,5 tỷ năm. Do chúng ta đã biết vũ trụ 13,8 tỷ năm tuổi, chúng ta gần như đang quay về khởi đầu của vũ trụ". Theo Nelson, Kính viễn vọng Không gian James Webb chính xác đến mức giới nghiên cứu có thể xem xét một hành tinh có thể ở được hay không và giải đáp nhiều câu hỏi còn bỏ ngỏ. Kỷ lục trước đây về bức ảnh vũ trụ sâu nhất thuộc về kính viễn vọng không gian Hubble. Trường ảnh sâu của Hubble cho thấy vũ trụ ở 700 triệu năm sau vụ nổ Big Bang, khi các thiên hà đã tụ hợp trong vũ trụ non trẻ. Nhưng để quan sát mốc thời gian lâu hơn, các nhà khoa học cần thiết kế kính viễn vọng đủ lớn để thu ánh sáng từ những vật thể mờ nhất. Kính viễn vọng James Webb với gương sơ cấp rộng 6,6 m, lớn hơn nhiều so với đường kính gương 2,4 m của kính Hubble. Điều này giúp nó phát hiện vật thể mờ gấp 100 lần mức Hubble có thể quan sát. Kính viễn vọng này cũng có thể quét vũ trụ bằng tia hồng ngoại, từ đó quan sát những thiên hà ra đời 200 triệu năm sau vụ nổ Big Bang.

Theo NASA, hình ảnh mới gợi nhớ đến “Vùng sâu Hubble” (Hubble Deep Fields) từng khiến các nhà khoa học “choáng váng” với những bức ảnh chụp các thiên hà cổ đại và dường như vô hạn, cho thấy cụm thiên hà SMACS 0723 xuất hiện cách đây 4,6 tỷ năm. Khối lượng của cụm thiên hà đang phóng đại và làm biến dạng các vật thể ở xa hơn phía sau nó - một hiện tượng được gọi là thấu kính hấp dẫn.

Đại học California Santa Cruz đã cung cấp hình ảnh ở định dạng có thể thu phóng, cho phép mọi người tập trung vào các thiên hà riêng lẻ để có cái nhìn cận cảnh hơn. Các quan chức NASA cho biết, mắt hồng ngoại của Kính viễn vọng Webb đã kéo những vật thể thường mờ nhạt và ở xa này thành tiêu điểm sắc nét, cung cấp tầm nhìn về một số thiên hà và cụm sao chưa từng thấy. Ánh sáng lâu đời nhất từ ​​một số vật thể này có niên đại khoảng 13 tỷ năm trước, trong những ngày đầu của vũ trụ.

Hiện nay, Kính viễn vọng Không gian James Webb đang hoạt động ở vị trí ổn định về lực hấp dẫn ở ngoài quỹ đạo Mặt Trăng gọi là điểm Lagrange sau khi được phóng vào tháng 12/2021. Về cơ bản, Kính viễn vọng James Webb hoạt động như một cỗ máy thời gian vì ánh sáng cần có thời gian để di chuyển trong không gian. Như vậy, ánh sáng chiếu tới kính viễn vọng Webb từ các thiên hà xa nhất trong vũ trụ không phải là ở hiện tại từ cách đây hàng tỷ năm trước. Các nhà khoa học nói rằng Kính viễn vọng James Webb có thể mở ra những bí ẩn từ 100 triệu năm sau vụ nổ Big Bang. “Đôi mắt” hồng ngoại của Webb cho phép nó nhìn thấy các ngôi sao và thiên hà ở xa ngoài tầm nhìn của con người và các kính thiên văn khác, chẳng hạn như Kính viễn vọng Không gian Hubble, chủ yếu nhìn thấy ánh sáng.

Dụng cụ hồng ngoại phù hợp hơn để cố gắng phát hiện các ngôi sao và thiên hà sớm nhất của vũ trụ vì bước sóng dài hơn của ánh sáng hồng ngoại có thể xuyên qua bụi và khí có thể che khuất một số thiên thể. Vì vũ trụ cũng đang giãn nở, ánh sáng từ các ngôi sao và thiên hà sớm nhất bị kéo giãn, chuyển thành các bước sóng hồng ngoại dài hơn mà mắt người không thể phát hiện được.

Ngày 12/7/2022, NASA sẽ công bố nhiều hình ảnh hơn từ Kính viễn vọng Không gian James Webb, có thể giúp các nhà khoa học tìm kiếm các dấu hiệu của sự sống bên ngoài Trái đất.

Kính viễn vọng Không gian James Webb là sự hợp tác giữa NASA, Cơ quan Vũ trụ Châu Âu và Cơ quan Vũ trụ Canada. Nó có kích thước bằng sân quần vợt được thiết kế để nghiên cứu những ngày đầu sau vụ nổ Big Bang và giúp các nhà thiên văn tìm hiểu về cách vũ trụ hiện đại hình thành.

P.A.T (Theo nbcnews.com, https://webbtelescope.org/news/first-images, https://www.nasa.gov/image-feature/goddard/2022/nasa-s-webb-delivers-deepest-infrared-image-of-universe-yet)