Các chất thay thế đường được tìm thấy trong tất cả mọi thứ, từ soda ăn kiêng đến kẹo không đường, nhưng các nhà khoa học tiếp tục tranh luận liệu những chất làm ngọt không đường này có thực sự tốt cho hay không. Một nghiên cứu đánh giá mới cho thấy các chất thay thế đường dường như không có lợi lắm. Trong đánh giá của họ, các nhà khoa học đã đánh giá một loạt các kết quả sức khỏe, bao gồm trọng lượng cơ thể, chỉ số khối cơ thể (BMI), lượng đường trong máu, hành vi ăn uống, bệnh tim và ung thư.

Mặc dù đây là một trong những đánh giá toàn diện nhất cho đến nay. Các nhà khoa học nhấn mạnh rằng nhiều nghiên cứu được thực hiện cho đến nay về lợi ích của các chất thay thế đường đang thiếu sự nghiêm ngặt về khoa học. Ví dụ, nhiều nghiên cứu được đưa vào tổng quan nhỏ hoặc được thực hiện trong thời gian ngắn. Vì lý do này, các nghiên cứu lớn hơn là cần thiết để đưa ra kết luận chắc chắn hơn về lợi ích và tác hại của chất thay thế đường.

Các chất thay thế đường bao gồm cả chất làm ngọt nhân tạo - chẳng hạn như aspartameand saccharin và chất làm ngọt không chứa calo "tự nhiên", chẳng hạn như stevia. Vì các chất thay thế đường bổ sung ít hoặc không có calo vào chế độ ăn uống, theo lý thuyết, họ có thể giảm nguy cơ tăng cân. Nhưng các bằng chứng cho lợi ích sức khỏe từ các chất thay thế đường là hỗn hợp. Một số nghiên cứu đã liên kết tiêu thụ chất thay thế đường với giảm nguy cơ béo phì và tiểu đường loại 2, nhưng các nghiên cứu khác cho thấy điều ngược lại - rằng chất ngọt không đường thực sự có thể làm tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường.

Để làm rõ ảnh hưởng sức khỏe của chất thay thế đường, các nhà nghiên cứu đã xem xét thông tin từ 56 nghiên cứu trước đó so sánh những người sử dụng chất thay thế đường với những người không dùng. Các nghiên cứu bao gồm cả người lớn và trẻ em khỏe mạnh. Các nghiên cứu chỉ được đưa vào nếu họ liệt kê loại chất thay thế đường. Phần lớn, những người sử dụng chất thay thế đường có kết quả sức khỏe tương tự với những người không dùng.

Một số nghiên cứu nhỏ đã cho thấy sự cải thiện nhẹ về chỉ số BMI và đường huyết lúc đói (mức cao có liên quan đến bệnh tiểu đường) ở những người sử dụng chất thay thế đường. Nhưng chất lượng của bằng chứng này là thấp, các nhà nghiên cứu cho biết. Trong số người lớn và trẻ em đang cố gắng giảm cân, không có bằng chứng về bất kỳ tác dụng nào từ các chất thay thế đường.

Đánh giá không cho thấy mối liên hệ giữa chất thay thế đường và ung thư hoặc các tác động bất lợi lớn khác đối với sức khỏe. Nhưng các nhà nghiên cứu lưu ý rằng bằng chứng về sự an toàn có chất lượng thấp, cần nhiều nghiên cứu hơn để loại trừ tác hại tiềm tàng của chất làm ngọt không đường.

Trong một bài xã luận đi kèm với bài đánh giá, Vasanti Malik - nhà khoa học nghiên cứu tại Harvard T.H. Trường Y tế Công cộng Chan ở Boston, đã lưu ý một số hạn chế của đánh giá. Ví dụ, một số nghiên cứu tương đối dài hạn cho thấy chất thay thế đường có thể giúp ngăn ngừa tăng cân, nhưng những nghiên cứu này không được đưa vào tổng quan hiện tại vì chúng không chỉ định một loại chất thay thế đường, (Thay vào đó, các nghiên cứu này đã xem xét các loại "đồ uống dành cho người ăn kiêng" rộng hơn so với đồ uống có đường). Ngoài ra, ảnh hưởng sức khỏe của các chất thay thế đường có thể khác nhau tùy thuộc vào việc chúng được so sánh với đường "thật" hay với nước. Nhưng đánh giá mới không phân biệt các nghiên cứu dựa trên "chất so sánh" (đường thật, nước, v.v…) và điều này có thể đã ảnh hưởng đến kết quả.

Đ.T.V (NASATI), theo https://www.livescience.com/64411-sugar-substitutes-health-benefits.html, 1/2019