Những phụ nữ bị cắt bỏ buồng trứng trước khi mãn kinh, đặc biệt là trước tuổi 40, sẽ bị giảm tính toàn vẹn của chất trắng ở nhiều vùng não trong cuộc sống về sau này. Chất trắng là các sợi thần kinh kết nối với các tế bào thần kinh ở các khu vực khác nhau của não. Những phát hiện này đã được công bố trên tạp chí Alzheimer's & Dementia.

Michelle Mielke, giáo sư, tiến sĩ về dịch tễ học và phòng ngừa tại Trường Đại học Y - Đại học Wake Forest, cho biết: “Mặc dù, chúng tôi biết rằng việc cắt bỏ cả hai buồng trứng trước khi mãn kinh tự nhiên sẽ gây ra các rối loạn chức năng nội tiết đột ngột, làm tăng nguy cơ suy giảm nhận thức và chứng mất trí nhớ.Tuy vậy, để có thể hiểu rõ hơn về cơ chế cơ bản này, cần thực hiện một số nghiên cứu về hình ảnh thần kinh”.

Trong nghiên cứu này, nhóm nghiên cứu đã kiểm tra các dữ liệu của Nghiên cứu Lão hóa của Mayo Clinic để nhận biết phụ nữ trên 50 tuổi bằng hình ảnh tensor khuếch tán có sẵn, một kỹ thuật chụp cộng hưởng từ (MRI) dùng để đo chất trắng trong não. Nghiên cứu đoàn hệ này bao gồm:

• 22 người tham gia đã cắt bỏ buồng trứng hai bên (PBO), bị tiền mãn kinh trước 40 tuổi

• 43 người tham gia bị PBO trong độ tuổi từ 40 đến 45

• 39 người tham gia bị PBO trong độ tuổi từ 46 đến 49

• 907 người tham gia không PBO trước 50 tuổi.

Mielke, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Những phụ nữ đã cắt bỏ buồng trứng hai bên tiền mãn kinh trước tuổi 40 có sự sụt giảm đáng kể tính toàn vẹn của chất trắng ở nhiều vùng não. Điều này cũng có xu hướng ở một số vùng não của phụ nữ mắc PBO trong độ tuổi 40-44 hoặc 45-49. Họ cũng bị giảm tính toàn vẹn của chất trắng nhưng nhiều kết quả trong số này không có ý nghĩa thống kê".

Mielke cho biết 80% những người tham gia đã cắt bỏ buồng trứng có tiền sử điều trị thay thế estrogen. Do đó, nghiên cứu không thể xác định liệu việc sử dụng liệu pháp thay thế estrogen sau PBO có làm giảm nhẹ tác động của PBO đối với tính toàn vẹn của chất trắng hay không. Cô lưu ý rằng buồng trứng tiết ra hormone cả trước (chủ yếu là estrogen, progesterone và testosterone) và sau khi mãn kinh (chủ yếu là testosterone và androstenedione).

Mielke nói, việc cắt bỏ cả hai buồng trứng sẽ dẫn đến sự sụt giảm đột ngột cả estrogen và testosterone ở phụ nữ hay chính là bị mất estrogen và testosterone. Do đó, cần có nghiên cứu bổ sung để hiểu rõ hơn về sự thay đổi chất trắng có liên quan đến suy giảm nhận thức như thế nào.

Mặc dù những phát hiện này rất quan trọng để phụ nữ cân nhắc trước khi phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng hai bên tiền mãn kinh đối với các tình trạng không gây ung thư, nhưng cần nghiên cứu quy mô lớn hơn và đa dạng hơn để có thể xác nhận chính xác những kết quả này.

P.T.T (NASATI), https://medicalxpress.com/6/2026