Các nhà khoa học từ Trung tâm Khoa học Y tế của Đại học Texas tại San Antonio (UT Health San Antonio) đã báo cáo rằng một tác nhân gây viêm giống như chất gây nhiễm trùng trong quá trình nhiễm vi-rút tăng cao trong bệnh Alzheimer và chứng liệt trên nhân tiến triển (PSP - Progressive supranuclear palsy), là chứng rối loạn não hiếm gặp.

Liệt trên nhân tiến triển (PSP - Progressive supranuclear palsy) là bệnh lý thoái hóa thần kinh phổ biến nhất trong nhóm hội chứng Parkinson không điển hình.

Tác giả nghiên cứu Elizabeth Ochoa cho biết: “Chúng tôi đã xác định được một tác nhân mới gây viêm não trong những rối loạn này. Phát hiện được công bố trên tạp chí Science Advances”.

Bệnh Alzheimer và chứng liệt trên nhân tiến triển được đánh dấu bằng sự tích tụ độc tố của một loại protein gọi là tau. Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng "gen nhảy" do tau gây ra, có thể di chuyển hoặc sao chép chính chúng đến nhiều vị trí khác trong bộ gen, tạo thành RNA chuỗi kép. RNA bất thường này bắt chước tác nhân gây viêm cũng có trong nhiễm vi-rút.

Tác giả nghiên cứu Elizabeth Ochoa giải thích: "Các yếu tố có thể thay thế, cái gọi là gen nhảy là lĩnh vực mới được quan tâm trong việc tìm hiểu bệnh Alzheimer. Nghiên cứu này cung cấp hiểu biết mới về cách chúng có thể thúc đẩy quá trình bệnh ngoài khả năng nhảy. Những RNA sợi kép này trông giống như một loại vi-rút đối với hệ miễn dịch mặc dù các gen này là một phần của bộ gen bình thường của chúng ta”.

Các nhà khoa học đã phát hiện ra sự tích tụ RNA sợi đôi trong mô não sau khi chết của bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer và chứng liệt trên nhân tiến triển và trong não của các mô hình bệnh tau của chuột và ruồi giấm.

Giáo sư Frost cho biết: “Chúng tôi đã tìm thấy sự tích tụ đáng kể của RNA sợi đôi trong tế bào hình sao, là những tế bào cung cấp hỗ trợ trao đổi chất cho tế bào thần kinh, điều chỉnh chất dẫn truyền thần kinh và duy trì tính toàn vẹn của hàng rào máu não. Trong quá trình lão hóa và bệnh tật, tế bào hình sao phản ứng với tổn thương và sự phá vỡ môi trường tế bào thần kinh. Phát hiện này mở ra cánh cửa mới để hiểu về sinh học tế bào hình sao và vai trò của chúng trong việc kiểm soát yếu tố chuyển vị”.

Mất tế bào thần kinh, là tế bào của hệ thần kinh trung ương, tiến triển trong bệnh Alzheimer và các bệnh thoái hóa thần kinh khác.

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành thí nghiệm trên ruồi giấm để kiểm tra nhanh các câu hỏi của họ về RNA sợi đôi và tình trạng viêm trong não. Tiến sĩ Elizabeth Ochoa cho biết: “Để đảm bảo rằng những gì tìm thấy trong các thí nghiệm trên ruồi giấm có liên quan đến bệnh ở động vật có vú, chúng tôi cũng đã nghiên cứu mô não từ mô hình chuột và từ não người sau khi chết bị ảnh hưởng bởi bệnh lý tau”.

Giáo sư Frost giải thích thêm: “Vì hiện đang nhắm mục tiêu kích hoạt gen nhảy trong một thử nghiệm lâm sàng giai đoạn II tại địa phương cho bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer, điều quan trọng là phải hiểu toàn bộ các phân tử độc hại, bao gồm cả RNA sợi đôi, mà gen nhảy tạo ra”.

Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2023-01-inflammatory-trigger-clue-alzheimer.html, 7/1/2023