Theo nghiên cứu được công bố tại Hội nghị chuyên gia về bệnh tiểu đường Vương quốc Anh năm 2025 và được công bố trên tạp chí The Lancet, hàng triệu người bệnh tiểu đường loại 2 có thể được điều trị tốt hơn nhờ một công cụ mới, đơn giản và chi phí thấp.

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Exeter đã phát triển được một công cụ sáng tạo giúp xác định loại thuốc hạ đường huyết hiệu quả nhất cho bệnh nhân tiểu đường loại 2. Phương pháp này sử dụng các dự đoán về loại thuốc sẽ mang lại hiệu quả giảm lượng đường trong máu lớn nhất. Đặc biệt, công cụ này rất dễ sử dụng và chỉ cần một thao tác đơn giản, giúp cải thiện sức khỏe cho hàng triệu người mắc bệnh tiểu đường.

Việc kiểm soát lượng đường trong máu là yếu tố cần thiết giúp giảm nguy cơ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng do bệnh tiểu đường gây ra. Tuy nhiên, giữ cho mức đường huyết ổn định trong phạm vi an toàn không phải lúc nào cũng dễ dàng, vì chỉ có khoảng một phần ba bệnh nhân mắc tiểu đường loại 2 đạt được mục tiêu này. Các biến chứng của bệnh tiểu đường có thể tàn phá nghiêm trọng chất lượng cuộc sống của người bệnh. Đồng thời, chúng cũng là một gánh nặng lớn đối với hệ thống chăm sóc y tế, với thiệt hại lên đến 6,2 tỷ bảng Anh mỗi năm tại Vương quốc Anh. Điều này cho thấy, nhu cầu cải thiện việc quản lý lượng đường trong máu ngày càng trở nên cấp thiết.

Chỉ riêng tại Anh, hơn ba triệu người mắc bệnh tiểu đường loại 2 sử dụng thuốc hạ đường huyết để kiểm soát bệnh tình của mình. Ngoài metformin là phương pháp điều trị đầu tiên và phổ biến nhất, vẫn còn năm loại thuốc hạ đường huyết chính khác được kê đơn cho bệnh nhân. Tuy nhiên, hiệu quả của từng loại có sự khác biệt giữa các bệnh nhân và cho đến nay, chưa có phương pháp điều trị nào được xác định là hiệu quả nhất cho tất cả mọi người.

Công cụ mới được phát triển nhằm giải quyết thách thức trong việc lựa chọn loại thuốc nào sau metformin cho bệnh nhân tiểu đường loại 2. Công cụ này được xây dựng và thử nghiệm thông qua dữ liệu từ một triệu bệnh nhân tiểu đường loại 2 tại Vương quốc Anh, liên kết các hồ sơ từ bác sĩ gia đình và bệnh viện. Đặc biệt, độ chính xác của công cụ đã được xác minh thông qua dữ liệu từ các thử nghiệm lâm sàng, giúp tăng cường tính tin cậy và khả năng ứng dụng của nó.

Nghiên cứu cho thấy, chỉ có 18% người mắc bệnh tiểu đường loại 2 tại Vương quốc Anh được điều trị bằng loại thuốc hạ đường huyết phù hợp nhất đối với họ.

Mô hình này cho thấy việc bắt đầu sử dụng loại thuốc theo khuyến nghị của công cụ mới có thể giúp giảm đáng kể mức đường huyết (HbA1c) sau một năm, với mức giảm trung bình khoảng 5 mmol/mol. Điều quan trọng là những cải thiện này không chỉ giúp giảm lượng đường trong máu, mà còn có thể kéo dài gấp đôi thời gian trước khi người bệnh cần bắt đầu dùng thêm thuốc điều trị tiểu đường.

Việc sử dụng công cụ này được dự đoán sẽ giúp giảm nguy cơ phát triển các biến chứng tiểu đường nghiêm trọng lâu dài, bao gồm đau tim, đột quỵ và bệnh thận.

Công cụ này sử dụng thông tin lâm sàng thu thập thường xuyên, mang lại giải pháp thực tế, chi phí thấp và dễ dàng sử dụng, có thể cải thiện phương pháp điều trị cho bệnh nhân tiểu đường type 2. Đối với hàng triệu người mắc bệnh này, công cụ sẽ giúp đảm bảo họ được áp dụng phương pháp điều trị tối ưu, giúp duy trì lượng đường trong máu ở mức mục tiêu và giảm thiểu nguy cơ phát triển các biến chứng nghiêm trọng, đe dọa tính mạng.

Công cụ này hiện đang được đánh giá trên 22.500 bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường loại 2 tại Scotland. Việc nghiên cứu này sẽ cung cấp thông tin quan trọng giúp triển khai công cụ trên toàn Vương quốc Anh và mở rộng ra toàn cầu, mở ra một kỷ nguyên mới trong phương pháp điều trị cá nhân hóa cho những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường loại 2.

John Dennis, phó giáo sư tại Đại học Exeter và là người đứng đầu nghiên cứu, cho biết: "Chúng tôi đã phát triển một phương pháp điều trị cá nhân hóa hoàn toàn mới cho bệnh tiểu đường, mang lại tiềm năng lợi ích cho tất cả những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 tại Vương quốc Anh và trên toàn thế giới”.

“Đây là lần đầu tiên, mô hình của chúng tôi giúp những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 nhanh chóng xác định phương pháp điều trị tối ưu nhất để kiểm soát lượng đường trong máu, từ đó giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Đây là một bước tiến quan trọng trong cách tiếp cận hiện nay trong việc lựa chọn thuốc điều trị tiểu đường”.

Giáo sư Andrew Hattersley từ Đại học Exeter, cho biết thêm, "điều quan trọng là mô hình của chúng tôi có thể được triển khai trong chăm sóc lâm sàng ngay lập tức mà không phát sinh thêm chi phí. Điều này nhờ vào việc mô hình sử dụng các yếu tố đơn giản như giới tính, cân nặng và các xét nghiệm máu cơ bản, thường xuyên được thực hiện trong quá trình chăm sóc bệnh nhân. Mục tiêu của nhóm là nhanh chóng triển khai mô hình này, không chỉ tại Anh mà còn trên toàn cầu, để hỗ trợ những người mắc bệnh tiểu đường loại 2”.

Tiến sĩ Elizabeth Robertson, Giám đốc Nghiên cứu và Lâm sàng tại Diabetes UK, chia sẻ thêm rằng, "sự đổi mới trong việc sử dụng dữ liệu lâm sàng để hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường loại 2 kiểm soát lượng đường trong máu của họ ở mức an toàn, giảm đáng kể nguy cơ biến chứng và gánh nặng cuộc sống”.

"Nếu được chứng minh là hiệu quả trong thực tế và được áp dụng rộng rãi bởi các cơ sở dịch vụ y tế tại Anh cũng như toàn cầu, công cụ này sẽ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc điều trị bệnh tiểu đường loại 2, cải thiện sức khỏe cho hàng triệu người trong hơn một thập kỷ qua".

P.T.T (NASATI), theo https://medicalxpress.com/, 6/2025