Các nhà nghiên cứu tại MIT đã cung cấp một loại vắc xin dạng hạt cho chuột bằng cách sử dụng một khung giả vi rút làm từ các hạt ADN thay vì các hạt protein thông thường. Nó không chỉ tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ mà còn tránh được các tác động ngoài mục tiêu đôi khi gặp phải khi sử dụng protein. Nghiên cứu được công bố mới đây trên tạp chí Nature Communications.

Vắc xin dạng hạt được làm từ khung các hạt g vi rút gốc protein mang nhiều bản sao của kháng nguyên vi rút. Vì chúng giả một loại virus tự nhiên nên những loại vắc xin này có thể tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh hơn các loại vắc xin truyền thống. Chúng kích hoạt tế bào B, tạo ra kháng thể đặc hiệu cho kháng nguyên được chuyển giao.

Tuy nhiên, một nhược điểm tiềm tàng của vắc xin dạng hạt là khung protein có thể kích thích sản xuất kháng thể nhắm vào nó và kháng nguyên mà nó mang, cũng là một loại protein, làm giảm sức mạnh phản ứng của hệ thống miễn dịch đối với kháng nguyên. Ngoài ra, do cơ thể tạo ra kháng thể chống lại nền tảng protein nên nó hạn chế việc sử dụng nó làm chất mang vắc xin trong tương lai, ngay cả đối với một loại vi rút khác.

Giờ đây, các nhà nghiên cứu từ MIT đã phát triển một khung nền tảng ADN để tránh vấn đề này, bảo đảm hệ thống miễn dịch chỉ phản ứng với kháng nguyên chứ không phải chính khung nền tảng này.

Để tạo ra các khung này, các nhà nghiên cứu đã áp dụng kỹ thuật ‘DNA origami’ mà họ đã sử dụng trước đây, kỹ thuật này liên quan đến việc gấp ADN để giả cấu trúc của virus. Kỹ thuật này cho phép gắn nhiều loại phân tử, chẳng hạn như kháng nguyên virus, vào các vị trí cụ thể. Sau khi gắn phần liên kết với thụ thể của protein tăng đột biến SARS-CoV-2 vào khung ADN này, họ đã thử nghiệm nó trên chuột. Kết quả là, các con vật không tạo ra kháng thể cho khung này giống như khi sử dụng khung protein mà chỉ phát triển kháng thể chống lại SARS-CoV-2.

Không giống như tế bào T được kích thích bởi các loại vắc xin khác, tế bào B có thể tồn tại hàng thập kỷ, mang lại sự bảo vệ lâu dài. Bathe, tác giả nghiên cứu nói: “Vắc xin dạng hạt được nhiều người trong lĩnh vực miễn dịch học quan tâm vì chúng mang lại cho bạn khả năng miễn dịch dịch thể mạnh mẽ, tức là khả năng miễn dịch dựa trên kháng thể, khác với khả năng miễn dịch dựa trên tế bào T mà vắc xin mRNA dường như tạo ra mạnh mẽ hơn”.

Với những phát hiện này, có thể cho thấy rằng, khung ADN là một giải pháp thay thế hiệu quả cho các nền tảng dựa trên protein mà không có tác dụng ngoài mục tiêu, các nhà nghiên cứu hiện đang khám phá liệu nó có thể được sử dụng để cung cấp đồng thời các kháng nguyên virus khác nhau nhằm bảo vệ chống lại nhiều loại virus hay không.

Lingwood, đồng tác giả nghiên cứu cho biết: “Chúng tôi quan tâm đến việc khám phá xem liệu chúng tôi có thể dạy hệ thống miễn dịch cung cấp mức độ miễn dịch cao hơn chống lại các mầm bệnh và chống lại các phương pháp vắc xin thông thường như cúm, HIV và SARS-CoV-2 hay không”.

P.T.T (NASATI), theo https://newatlas.com, 2/2024