Một nghiên cứu mới đã phát hiện ra rằng một hợp chất hoạt tính sinh học có trong hạt cà phê đã cải thiện khả năng học tập và suy giảm trí nhớ ở chuột già. Những phát hiện này mở ra cơ hội phát triển một hợp chất dược phẩm bổ sung để điều trị hoặc ngăn ngừa sự suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác.

Những người lớn tuổi thường giải quyết vấn đề chậm hơn, suy luận kém trôi chảy, tốc độ nhận thức giảm, trí nhớ và khả năng không gian bị suy giảm. Khi dân số toàn cầu già đi, đã có rất nhiều nghiên cứu về cách giảm thiểu hoặc ngăn chặn sự suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác này.

Càng ngày, các nhà nghiên cứu càng chuyển sang sử dụng các hợp chất hoạt tính sinh học tự nhiên có đặc tính bảo vệ thần kinh để làm chậm quá trình lão hóa não. Một nghiên cứu mới do các nhà nghiên cứu tại Đại học Tsukuba ở Nhật Bản dẫn đầu đã nghiên cứu xem trigonelline (TG), một hợp chất alkaloid hiện diện ở nồng độ cao trong hạt cà phê, ảnh hưởng đến chức năng nhận thức ở chuột như thế nào.

Caffeine, TG và axit nicotinic (niacin hoặc vitamin B3) là ba hợp chất hoạt tính sinh học quan trọng trong cà phê. Trong quá trình rang, TG được phân hủy thành axit nicotinic, có lợi cho hệ thần kinh, tiêu hóa và da. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng TG có tác dụng điều trị riêng. Hợp chất này cũng được tìm thấy trong hạt cỏ cà ri và củ cải Nhật Bản.

Trong nghiên cứu hiện tại, các nhà nghiên cứu đã sử dụng những con chuột già có biểu hiện suy giảm khả năng học hỏi về không gian và các triệu chứng mất trí nhớ và dùng TG qua đường uống với liều 5 mg/kg/ngày trong 30 ngày. Sau 30 ngày, những con chuột trải qua bài kiểm tra hành vi để đo khả năng học tập và trí nhớ không gian. Các vấn đề về trí nhớ không gian như bị lạc hoặc quên nơi đặt đồ vật là hậu quả phổ biến của tổn thương vùng hải mã, một cấu trúc não phức tạp nằm sâu trong thùy thái dương. Ở người, thể tích hồi hải mã giảm theo tuổi tác, điều này có thể góp phần làm suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những con chuột được tiêm TG cho thấy sự cải thiện đáng kể về hiệu suất học tập và ghi nhớ không gian so với những con chuột đối chứng. Do sự suy giảm trí nhớ không gian phụ thuộc vào vùng đồi thị giảm đi, họ đã nghiên cứu tác động sinh học của TG ở vùng đồi thị.

Những thay đổi trong phiên mã gen là rất quan trọng để thiết lập các quá trình phục hồi và ghi nhớ dài hạn trong não. Vì vậy, các nhà nghiên cứu đã phân tích toàn bộ hệ thống phiên mã bộ gen ở vùng hải mã của chuột. Họ phát hiện ra rằng, ở những con chuột được cho dùng TG, các con đường truyền tín hiệu liên quan đến sự phát triển hệ thần kinh, sản xuất năng lượng tế bào, tình trạng viêm và quá trình tự thực - quá trình cơ thể tái sử dụng các tế bào cũ và bị hư hỏng - đã được điều chỉnh đáng kể. Các gen đặc hiệu của khớp thần kinh cũng được điều chỉnh lại, bao gồm cả những gen kiểm soát độ dẻo của khớp thần kinh, khả năng của các tế bào thần kinh trong việc thay đổi sức mạnh của các kết nối mà người ta tin là nền tảng cho quá trình học tập và duy trì trí nhớ.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng TG ngăn chặn tình trạng viêm thần kinh bằng cách điều chỉnh tiêu cực con đường dẫn đến việc tạo ra các cytokine tiền viêm đồng thời nâng cao đáng kể các chất dẫn truyền thần kinh cơ bản cho chức năng não bình thường: dopamine, norepinephrine (noradrenaline) và serotonin.

Các nhà nghiên cứu cho biết: “Nhìn chung, nghiên cứu của chúng tôi cung cấp những hiểu biết có giá trị về tiềm năng điều trị của TG trong việc cải thiện sự suy giảm nhận thức liên quan đến lão hóa, nêu bật khả năng nhắm mục tiêu đến tình trạng viêm thần kinh, chức năng khớp thần kinh và giải phóng chất dẫn truyền thần kinh ở vùng hải mã. Vì vậy, TG có thể được coi là một hợp chất thuốc bổ sung tiềm năng để cải thiện tình trạng lão hóa nhận thức và các rối loạn chức năng CNS (hệ thần kinh trung ương) liên quan đến viêm thần kinh”.

Đối với những người muốn tăng mức TG bằng cách uống cà phê, một nghiên cứu năm 2014 cho thấy một tách cà phê espresso tiêu chuẩn của Ý (0,8 oz/25 ml) chứa trung bình 42,4 mg hợp chất, và hàm lượng cao hơn được tìm thấy trong cà phê Arabica so với Robusta. Cà phê đã khử caffein cũng chứa TG.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí GeroScience.

P.T.T (NASATI), theo https://newatlas.com/medical/trigonelline-improves-age-related-cognitive-decline/, 24/9/2023