Muỗi là nguyên nhân gây bệnh cho khoảng 350 triệu người mỗi năm. Con số này chắc chắn sẽ tăng lên khi biến đổi khí hậu thúc đẩy sự phát triển của côn trùng mang mầm bệnh này. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới của các nhà khoa học tại trường Đại học Hebrew ở Jerusalem về khả năng bảo vệ chống muỗi đốt đã sử dụng xenlulô, một phân tử có sẵn trong tự nhiên và biến đổi để tạo ra một sản phẩm giúp giảm 80% số muỗi đốt trên da người.

Xenlulô dồi dào và có giá thành rẻ bắt nguồn từ chất thải của ngành công nghiệp gỗ, cùng với chất thải giấy và thực phẩm địa phương, kết hợp thành các tinh thể nano khi được xử lý bằng axit sunfuric. Các tinh thể nano xenlulô này tạo nên lớp màng chắn chắc chắn nhưng trong suốt. Kết quả nghiên cứu cho thấy khi trộn CNC với nước và một lượng nhỏ glycerol, CNC có thể được bôi lên da dưới dạng xịt hoặc gel và có tác dụng ngăn chặn muỗi cắn xuyên qua da để hút máu người.

Muỗi cái trưởng thành cần hút máu người hoặc động vật để sản xuất trứng, do đó, việc giảm đáng kể nguồn thức ăn này, đặc biệt là ở các khu vực đông dân cư, có thể tác động tích cực đến việc kiểm soát muỗi.

CNC và hàng rào hiệu quả được tạo ra, có thể phục vụ cho nhiều mục đích sử dụng “xanh”, chẳng hạn như cách âm, loại bỏ thuốc nhuộm khỏi vải dệt và tạo ra các chất kết dính mạnh như keo siêu dính và vật liệu composite cứng như xương.

Trong các thử nghiệm với muỗi Aedes aegypti còn sống, các nhà khoa học đã cho những bàn tay được xử lý và không được xử lý bằng CNC vào lồng muỗi kín chứa trung bình 15 con muỗi cái trong thời gian 10 phút. Kết quả là bàn tay được phủ màng mỏng gel CNC hoạt động giống như một lớp ngụy trang hóa học, làm giảm đến 80% vết muỗi đốt so với bàn tay không có hàng rào vật liệu sinh học bảo vệ.

Các nghiên cứu sâu hơn cho thấy lớp phủ CNC cũng ngăn chặn sự di chuyển của hơi amoni hydroxit, chất thu hút muỗi phổ biến, khi phủ lên giấy lọc và cho tiếp xúc với côn trùng.

Các loài Ae. Aegypti và Ae. Albopictus phổ biến là véc-tơ cho hơn 22 loại arbovirus nghiêm trọng, bao gồm virus sốt xuất huyết, chikungunya, Zika, viêm não Nhật Bản, sốt Rift Valley, sốt vàng da và virus West Nile.

Dù nghiên cứu mới chỉ ở giai đoạn đầu nhưng cho thấy triển vọng phát triển các hợp chất tự nhiên trong suốt, rẻ tiền trong việc ngăn chặn giải phóng các hóa chất trên da thu hút muỗi cái đến đốt người. Như vậy có thể đẩy lùi vấn đề bệnh tật do muỗi lan truyền trên toàn thế giới. Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí PNAS Nexus.

N.P.D (NASATI), theo https://newatlas.com/science/cellulose-nanocrystals-invisible-mosquitos/, 13/4/2023