Theo kết quả của dự án MAMAH, một thử nghiệm lâm sàng do Viện Y tế Toàn cầu Barcelona (ISGlobal) điều phối ở những phụ nữ nhiễm HIV, điều trị dự phòng bằng DHA-PPQ là một chiến lược an toàn và hiệu quả để ngăn ngừa bệnh sốt rét khi mang thai. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Lancet Infectious Diseases có thể giúp bảo vệ sức khỏe của khoảng một triệu phụ nữ mang thai bị nhiễm trùng kép sốt rét và HIV mỗi năm.

Phụ nữ mang thai đặc biệt dễ bị nhiễm bệnh sốt rét. Do đó, khuyến nghị cung cấp phương pháp điều trị dự phòng (IPTp) dựa trên sulphadoxine và pyrimethamine (SP) cho phụ nữ mang thai sống ở vùng lưu hành bệnh sốt rét. Vấn đề là những loại thuốc này không tương thích với co-trimoxazole (CTX), loại kháng sinh được dùng cho người nhiễm HIV để ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn.

Nhà nghiên cứu Raquel González, điều phối viên kỹ thuật của dự án MAMAH giải thích: “Điều này có nghĩa là nhóm dân số dễ bị nhiễm bệnh sốt rét nhất và hậu quả của nó, cụ thể là phụ nữ mang thai nhiễm HIV, cũng là những người ít được bảo vệ nhất”. Mục đích của dự án là đánh giá tính an toàn và hiệu quả của hai loại thuốc khác là dihydroartemisinin và piperaquine (DHA-PPQ) để ngăn ngừa bệnh sốt rét khi mang thai ở phụ nữ nhiễm HIV. Nhóm nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm ở Gabon và Mozambique với hơn 600 phụ nữ mang thai dùng CTX ngoài việc điều trị bằng thuốc kháng vi-rút HIV. Một nhóm phụ nữ mang thai nhận được DHA-PPQ và nhóm còn lại nhận được giả dược.

Mặc dù không có sự khác biệt đáng kể về tỷ lệ nhiễm sốt rét tại thời điểm sinh nở, nhưng phụ nữ trong nhóm DHA-PPQ có nguy cơ mắc bệnh sốt rét lâm sàng trong suốt thai kỳ thấp hơn đáng kể (thấp hơn gần 8 lần so với nhóm dùng giả dược) và cũng có nguy cơ thấp hơn (gần như 8 lần) bị nhiễm bệnh. DHA-PPQ có hiệu quả ở những phụ nữ đang sử dụng các phương pháp điều trị bằng thuốc kháng vi-rút khác nhau. Không có tác dụng phụ nghiêm trọng nào được quan sát và DHA-PPQ không có tác dụng đối với việc lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Gonzalez cho biết: “Chúng tôi cho thấy rằng điều trị dự phòng bằng DHA-PPQ có hiệu quả ngay cả ở những nơi có tỷ lệ lây truyền sốt rét thấp. Việc bổ sung chiến lược này vào các công cụ kiểm soát bệnh sốt rét có thể cải thiện đáng kể sức khỏe của hàng nghìn bà mẹ và con của họ, đặc biệt là ở châu Phi cận Sahara, khu vực ước tính có khoảng một triệu phụ nữ nhiễm HIV bị nhiễm sốt rét khi mang thai mỗi năm”. Cán bộ dự án cấp cao Montserrat Blázquez-Domingo cho biết: “Chúng tôi chúc mừng nhóm MAMAH về những kết quả quan trọng này trong lĩnh vực nghiên cứu bệnh sốt rét và đặc biệt là mang lại sức khỏe tốt hơn cho phụ nữ mang thai nhiễm HIV ở các vùng lưu hành bệnh sốt rét. Nghiên cứu này nhấn mạnh giá trị của hợp tác mà EDCTP hỗ trợ và sự tập trung vào bệnh truyền nhiễm ưu tiên ảnh hưởng đến châu Phi cận Sahara ở những nhóm dân cư thường bị loại khỏi các thử nghiệm lâm sàng; chẳng hạn như phụ nữ mang thai”.

Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2024-01-african-women-hiv-effective-option.html, 12/1/2024